ROMA VE TÜRK HUKUKUNDA İSTİHKAK DAVASI (REI VINDICATIO)

Yıl 2021, Cilt: 3 Sayı: 2, 161 - 188, 29.07.2021

Aybüke Özdağ

Öz

Mülkiyet hakkı, tarihsel gelişimi oldukça eskilere dayanan ve günümüzde de varlığını sürdürmeye devam eden, herkese karşı ileri sürülebilen mutlak bir ayni haktır. Bu nitelikler, hukuk sistemlerini mülkiyet hakkını doğrudan hedef alan saldırılara karşı maliki koruyucu davalar düzenlemeye itmiştir. Bu doğrultuda, Kıta Avrupası hukuk sisteminde benimsenen ve hala günümüz hukukuna yol gösteren Roma hukukunda bu korumayı sağlayan en temel davalardan biri rei vindicatio olarak karşımıza çıkmaktadır. Türk hukukunda ise istihkak davası, aynı amaç çerçevesinde şekillenmesi sebebiyle rei vindicatio ile büyük ölçüde benzerlik barındırmaktadır.

Anahtar Kelimeler

Mülkiyet, Mülkiyetin Korunması, Rei Vindicatio, İstihkak Davası, Roma Hukuku, Türk Hukuku

Kaynakça

• Akipek, G. Jale/ Akıntürk, Turgut: Eşya Hukuku, Beta Yayınları, İstanbul, 2009.
• Antalya, Gökhan Osman/ Topuz, Murat: Eşya Hukuku Cilt IV/1, 3. Baskı, Seçkin Yayıncılık, İstanbul, 2019.
• Ayan, Mehmet: Eşya Hukuku I Zilyetlik ve Tapu Sicili, 13. Baskı, Seçkin Yayıncılık, Ankara, 2016.
• Ayan, Mehmet: Eşya Hukuku II Mülkiyet, (Mülkiyet), 9. Baskı, Seçkin Yayıncılık, Ankara, 2016.
• Berger, Adolf: Encyclopedic Dictionary of Roman Law, The American Philosophical Society, Library of Congress Catalog, Philadelphia, 1991, (https://books.google.com.tr/books?id=oR0LAAAAIAAJ&lpg=PA331&dq=Berger%2C%20 Adolf%3A%20Encyclopedic%20Dictionary%20of%20Roman%20Law%2C%20The%20Am erican%20Philosophical%20Society%2C%20Philadelphia%2C%201991&hl=tr&pg=PA333# v=onepage&q=Berger,%20Adolf:%20Encyclopedic%20Dictionary%20of%20Roman%20La w,%20The%20American%20Philosophical%20Society,%20Philadelphia,%201991&f=false, Erişim Tarihi: 25.12.2020).
• Berki, Şakir: Roma’da Ayni Haklar (Jus Rerum), Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, Cilt: 5, Sayı: 1-4, s. 323-375.
• Bloomeyer, Arwed/ Yazman, İrfan: Kesin Hüküm Tesiri ve Sınırları, Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, Cilt: 25, Sayı: 3-4, s. 225-238, (https://dergipark.org.tr/tr/pub/auhfd/issue/42768/516371, e. t.: 03.01.2021).
• Erdoğmuş, Belgin: Roma Eşya Hukuku, Der Yayınları, İstanbul, 2015.
• Eren, Fikret: Mülkiyet Hukuku, 4. Baskı, Yetkin Yayınları, Ankara, 2016.
• Günay, Erhan: İdari ve Hukuki Yönden Taşınır ve Taşınmaz Zilyetliğine Yapılan Tecavüzlerin Önlenmesi ve Sorumluluk, 1. Baskı, Seçkin Yayıncılık, Ankara, 2018.
• Güneş Ceylan, Seldağ: Roma Hukukunun Günümüz Hukuk Düzenlerine Etkisi, Ankara Hacı Bayram Veli Üniversitesi Dergisi, Cilt: 8, Sayı: 2, 2004.
• Karakocalı, Ahmet: Roma Hukukunda İstihkak Davası (Rei Vindicatio), YÖK Ulusal Tez Merkezi, 2006, (www.tez.yok.gov.tr , Erişim Tarihi: 30.11.2020).
