Merkezi Kompozit Tasarımı Kullanılarak Bakır Cürufundan Arsenik Liçinin İncelenmesi

Yıl 2016, Cilt: 37 Sayı: 3, 193 - 202, 19.01.2017

Tuğba Türk

Öz

Bu çalışmanın amacı, yüzey yanıt metodolojisi kullanılarak sodyum hidroksit ile bakır cürufundan arsenik liçinin incelenmesidir.

Bu işlemin optimizasyonu için Merkez kompozit tasarımı kullanılmıştır. Arsenik liçi üzerine sıcaklığın, sodyum hidroksit derişiminin

ve liç süresinin etkileri incelenmiştir. Arsenik liç verimi sıcaklığın artmasıyla artmıştır. NaOH derişiminin etkisi sıcaklık etkisiyle karşılaştırıldığında

liç verimi üzerinde daha az etkili olduğu görülmüştür. Liç zamanının etkisi ise verim üzerinde göz ardı edilebilecek

seviyededir. Arsenik liç verimi %57.24-%71.4 arasında değişmektedir. Optimum liç verimi, sıcaklığın 90°C, NaOH derişiminin 3

M ve tepkime süresinin 188 dakika olduğu koşulda sağlanmış olup %70 olarak bulunmuştur. Bu çalışmanın sonuçları, sodyum

hidroksitin bakır cürufundan arsenik liçi için potansiyel bir çözücü olarak kullanılabileceğini göstermiştir. Regresyon eşitliği ve

varyans analizi Design-Expert programı kullanılarak yapılmış olup, 0.954 güven seviyesinde varyans analizi ile elde edilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Alkali liç, arsenik, bakır cürufu, istatistiksel modelleme

Kaynakça

• Alp, I., Deveci, H., and Sungun, H., 2008. Utilization of flotation wastes of copper slag as raw material in cement production. Journal of Hazardous Materials, 159, 390-395.
• Altundoğan, H.S., Altundoğan, S., Tümen, F., and Bildik, M., 2000. Arsenic removal from aqueous by adsorption on red mud. Waste Management, 20, 761-767.
• Bal, M., 2006. Seyreltik Sulu Çözeltiler Destekli Sıvı Membran İşlemi İle Bakırın Ekstraksiyonu. Yüksek Lisans Tezi, Sakarya Üniversitesi, Sakarya, Türkiye.
• Curreli, L., Garbarino, C., Ghiani, M., and Orru, G., 2009. Arsenic leaching from a gold bearing enargite flotation concentrate. Hydrometallurgy, 96, 258-263.
• Çalban, T., Çolak, S., and Yeşilyurt, M., 2006. Statistical modeling of Chevreul’s salt recovery from leach solutions containing copper. Chemical Engineering and Processing, 45, 168-174.