Representation of National Identity and Idea of Independence in Turkish Comics

Yıl 2021, Cilt: 8 Sayı: 2, 81 - 89, 31.12.2021

Rasim Sarıkaya

https://doi.org/10.47481/yjad.1022307

Öz

Narrative; as a necessary condition of the nation-state, it has functioned as one of the most important elements of the instrumental existence of the efforts towards the construction of national identity, which was seen throughout the world at the end of the 18th century. It has also served the efforts of our republic, and therefore the Turkish nation in this respect. It is seen that comics, as one of the most popular narrative genres of the 20th century, play a role in this context both in the world and in Turkey. In this respect, it is seen that the production of comics is supported by both the public administration and the private affiliate. While it was instrumental in the construction of national identity, it gained a national identity in this process and contributed to cultural, economic and therefore national independence. Therefore, while the comic is loaded with a function depending on its mass communication ability, on the other hand, this function has shaped the characteristics of Turkish comics.
In this article, the existence of Turkish comics, the aspects that affect and are affected by our national existence are discussed. This interaction will be revealed through the readings that will be carried out on a sample composed largely of historical-heroic genre, which constitutes the important turning points in the history of Turkish comics and proves the existence of Turkish comics in this aspect. In addition to research on the history of Turkish comics, it is thought that it will contribute to the literature in terms of focusing on the representation of national identity and the idea of independence in our comics.

Anahtar Kelimeler

National identity, Narrative, Comics, Nationalism, Independence.

Türk Çizgi Romanında Ulusal Kimliğin Temsili ve Bağımsızlık Fikri

Öz

Anlatı; ulus-devletin gerek koşulu olarak 18. yüzyıl sonunda dünya genelinde girişildiği görülen ulusal kimlik inşasına yönelik çabaların araçsal varlığının en önemli unsurlarından birisi olarak işlev yüklenmiştir. Cumhuriyetimizin dolayısıyla da Türk ulusunun varlık çabalarına da bu yönüyle hizmet etmiştir. 20. yüzyılın en popüler anlatı türlerinden biri olarak çizgi romanın da gerek dünya genelinde gerekse Türkiye’de bu bağlamda rol üstlendiği görülmektedir. Bu yönüyle çizgi roman üretiminin, gerek kamu yönetimi gerekse özel iştirak tarafından desteklendiği görülmektedir. Ulusal kimliğin inşasında araçsal olarak var olurken bu süreçte ulusal bir kimlik kazanmış, kültürel, iktisadi ve dolayısıyla da ulusal bağımsızlığa katkı vermiştir. Dolayısıyla çizgi roman, kitle iletişimsel kabiliyetine bağlı olarak işlev yüklenirken diğer yandan bu işlev, Türk çizgi romanın karakteristiğini şekillendirmiştir.
Bu makalede, Türk çizgi romanının varoluş biçimleri, ulusal varoluşumuzu etkiyen ve ondan etkilenen yönleriyle ele alınmıştır. Türk çizgi roman tarihinin önemli dönemeçlerini oluşturan, bu yönüyle Türk çizgi romanının varlığını delillendiren, büyük oranda tarihi-kahramanlık türünün oluşturduğu bir örneklem üzerinden yapılacak içerik analiziyle bu etkileşim ortaya konulacaktır. