A REVIEW OF THE EUROPEAN COURT OF HUMAN RIGHTS CASE OF FİKRET KARAHAN / TURKEY (APPLICATION NO: 53848/07, 16 March 2021)

Yıl 2024, Cilt: 6 Sayı: 1, 81 - 101, 23.01.2024

Destina Berfin Sever

Öz

The right to a fair trial within the legal order includes the right of every individual to prove their innocence, in other words, the right to defend themselves. The principle of equality of arms, which is one of the cornerstones of the right to a fair trial, requires the defendant's ability to confront the witness testifying against them. The confrontation between the defendant and the witness, which is safeguarded in both international and local legal regulations, is a requirement of the right to defense. Because the confrontation between the witness and the defendant is highly significant in assessing the reliability of the witness's statement. In this context, the European Court of Human Rights and the Constitutional Court of Turkey have expressed that all evidence against the defendant, with certain exceptional cases excluded, must be presented in the presence of the defendant, and the confrontation between the defendant and the witnesses is necessary; they have evaluated whether the trial is fair in its entirety or not. In this study, the European Court of Human Rights decision in the case of Fikret Karahan v. Turkey has been examined in the context of the right to a fair trial, focusing on the right to question witnesses, through exemplary judgments.

Anahtar Kelimeler

Equality of Arms Principle, Witness, Defendant, Right to Cross-Examine Witnesses, ECHR

KARAR İNCELEMESİ: AVRUPA İNSAN HAKLARI MAHKEMESİ FİKRET KARAHAN / TÜRKİYE (BAŞVURU NO: 53848/07, K.T: 16.03.2021)

Öz

Hukuk düzeni içerisinde adil yargılanma hakkı her bireyin masumiyetini kanıtlama hakkını başka bir ifadeyle savunma hakkını içerir. Adil yargılanma hakkının temellerinden biri olan silahların eşitliği ilkesi, sanığın aleyhine beyanda bulunan tanıkla yüzleşebilmesini gerektirmektedir. Sanık-tanık yüzleşmesi uluslararası ve yerel hukuk düzenlemelerinde de güvence altına alınmış olan savunma hakkının bir gereğidir. Zira tanık ve sanığın yüzleşebilmesi tanık ifadesinin güvenilirliğinin ölçülmesi bakımından oldukça önemlidir. Bu doğrultuda Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi ve Anayasa Mahkemesi de sanık aleyhinde bulunan tüm delillerin belirli istisnai haller dışında sanığın huzurunda tartışılması gerektiğini, sanık ve tanıkların yüzleşmesi gerektiğini ifade etmiş; yargılamanın bütünüyle adil olup olmadığını değerlendirmişlerdir. Bu çalışmada, Avrupa İnsan Hakları mahkemesi Fikret Karahan / Türkiye kararı adil yargılanma hakkı bağlamında tanığı sorgulama hakkı bakımından örnek kararlar ışığında incelenmiştir.

