Yüzey Dalgası Dispersiyon Verisinin Ardışık Ters Çözümü

Yıl 2015, Cilt: 36 Sayı: 1, 1 - 18, 23.12.2015

Eren Pamuk , Fikret Doğru Hilmi Dindar

https://doi.org/10.17824/yrb.54066

Cited By: 1

Öz

Bu çalışmada Çok-kanallı Yüzey Dalga Analizi yönteminden elde edilen Rayleigh dalgası dispersiyon eğrisinin ters çözümü için ardışık yaklaşım önerilmiştir. Ardışık yaklaşım için türev tabanlı Levenberg-Marquardt ve sezgisel bir yöntem olan Komşuluk Algoritması birlikte kullanılmıştır. Öncelikle düşük hızlı jeolojik birimler içeren sentetik modellerin kuramsal dispersiyon eğrileri hesaplanmıştır. Bir sonraki aşamada bu kuramsal dispersiyon eğrisine yüzde beş normal dağılıma uyan gürültü eklenmiştir. Levenberg-Marquardt Algoritması ile Komşuluk Algoritması ayrı ayrı kullanılarak ters çözüm işlemi gerçekleştirilmiş ve sonra ardışık ters çözüm uygulanarak elde edilen sonuç diğer iki sonuç ile karşılaştırılmıştır. Arazi çalışmasında ise İzmir ilinde Çok-kanallı Yüzey Dalga Analizi yöntemi ile toplanan veriler kullanılmıştır. Gerçekleştirilen ters çözüm işlemleri sonucunda elde edilen modeller mevcut sondaj verileri ve standart penetrasyon deneyi değerleri ile karşılaştırılmış ve sonuçların uyumlu olduğu görülmüştür. Önerilen ardışık yaklaşımın sentetik model çalışmasında doğru modele göreli olarak daha iyi yakınsadığı, gerçek arazi verisinde ise daha düşük hata ile modeli bulduğu görülmüştür.

Anahtar Kelimeler: Çok-Kanallı Yüzey Dalga Analizi, dispersiyon eğrisi, ardışık yaklaşım, Komşuluk Algoritması.

Anahtar Kelimeler

Çok-Kanallı Yüzey Dalga Analizi, dispersiyon eğrisi, ardışık yaklaşım, Komşuluk Algoritması

Kaynakça

• Başokur, A. T., Akça, I., ve Siyam, N. W. A., 2007. Hybrid genetic algorithms in view of the evolution theories with applicati- on for the electrical sounding method. Geophysical Prospecting, 55, 393-406.
• Başokur, A.T., 2002. Doğrusal ve Doğrusal Ol- mayan Problemlerin Ters-Çözümü. Je- ofizik Mühendisleri Odası Eğitim Yayın- ları, Ankara.
• Chunduru, R. K., Sen, M. K., ve Stoffa, P. L.,
• Hybrid optimization methods for
• geophysical inversion. Geophysics, 62, 1196-207.
• Çaylak, Ç., Göktürkler, G., ve Sarı, C., 2011. In- version of multi-channel surface wave data using a sequential hybrid appro- ach. Journal of Geophysics and Engi- neering, 9, 19-28.
• Dikmen, Ü., Arisoy, M.Ö., ve Akkaya, İ., 2010. Offset and linear spread geometry in the MASW method. Journal of Geoph- ysics and Engineering, (Special Issue: On near Surface Geophysics for the Study and the Management of Histori- cal Resources), 7, 211-222.
• Dindar, H., 2010. İzmir Metropoliten Alanına
• Yerleştirilecek Olan Kuvvetli Yer İstas
• yonlarının Zemin Özelliklerini Tanımla
• maya Yönelik Jeofizik Çalışmalar, Yük
• sek Lisans Tezi, Dokuz Eylül Üniversi- tesi, İzmir.
• Fallat, M. R., ve Dosso, S. E., 1999. Geoacous- tic inversion via local, global and hybrid algorithms. The Journal of the Acousti- cal Society of America, 105, 3219-3230.
• Guo, T., ve Liu, L., 1999. Non-intrusive evalu- ation of submarine tunnel foundation using dynamic high-frequency surface wave prospecting. Environmental and Engineering Geophysics Society, Oak- land, 67-74.
• Kanbur, Z., Silahtar, A., ve Özsoy, C., 2011. Sığ Sismik Yansıma, MASW ve ReMi
• Yöntemleri ile Sığ Yapıların İncelenmesi:
• Isparta Yerleşim Merkezi Kuzeyi
• Pliyo-Kuvaterner Çökel Yapı Örneği.
• Süleyman Demirel Üniversitesi, Fen
• Bilimleri Enstitüsü Dergisi, 15-3, 224- 232.
• Kanlı, A. I., Tildy, P., Prónay, Z., Pınar, A., ve Hermann, L., 2006. V30 mapping and soil classification for seismic site effect evaluation in Dinar region, SW Turkey. Geophysical Journal International, 165, 223-235. s
• Levenberg, K., 1944. A Method for the Solution of Certain Non-Linear Problems in Le- ast Squares. The Quarterly of Applied Mathematics, 2, 164-168.
• Lines, L.R., ve Treitel, S., 1984. A review of least squares inversion and its application to gephysical problems. Geophysical Prospecting, 32, 159-186.
• Liu, H. P., Boore, D. M., Joyner, W. B., Oppen- heimer, D. H., Warrick, R. E., Zhang, W., Hamilton, J. C., ve Brown, L. T., 2000. Comparison of phase velocities from array measurements of Rayleigh wa- ves associated with microtremor and results calculated from borehole she- ar-wave velocity proŞles. Bulletin of the Seismological Society of America, 90, 666-678.
• Marquardt, D.W., 1963. An algorithm for le- ast-squares estimation of nonlinear parameters. Journal of the Society for Industrial and Applied Mathematics, 11(2): 431-441.
• McMechan, G. A., ve Yedlin, M. J., 1981. Analy- sis of dispersive waves by wave field transformation. Geophysics, 46, 869- 874.
• Mendes, M., 2009. A hybrid fast algorithm for first arrivals tomography. Geophysical Prospecting, 57 803-809.
• Menke, W., 2012. Geophysical data analy- sis: discrete inverse theory. Academic press.
• Pamuk, E., 2014. İzmir (Buca) bölgesinde yüzey dalgası yöntemleriyle elde edilen kayma dalgası hızlarının (vs) analizi ve mikrot- remor uygulamaları. Yüksek Lisans Tezi, Dokuz Eylül Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, İzmir.
• Park, C. B., Miller, R. D., ve Xia, J., 1999. Mul- tichannel analysis of surface waves (MASW). Geophysics, 64, 800-808.
• Sambridge, M., 1999. Geophysical inversion with a neighbourhood algorithm: I. Se- arching a parameter space. Geophysi- cal Journal International, 138, 479-494.
• Wathelet, M., 2005. Array recordings of ambi- ent vibrations: surface-wave inversion. Doktora tezi, Liege Üniversitesi, Belçika.
• Wathelet, M., Jongmans, D. ve Ohrnberger, M., 2004. Surface wave inversion using a direct search algorithm and its applica- tion to ambient vibration measurements. Near Surface Geophysics, 2, 211-221.
• Yanık, K., 2006. Yüzey Dalgası Dispersiyon Ve- rilerinden Sönümlü En Küçük Kareler Ters-Çözüm Yöntemi ile S-Dalga Hızla- rının Hesaplanması. Yüksek Lisans Tezi, Ankara Üniversitesi, Ankara.