Probability of Earthquake Occurrences to Ankara

Yıl 2013, Cilt: 34 Sayı: 1, 141 - 168, 01.02.2013

Bülent Özmen

Öz

Ankara is generally known to be a safe place in terms of seismicity and earthquake hazard. But the earthquakes that have occurred in recent years has begun to show us it may not be. Therefore, using new and updated data, seismicity of the region, the seismic hazard should be revised. The aim of this study is to determine the a and b parameters in a Gutenberg-Richter magnitude-frequency relationship using data from earthquakes of Mw >= 4.0 that have occurred in regions with 50, 100 and 150 km radius between 1900–2011; and based on these parameters and a Poisson Model, to predict the probability of occurrence of further earthquakes of different magnitudes and their return periods and to contribute to the determination of earthquake hazard studies

Anahtar Kelimeler

Ankara, seismicity, magnitude-frequency relation, Poisson method

Ankara için Deprem Olasılığı Tahminleri

Öz

Ankara ili genel olarak depremsellik ve deprem tehlikesi açısından güvenli bir yer olarak bilinir. Fakat son yıllarda meydana gelmiş olan depremler bunun böyle olmayabileceğini göstermeye başlamıştır. Bu nedenle güncel verilerin ışığı altında bölgenin depremselliğinin, deprem tehlikesinin yeniden gözden geçirilmesi gerekmektedir. Çalışmanın amacı, Ankara kent merkezini 50, 100 ve 150 km çevreleyecek şekilde çizilen ve sismotektonik bölge olarak kabul edilen yerlerde meydana gelmiş M >= 4.0 olan deprem verilerinden yararlanarak her bölge için Gutenberg – Richter büyüklük – sıklık bağıntısındaki a ve b parametrelerini bulmak, bu parametrelerden yararlanarak ve Poisson yöntemini kullanarak farklı büyüklükteki depremlerin meydana gelme olasılıklarını ve dönüş periyotlarını tahmin ederek Ankara’nın deprem tehlikesini belirleme çalışmalarına katkı sağlamaktır