Anahtar Kelimeler

Silahların Eşitliği İlkesi, Tanık, Sanık, Tanığı Sorgulama Hakkı, AİHM

Kaynakça

• Akar, İbrahim: Ceza Muhakemesinde Teşhis, (Yüksek Lisans Tezi), İstanbul, 2019.
• Altundiş, Cangül: Ceza Muhakemesi Hukunda Tanıklık, (Yüksek Lisans Tezi), Ankara, 2022.
• Ainsworth, Peter: Psychology and Crime, Myths and Reality, 1. Baskı, Pearson Education, Londra, 2000.
• Ambos, Kai: Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi ve Yargılama Hakları- Silahların Eşitliği, Çekişmeli Önsoruşturma ve AİHS m.6, (Çev: Yener, Ünver, Karşılaştırmalı Güncel Ceza Hukuku Serisi 3, Adil Yargılanma Hakkı ve Ceza Hukuku, Ankara, 2004).
• Balcı, Murat: Ceza Muhakemesi Hukukunda Teşhis ve Yüzleştirme, Ceza Hukuku Dergisi, 5,12,2010, s.187-202
• Bayrakçı, Esra Tuğba: Adil Yargılanma Hakkının Bir Unsuru Olarak Savunma Hakkı, (Yüksek Lisans Tezi), Kırıkkale, 2011.
• Bozalan, Nureddin: Ceza Muhakemesi Hukukunda Tanık ve Beyanının Güvenilirliği, Seçkin Yayıncılık, Ankara, 2020.
• Centel,Nur/ Zafer, Hamide: Ceza Muhakemesi Hukuku, 5.Baskı, İstanbul, 2008.
• Demir, Kübra: Avrupa İnsan Hakları Mahkemesı̇ ve Anayasa Mahkemesı̇ İçtı̇hatları Doğrultusunda Tanık Sorgulama Hakkı, YBHD, Prof. Dr. M. Fatih Uşan’a Dekanlıkta 10. Yıl Anısına Teşekkür Armağanı, 2022, 2, 479-516.
• Demirbaş, Timur: Sanığın Hazırlık Soruşturmasında İfadesinin Alınması, İzmir, 1996.
• Dönmez, Burcu: Ceza Muhakemesi Hukukunda Çapraz Sorgu (Doğrudan Soru Yöneltme) Güncelleştirilmiş ve Genişletilmiş 2. Baskı, Seçkin Yayıncılık,Ankara, 2019.
• Gemalmaz, Mehmet Semih: Ulusalüstü İnsan Hakları Belgeleri (Uluslararası ve Bölgesel Sistemler), Beta Basım, İstanbul, 2000.
• İnceoğlu, Sibel: Adil Yargılanma Hakkı Anayasa Mahkemesine Bireysel Başvuru Ek Kitapları Serisi – 4, Ankara, 2018.
• İnci Özen, Zekiye: Ceza Muhakemesi Hukukunda Teşhis, Türkiye Barolar Birliği Dergisi, 85, 2009, s.105-136.
• İnci Özen, Zekiye: Karar Tahlili: Yargıtay Ceza Genel Kurulunun 15.04.2008 Tarihli ve E. 2008/6-71, K. 2008/85 Sayılı Kararı Işığında Teşhis İşlemi Sırasında Müdafiin Konumu, Terazi Hukuk Dergisi, Cilt: 5, 51, 2010, s. 179-186.
• Karakehya, Hakan: Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi’nin 6. Maddesi (Adil Yargılanma Hakkı) Bağlamında Ceza Muhakemesinde Duruşma, (Doktora Tezi), Eskişehir, 2007.
• Karakehya, Hakan: Sanığın İddia Tanıklarının Beyanlarının Doğruluğunu Test Etme Hakkı, Marmara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Hukuk Araştırmaları Dergisi, Prof. Dr. Nur Centel'e Armağan, (2013), 19, 2, s.715-733.
• Kaygısız, Mustafa: Suç Yeri ve Delil Güvenliği, Ankara, 2007.
• Kunter, Nurullah/Yenisey, Feridun/Nuhoğlu, Ayşe: Muhakeme Hukuku Dalı Olarak Ceza Muhakemesi Hukuku, 16. Baskı, İstanbul, 2008.
• Özbek, Veli Özer: CMK İzmir Şerhi, Seçkin Yayınevi, Ankara 2005.
• Özbek, Veli Özer/Doğan, Koray/Bacaksız, Pınar: Ceza Muhakemesi Hukuku, Gözden Geçirilmiş ve Güncellenmiş 14. Baskı, Seçkin Yayıncılık, Ankara, 2021.
• Reid, Karen: Adil Bir Yargılamanın Güvenceleri, Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi Rehberi, Üçüncü Kitap, (Çev: Bahar Öcal Düzgören, Scala Yayınları, Ekim 2000).
• Soyaslan, Doğan: Ceza Muhakemesi Hukuku, Güncellenmiş 8. Baskı, Yetkin Yayınları, Ankara, 2020, s.418.
• Şahin, Cumhur: Ceza Muhakemesi Kanunu Gazi Şerhi, Seçkin Yayınevi, Ankara, 2005.
• Taner, Fahri Gökçen: Ceza Muhakemesi Hukukunda Adil Yargılanma Hakkı Bağlamında Çelişme ve Silahların Eşitliği, 2. Baskı, Ankara, Seçkin Yayıncılık, 2021.
• Tezcan, Durmuş: Ceza Davalarında Çapraz Sorgu, 1. Baskı, Prof. Dr. Turhan Tufan Yüce’ye Armağan, Dokuz Eylül Üniversitesi Yayını, İzmir, 2001.
• Tezcan, Durmuş/Erdem, Mustafa Ruhan/Sancakdar, Oğuz/Önok, Rifat Murat: İnsan Hakları El Kitabı, 9.Baskı, Seçkin Yayınları, Ankara, 2021.
• Toroslu, Nevzat/ Feyzioğlu, Metin: Ceza Muhakemesi Hukuku, 21.Baskı, Savaş Yayınevi, Ankara, 2006.
• Yıldırım, Akif: Ceza Davası Sürecinde Tanık Dinletme Talebinin Reddedilmesi, Bireysel Başvuru Konusu Yapılabilir mi?, Terazi Hukuk Dergisi, Cilt 10, Sayı 101, 173-174.