RECONCILIATION NEGOTIATIONS EVALUATION WITHIN THE SCOPE OF CRIMINAL PROCEDURAL LAW(CPL) AND THE REGULATION ON CONCILIATION IN CRIMINAL PROCEDURE (RCCP)

Yıl 2023, Cilt: 5 Sayı: 1, 62 - 112, 31.01.2023

Ferda Eser

Öz

In recent years, the alternative dispute resolution method of Conciliation has taken its place in the Turkish criminal justice system as an effective institution. Conciliation took its place in Criminal Procedure Law (CPL) N. 5237 in 2005, and after certain procedural changes, the most fundamental change to it was made with Law N. 6763 on Amendments to the Criminal Procedure and Some Laws. The Regulation on Conciliation in Criminal Procedure (RCCP) enacted pursuant to Law No. 6763 serves as a guide for all mediation actors in the investigation and prosecution phases. In this study, we will evaluate the process of conciliation negotiations, which serves as a key process in reconciliation that emerged with the development of “restorative judgment understanding” in the scope of the provisions of the Criminal Procedure Law and the Regulation on Conciliation in Criminal Procedure

First, we will examine the clearly defined issues relating to the negotiations, such as negotiation confidentiality, the makeup of the negotiation participants, the leading role of the conciliator in the negotiations, and the free will of the negotiation parties. Then we will examine the provisions laid out in the CPL and RCCP, which can be applied flexibly based on the assent of the conciliators and conciliation parties. Such provisions include the negotiation locations, whether negotiations are made with the presence of all parties or as separate negotiations, number of negotiations, the length of negotiations, and online negotiations.

While evaluating conciliation negotiations within the scope of CPL and RCCP, we will be presenting thoughts on the success of the negotiation process on the conciliation process and suggestions for increasing the effectiveness of the conciliation process.

Anahtar Kelimeler

Conciliation Negotiations, Locations Of Negotiation, Negotiations Numbers Are Based On Needs, Individual Negotiations, Online Negotiations, Freedom Of Will

UZLAŞTIRMA MÜZAKERELERİNİN CEZA MUHAKEMESİ KANUNU (CMK) VE CEZA MUHAKEMESİNDE UZLAŞTIRMA YÖNETMELİĞİ (CMUY) KAPSAMINDA DEĞERLENDİRİLMESİ

Öz

Alternatif uyuşmazlık çözüm yöntemlerinden biri olan uzlaştırma, ülkemizde son yıllarda etkin bir kurum olarak Türk ceza adalet sisteminde yerini almıştır. Uzlaştırma, 2005 yılında 5237 sayılı Ceza Muhakemesi Kanunu’nda (CMK) yerini almış, süreçte yapılan bazı değişikliklerin ardından en köklü değişiklik 6763 sayılı Ceza Muhakemesi Kanunu ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun ile yapılmıştır. 6763 sayılı kanuna istinaden çıkarılan Ceza Muhakemesinde Uzlaştırma Yönetmeliği (CMUY), bugün soruşturma ve kovuşturma aşamasında uzlaştırmanın tüm aktörleri açısından adeta rehber niteliğindedir. Bu çalışmamızda, onarıcı adalet anlayışının gelişimiyle ortaya çıkan uzlaştırmada önemli bir süreç olan uzlaştırma müzakereleri, Ceza Muhakemesi Kanunu ve Ceza Muhakemesinde Uzlaştırma Yönetmeliği’nde yer alan hükümler kapsamında değerlendirilecektir.

Öncelikle, müzakereler hakkında net olarak belirlenen, örneğin müzakerelerin gizliliği, uzlaştırma müzakerelerine katılacak kişiler, uzlaştırmacının müzakereleri yöneten kişi olması, tarafların özgür iradeleri gibi konular ele alınacaktır. Ardından yine CMK ve CMUY’ de düzenlenen ancak uzlaştırmacılar ile uzlaştırmanın taraflarının özgür iradelerine göre uygulamada farklılık gösteren müzakere konuları incelenecektir. Bu konulara örnek olarak, uzlaştırma müzakerelerinin yapılacağı yerler, müzakerelerinin taraflarla birlikte veya ayrı ayrı yapılması, müzakere sayısı, müzakere süresi, online müzakere gibi konular açıklanacaktır. CMK ve CMUY kapsamında uzlaştırma müzakereleri değerlendirilirken, uzlaştırma kurumunun başarısındaki rolü ile uzlaştırmanın etkinliğinin arttırılmasına yönelik olarak görüş ve düşünceler aktarılacaktır.