Anahtar Kelimeler

Ankara, depremsellik, büyüklük-sıklık ilişkisi, Poisson yöntemi

Kaynakça

• Alptekin, Ö., 1978. Türkiye ve Çevresindeki Dep- remlerde Manyitüd-Frekans Bağıntıları ve Deformasyon Boşalımı. Doçentlik
• Tezi, Karadeniz Üniversitesi, Trabzon.
• Alsan, E., Tezuçan, L., and Bath, M., 1975. An Earthquake Catalogue for Turkey for the Interval 1913-1970. Kandilli Obser- vatory Seismological Department and Sweden Seismological Institute, Report No 7-75, İstanbul.
• Bayrak, Y., Yılmaztürk, A., ve Öztürk, S., 2005. Relationships Between Fundamental Seismic Hazard Parameters for the Dif- ferent Source Regions in Turkey. Natu- ral Hazards, 36, 445-462.
• Bayrak, Y., 2009. Comments on “Investigation of Seismicity for Western Anatolia” by Sayıl and Osmanşahin. Natural Ha- zards, 48:137-143.
• Bayrak, Y., Öztürk, S., Çınar, H., Kalafat, D.,
• Tsapanos, T.M., Koravos, G.C., and
• Leventakis, G.A., 2009. Estimating
• Earthquake Hazard Parameters from
• Instrumental Data for Different Regions
• in and around Turkey. Engineering Ge
• ology, 105, 200-210.
• Bayrak, Y., and Bayrak, E., 2011. An Evaluati- on of Earthquake Hazard Potential for Different Regions in Western Anatolia Using the Historical and Instrumental earthquake Data. Pure Appl., Geophys., DOI 10.1007/s00024-011-0439-3.
• Çetinkaya, N.N., Durgunoğlu, H.T., Kulaç, H.F., ve Karadayılar, T., 1993. Ankara, İstan- bul ve İzmir Bölgeleri Deprem Riski Ana- lizi Karşılaştırmaları. İkinci Uusal Dep- rem Mühendisliği Konferansı, TMMOB İnşaat Mühendisleri Odası İstanbul Şu- besi, Bildiriler Kitabı, sayfa 539-546.
• Çobanoğlu, İ., Bozdağ, Ş., Dinçer, İ., and Erol, H., 2006. Statistical Approaches to Es- timating the Recurrence of Earthquakes in the Eastern Mediterranean Region. İstanbul Univ. Eng. Fac. Earth Sciences Journal, 19(1), 91-100.
• Çobanoğlu, İ., and Alkaya, D., 2011. Seismic Risk Analysis of Denizli (Southwest Turkey) Region Using Different Statisti- cal Models. International Journal of the Physical Sciences, 6(11), 2662-2670.
• Emre, Ö., Duman, T.Y., Doğan, A., Özalp, S., 2001. 06 Haziran 2000 Orta (Çankırı) Depremi: Kaynak Fay ve Hasar Dağı- lımına Etki Eden Jeolojik Faktörler. 54.
• Türkiye Jeoloji Kurultayı, Ankara.
• Ergin, K., Güçlü, U., ve Uz, Z., 1967. Türkiye ve Civarının Deprem Kataloğu (Milattan Sonra 11 yılından 1964 sonuna kadar). İstanbul Teknik Üniversitesi Maden Fakültesi Arz Fiziği Enstitüsü Yayınları No:24, İstanbul.
• Ergin, K., Güçlü, U., ve Aksay, G., 1971. Türkiye ve Dolaylarının Deprem Kataloğu (1965
• 1970). İstanbul Teknik Üniversitesi Ma
• den Fakültesi Arz Fiziği Enstitüsü Yayın
• ları No:28, 93 sayfa, İstanbul.
• Ergünay, O., 1978. Sismik Tehlike Açısından Ankara’ya Genel Bakış, Yerbilimleri Açı- sından Ankara’nın Sorunları Simpozyu- mu. Türkiye Jeoloji Kurumu, 88-94.
• Erturaç, M.K., Tüysüz, O., 2009. Amasya ve Çevresinin Neojen Stratigrafisi ve Ne- otektonik Evrimi: Kuzey Anadolu Fay Sistemi’nin Orta Kesimi. 62.Türkiye Je- oloji Kurultayı, 13-17 Nisan, Bildiri Özle- ri Kitabı, II: 824-825.
• Firuzan, E., 2008. Statistical Earthquake Fre- quency Analysis for Western Anatolia.
• Turkish Journal of Earth Sciences, 17, 741-762.
• Gencoğlu, S., Tabban, A., 1988. A Catalog of Earthquakes in Turkey 1881 – 1986 (Ya- yınlanmamış).
• Gencoğlu, S., İnan, E., ve Güler, H., 1990.