• Koçhisarlıoğlu, Cengiz/ Söğütlü Özlem: Roma Özel Hukuku Uygulamalı Çalışmaları, 3. Baskı, Seçkin Yayıncılık, Ankara, 2018.
• Korkmaz Sayın, S. Bengi: Roma Hukukunda Hile (Dolus) Kavramı, Kırıkkale Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi Cilt: 7, Sayı: 2, 2017, s. 425-438, (https://dergipark.org.tr/tr/pub/kusbd/issue/30549/315901, Erişim Tarihi: 02.01.2021). Koschaker, Paul/ Ayiter Kudret: Modern Özel Hukuka Giriş Olarak Roma Özel Hukukunun Ana Hatları, Ankara, 1977.
• Mousourakis, George: The Law of Property, Fundamentals of Roman Private Law, Springer, University of Auckland, Auckland, 2012, s. 119-182, (https://books.google.com.tr/books?id=s9D6LUvg2aMC&lpg=PR4&dq=Mousourakis%2C% 20George%3A%20Fundamentals%20of%20Roman%20Private%20Law%2C%20University %20of%20Auckland%2C%202012&hl=tr&pg=PR4#v=onepage&q=Mousourakis,%20Georg e:%20Fundamentals%20of%20Roman%20Private%20Law,%20University%20of%20Auckla nd,%202012&f=false, Erişim Tarihi: 10.12.2020).
• Oğuzman, Kemal/ Barlas, Nami: Medeni Hukuk, 21. Baskı, Seçkin Yayıncılık, İstanbul, 2015.
• Oğuzman, Kemal/ Seliçi, Özer / Özdemir Oktay, Saibe: Eşya Hukuku, 19 Baskı, Filiz Kitabevi, İstanbul, 2016.
• Özdemir Türkoğlu, Gökçe: Roma ve Türk Hukukunda Vekaletsiz İş Görme (Negotiorum Gestio), Seçkin Yayıncılık, Ankara, 2001.
• Özdemir Türkoğlu, Gökçe: Roma İcra Hukuku, Gazi Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, Cilt: 8, Sayı: 1-2, 2004, s. 127-171.
• Özdemir Türkoğlu, Gökçe: Roma Hukukunda Actio de Peculio, Dokuz Eylül Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, Cilt: 7, Sayı: 2, 2005, s. 103-136, (https://dergipark.org.tr/tr/pub/deuhfd/issue/46850/587500, Erişim Tarihi: 01.12.2020). Özdemir Türkoğlu, Gökçe: Roma Medeni Usul Hukukunda Formula Yargılaması, Dokuz Eylül Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, Cilt: 7, Sayı: 1, 2005, s. 167-212, (https://hukuk.deu.edu.tr/dosyalar/dergiler/DergiMiz7-1/PDF/ozdemir8.pdf, Erişim Tarihi: 21.12.2020).
• Reisoğlu, Safa: İade Halinde Hüsnüniyetli ve Suiniyetli Zilyedlerin Sorumluluğu, Adalet Dergisi, Cilt:1, Sayı:1, 1965, s. 51-64, (https://adaletdergisi.adalet.gov.tr/arsiv/adaletdergisi/1965/sayi1-ocak1965-sene-56-130sayfa- cilt1.pdf, Erişim Tarihi: 03.01.2021).
• Saymen, Ferit H./ Elbir, Halid Kemal: Türk Eşya Hukuku (Ayni Hakları), Hak Kitabevi, 1954.
• Şener, Esat: Türk Medeni Kanunu, 2. Cilt, 1. Baskı, Seçkin Yayıncılık, 1998.
• Umur, Ziya: Roma Hukuku Eşya Hukuku (Ayni Haklar), Filiz Kitabevi, İstanbul, 1985. Umur, Ziya: Roma Hukuku Lügatı, İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesi Yayınları, 1983.
• Zilelioğlu, Hilal: Roma Hukukundaki Sorumluluk Ölçütlerine Genel Bir Bakış, Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, Cilt: 39, Sayı: 1, 1987, s. 241-264, https://dergipark.org.tr/tr/pub/auhfd/issue/42715/515408, Erişim Tarihi: 02.01.2021). www.kazanci.com (Kazancı İçtihat Bankası)