Anahtar Kelimeler

Uzlaştırma Müzakereleri, Uzlaştırma Yapılacak Yerler, Müzakere Sayısı, Ayrı Ayrı Müzakere, Online Müzakere, İrade Serbestisi, Conciliation Negotiations, Locations Of Negotiation, Negotiations Numbers Are Based On Needs, Individual Negotiations, Online Negotiations, Freedom Of Will

Kaynakça

• Afşin, Rabia/Öğretir Özçelik, Ayşe Dilek: Suça Sürüklenen Çocuklar ile Suça Sürüklenmeyen Çocukların Algıladıkları Anne ve Baba Tutumları ile Ebeveyn Bağlanma Stillerinin Karşılaştırılarak İncelenmesi, Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, C.17 (66), 2018.
• Akdeniz, Galma: Onarıcı Adalet Yaklaşımı Ve Kavramsal Temelleri, YÜHFD, Cilt XVI, S. 2019/1.
• Apaydın, Cengiz: Ceza Hukukunda Uzlaşma ve Uzlaştırmacılar İçin Ceza Hukuku, 3. Baskı, Acar Matbaacılık, İstanbul.
• Bal, Süleyman/Erkuş, Adnan: Ceza Uygulamalarında Uzlaştırmacılık: Hukuki ve Psikolojik Temelleri ile Süreçleri El Kitabı, Yetkin Yayıncılık, Ankara, 2013, s. 49-50.
• Centel, Nur/Zafer, Hamide: Ceza Muhakemesi Hukuku, 21.Bası, Beta, İstanbul, 2022.
• Ceza Muhakemesinde Uzlaştırma Kitabı (Editör: Orhan Cüni/Merve Özcan/Olgun Değirmenci/Çetin Arslan), Ankara Açık Ceza İnfaz Kurumu İşyurdu Müdürlüğü Matbaa Atölyesi, Ankara, Nisan 2021.
• Cüni, Orhan/ Özcan, Merve: Uzlaştırma Kılavuzu, Sefine Tasarım ve Baskı, Ankara, 2018.
• Çetintürk, Ekrem: Onarıcı Adalet ve Ceza Adalet Sisteminde Uzlaştırma, Adalet Yayınevi, Ankara, 2017.
• Çiftçioğlu, Cengiz Topel: Onarıcı Adalet Sistemine Dair Genel Bir İnceleme, Fasikül, S.66, Mayıs 2015.
• Değirmenci, Olgun: Onarıcı Adalet Uygulaması Olarak Ceza Muhakemesinde Uzlaştırma, 2. Baskı, Seçkin, Ankara, 2021.
• Değirmenci, Olgun, Uygulamacının 10 Sorusu Işığında Uzlaştırma, Terazi Hukuk Dergisi, 2019, C.14 (151).
• Demirbaş, Timur Ceza Hukuku Genel Hükümler, Seçkin Yayıncılık, Ankara.
• Dönmez, Burcu: Ceza Muhakemesi Hukukunda Çocuklara Özel Soruşturma ve Kovuşturma Kuralları, Seçkin Yayıncılık, Ankara, 2020.
• Erdem, Mustafa Ruhan/Eser, Ferda/Özşahinli Pakize: 100 Soruda Uzlaştırma, 3.Baskı, Seçkin Yayıncılık, Ankara, 2017.
• Işıka, Sertaç: Uzlaştırma Sürecinde Suça Sürüklenen Çocuklara İlişkin Bazı Sorun Ve Değerlendirmeler, Türkiye Barolar Birliği Dergisi, 2020, (151), ss.61-84, Erişim Tarihi: 21.01.2023.
• Karabacak, Hakan: Oyun Teorisi Destekli Müzakere Teknikleri, 2. Baskı, Seçkin, Ankara, 2020.
• Kaymaz, Seydi/Gökcan, Hasan Tahsin, Uzlaşma ve Önödeme, Seçkin Yayıncılık, 2. Baskı, Ankara, 2007.
• Koca, Mahmut/Üzülmez, İlhan: Türk Ceza Hukuku Genel Hükümler, 17.Baskı, Seçkin, Ankara, 2021.
• Kontacı Baytemir, Burcu: Çocuklar Bakımından Uzlaştırma: Farklı yararlar Arasında Bir Denge Arayışı, AÜHFD, 69(4), 2020.
• Özbek, Mustafa S.: Alternatif Uyuşmazlık Çözümü, Yetkin, Ankara, 2013.
• Özbek, Mustafa S.: Çağdaş Ceza Adaleti Sistemlerinde Alternatif Çözüm Arayışları ve Arabuluculuk Uygulaması, Kazancı Hukuk Dergisi, 2010/1.
• Özbek, Veli Özer/Doğan, Koray/ Bacaksız, Pınar: Ceza Muhakemesi Hukuku ‘Temel Bilgiler’, 12. Baskı, Seçkin, Ankara, 2022.