• Türkiye’nin Deprem Tehlikesi. TMMOB
• Jeofizik Mühendisleri Odası, Ankara.
• Gencoğlu, S., 1972. Kuzey Anadolu Fay Hattının Sismisitesi ve Bu Zon Üzerinde Sismik Risk Çalışmaları. Kuzey Anadolu Fayı ve Deprem Kuşağı Simpozyumu, MTA, Ankara.
• Genç, Y., Yürür, T., 2010. Coeval Extension and Compression in Late Mesozoic-Recent thin-skinned Extensional Tectonics in Central Anatolia, Turkey. Journal of Structural Geology, Volume 32, Is- sue 5, pages 623-640. DOI:10.1016/j. jsg.2010.03.011.
• Gökten, E., ve Varol, B., 2010. Bölgenin Genel Jeolojisi ve Sismik Kaynakları, Anka- ra Kenti Batısındaki Zeminlerin Jeo- lojik-Jeofizik-Jeoteknik Özellikleri ve Dinamik Davranışı. Ankara Üniversitesi Deprem Araştırma ve Uygulama Merke- zi, Yayın No:270, (Editör: Ahmet Tuğrul Başokur), sayfa 12-32.
• Gumbel, E.J., 1958. Statistics of Extremes. Co- lombia University Pres, N.Y., U.S.A.
• Gutenberg, B., and Richter, C.F., 1956. Magni- tude and Energy of Earthquakes, Ann. Geofis., 9, 1-15, 1956.
• Gülkan, P., ve Gürpınar, A., 1977. Kuzeybatı Anadolu Deprem Riski. T.C.Enerji ve
• Tabii Kaynaklar Bakanlığı Türkiye Elekt
• rik Kurumu Nükleer Enerji Dairesi Baş
• kanlığına Sunulan rapor, ODTÜ Rapor No.77-05, Ankara.
• İpek, M., Uz, Z., ve Güçlü, U., 1965. Sismolojik Donelere Göre Türkiye Deprem Bölge- leri. Deprem Yönetmeliği Toplantısına
• Takdim Edilen Rapor, Ankara (Yayınlan- mamış).
• Kahraman, S., Baran, T., and Şalk, M., 2004. Frequency and Risk Analyses for İzmir and its Surrounding Region Earthquake (in Turkish). İstanbul VI th International Conference on Advances in Civil Engi- neering.
• Kahraman, S., Baran, T., Saatçı, İ.A., and Şalk, M., 2008. The Effect of Regional Bor- ders when Using the Gutenberg-Richter Model, Case Study: Western Anatolia. Pure Appl. Geophys., 165, 331-347.
• Kalafat, D., Kekovalı, D., Deniz, P., Güneş, Y., Pınar, A., ve Horosan, G., 2008. 31
• Temmuz 2005 – 1 Ağustos 2005 ve 20
• 27 Aralık 2007 Afşar-Bala (Ankara) Dep
• rem Dizisi. İstanbul Yerbilimleri Dergisi,
• C.21, S.2, SS.47-60.
• Kasapoğlu, K.E., 2000. Ankara Kenti Zeminleri- nin Jeoteknik Özellikleri ve Depremsel- liği. TMMOB Jeoloji Mühendisleri Odası
• Yayınları:54, ISBN:975-96975-1-3, An- kara.
• Kasapoğlu, K.E., 2008. Bala Depremleri ve Ya- pılar Üzerindeki Etkileri. Yapı Dünyası Aylık Mesleki Bilim Teknik Haber Dergi- si, Mart(144): 48 – 53.
• Koçyiğit, A., 2000. Orta Anadolu’nun Genel Ne- otektonik Özellikleri ve Depremselliği. Haymana-Tuzgölü-Ulukışla Basenleri Uygulamalı Çalışma (Workshop), Tür- kiye Petrol Jeologları Özel Sayı 5, 1-26.
• Koçyiğit, A., 2008. Ankara ve Çevresinin Deprem Kaynakları. Ankara’nın Deprem Tehlike- si ve Riskleri Çalıştayı Bildiriler Kitabı (Editörler: Prof.Dr.Süleyman PAMPAL, Bülent ÖZMEN), 33-53, Ankara.
• Koçyiğit, A., 2008. Ankara’nın Depremselliği ve 2005-2007 Afşar (Bala-Ankara) Dep- remlerinin Kaynağı. MTA Doğal Kaynak- lar ve Ekonomi Bülteni, 6, 1-7.
• Lee, C.P., and Tsai, Y.B., 2005. A Study of Re- currence Models of Earthquakes in Tai- wan. TAO, 16(1), 251-271.
• Manakou, M.V., and Tsapanos, T.M., 2000. Se- ismicity and Seismic Hazard Parame- ters Evaluation in the Island of Crete and the Surrounding Area Inferred from Mixed Data Files. Tectonophysics, 321, 157-178.
• Öcal, N., 1968(a). Türkiye’nin Sismisitesi ve Zel- zele Coğrafyası 1850 – 1960 Yılları İçin