• Özgenç, İzzet/Üzülmez, İlhan: Ceza Genel Hukuku, 5.Baskı, Seçkin, Ankara, 2022.
• Sığrı, Ünsal: Müzakere, Siyasal Kitabevi, Ankara, 2018.
• Sığrı, Ünsal/Karabacak Hakan: Arabulucu ve Uzlaştırmacı El Kitabı, Optimist Yayınları, İstanbul, 2019.
• Sığrı Ünsal/Varoğlu A. Kadir: Müzakere Ve Arabuluculuk İş, Yönetim, Diplomasi Ve Hukukta Uyuşmazlıkların Çözümü, Siyasal Kitabevi, Ankara, 2013.
• Şahin, Cumhur / Göktürk, Neslihan: Ceza Muhakemesi Hukuku,5.Baskı, Seçkin, Ankara, 2022.
• Şahin, Cumhur / Göktürk, Neslihan: Ceza Muhakemesi Hukuku, Seçkin, Ankara, 2022.
• Baytemir Kontacı, Burcu/ Kılıç, Ali Şahin/ Kılıçparlar, Zeliha/Pancaroğlu, Başar: Ceza Muhakemesi Hukuku Temel Hukuk Dizisi, (Editör: Cumhur Şahin/Neslihan Göktürk), 5.Baskı, Ankara, 2022.
• Şentürk, Candide: Ceza Muhakemesinde Uzlaşma Yüksek Lisans Tezi, Dokuz Eylül Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, 2009.
• Türkiye’de Alternatif Uyuşmazlık Çözüm Yollarının geliştirilmesi Projesi Adalet Bakanlığı- Avrupa Konseyi Ortak Projesi- Modül 1, Onarıcı Adalet-Ana İlkeler Eğitici Rehberi.
• Ünver, Yener /Hakeri, Hakan: Ceza Muhakemesi Hukuku, 19. Baskı, Adalet Yayınevi, Ankara, 2022.
• Yavuz, Hakan A.: Ceza Hukukunda Alternatif Uyuşmazlık Çözüm Yöntemleri Sempozyumu, Ceza Adalet Politikası Bağlamında Alternatif Çözüm Yöntemleri, Deniz Ofset, Ankara, 2018.
• Yenisey, Feridun/Nuhoğlu, Ayşe: Ceza Muhakemesi Hukuku, 9.Baskı, Seçkin Yayıncılık, Ankara, 2022.
• Yerdelen Erdal/ Özbek Mustafa S: Ceza Muhakemesi Hukukunda Uzlaştırma, 1. Baskı, Adalet Yayınevi, Ankara, 2018.
• Yerdelen, Erdal Özbek/Mustafa S./Altuntaş, Şeyda/Boz, Burak/Erdem, Dilek Özge, Yılmaz, Berna Ayşen: Ceza Muhakemesi Hukukunda Uzlaştırma,1. Baskı, Adalet Yayınevi, Ankara, 2018.
• Yurtcan, Erdener: Ceza Yargılaması Hukuku, 16.Baskı, Seçkin, Ankara, 2020.
• (Egitim%20Konular%C4%B1%20i%C3%A7in%20TIKLAYINIZ.pdf) Erişim Tarihi: 22.12.2022.
• (http://tbbdergisi.barobirlik.org.tr/m2020-151-1941.) Erişim Tarihi: 21.01.2023
• (https://alternatifcozumler.adalet.gov.tr/) Erişim Tarihi: 20.12.2022.
• (https://alternatifcozumler.adalet.gov.tr/Home/OrtaDetay/hukuki-gorusler) Erişim Tarihi: 19.12.2022.
• (https://alternatifcozumler.adalet.gov.tr/Resimler/SayfaDokuman/) Erişim Tarihi: 22.12.2022.
• (https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/455306.) Erişim Tarihi: 22.01.2023.
• (https://sozluk.gov.tr/ )Erişim Tarihi: 23.12.2022.
• (https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/tezDetay.jsp?) Erişim Tarihi: 23.12.2022.
• (https://tr.wikipedia.org/wiki/M%C3%BCzakere.) Erişim Tarihi: 23.12.2022.
• (https://www.academia.edu/30784294/M%C3%BCzakere_ve_Arabuluculuk) Erişim Tarihi: 11.12.2022.
• (https://www.coe.int/tr/web/ankara/promoting-alternative-dispute-resolution-adr-in-turkey) Erişim Tarihi: 19.12.2022.
• (id=ERttFODo3_xAJQChUvjl6A&no=) Erişim Tarihi: 23.12.2022.
• (KeVsxzHWvuAXfp1YDljBKwEhttps://karararama.yargitay.gov.tr/) Erişim Tarihi: 23.01.2023.