• Türkiye Zelzele Kataloğu. Milli Eğitim
• Bakanlığı İstanbul Kandilli Rasathanesi
• Sismoloji Yayınları:8, İstanbul.
• Öcal, N., 1968(b). Beş Yıllık Türkiye Zelzeleleri Kataloğu 1960 – 1964. Milli Eğitim Ba- kanlığı İstanbul Kandilli Rasathanesi Sismoloji Yayınları:9, İstanbul.
• Özsayın, E., ve Dirik, K., 2007. Quaternery Ac- tivity of the Cihanbeyli and Yeniceoba Fault Zones: İnönü – Eskişehir Fault System, Central Anatolia. Turkish Jour- nal of Earth Sciences, Vol.16, pp. 471- 492.
• Pampal, S., ve Kozlu, B., 2000. Ankara’nın Dep- remselliği. Türkiye Mühendislik Haber- leri, Sayı:409, 25-31.
• Pınar, N., ve Lahn, E., 1952. Türkiye Deprem- leri İzahlı Kataloğu. Bayındırlık Bakanlığı
• Yapı ve İmar İşleri Reisliği Yayınlarından
• seri:6, sayı:36, Ankara.
• Poisson, S.D., 1838. Recherches Sur la Proba- bilite des Jugements en Matieres Crimi- nelles et Matiere Civile, Elibron Classic Series, Paris, 55.
• Rafi, Z., 2005. Analysis of Seismicity in Arabian Sea Based on Statistical Model. Pakis- tan Journal of Meteorology, 2(4), 109- 119.
• Rojay, B., Koçyiğit, A., 2009. Kuzey Anadolu Fay Sistemi’nin Orta Kesimi İçinde Aktif Bir Birleşik Çek-Ayır Havza: Merzifon-Sulu- ova Havzası, Türkiye. 62. Türkiye Jeoloji Kurultayı Bildiri Özleri Kitabı II, 822-823, Ankara.
• Sayıl, N., ve Osmanşahin, İ., 2003. Doğu Anadolu’nun Depremselliğinin İncelen- mesi. Kocaeli 2003 Deprem Sempozyu- mu Bildiriler Kitabı, 580-589.
• Sayıl, N., ve Osmanşahin, İ., 2005. Marmara Bölgesinin Depremselliğinin İncelenme- si. Kocaeli 2005 Deprem Sempozyumu Bildiriler Kitabı, 1417-1426.
• Sayıl, N., and Osmanşahin, İ., 2008. An Investi- gation of Seismicity for Western Anato- lia. Natural Hazards, 44, 51-64.
• Sayıl, N., 2009. An Investigation of Seismicity for the Aegean and Mediterranean Re- gions. International Journal of Geology, 2(3), 44-47.
• Seyitoğlu, G., Işık, V., Kırman, E., ve İleri, İ., 2006. Gölbaşı – Elmadağ Güneyinin Neotektonik Özellikleri. Ankara Üniver- sitesi Bilimsel Araştırma Projesi Kesin Raporu, Ankara.
• Seyitoğlu, G., 2007. Ankara Civarındaki Neotek- tonik Yapılar: Eldivan – Elmadağ Tek- tonik Kaması ve Kırıkkale – Erbaa Fayı.
• TMMOB Jeoloji Mühendisleri Odası
• Teknik Geziler Serisi – 4.
• Şaroğlu, F., Emre, Ö., Boray, A., 1987. Türkiye Diri Fayları ve Depremsellikleri. Maden
• Tetkik ve Arama Genel Müdürlüğü Jeolo
• ji Etütleri Dairesi Rapor No:8174, Ankara.
• Şaroğlu, F., Emre, Ö., ve Kuşçu, İ., 1992. Tür- kiye Diri Fay Haritası. Maden Tetkik ve Arama Genel Müdürlüğü.
• Tabban, A., 1976. Ankara’nın Deprem Bölge- sinde Bulunmasının Nedenleri. Deprem Araştırma Enstitüsü Bülteni, Sayı 14, 1-33, Ankara.
• Tabban, A., ve Gencoğlu, S., 1975. Deprem ve Parametreleri. Deprem Araştırma Bülte- ni, 11:7-83.
• Tuksal, İ., 1976. Seismicity of the North Anatolia Fault System in the Domain of Space, Time and Magnitüde. M.S.Thesis, Saint- Louis University, Saint-Louis, Missouri.
• Ulusay, R., Tuncay, E., Sönmez, H., and Gök- çeoğlu, C., 2004. An Attenuation Rela- tionship Based on Turkish Strong Mo- tion Data and Iso-Acceleration Map of
• Turkey. Engineering Geology, Science
• Direct, Elsevier, 74, 265-291.
• Yücemen, S., and Akkaya, A., 1995. A Compa- rative Study of Stochastic Models for Seismic Hazard Estimation. Natural Ha- zards, 5-24.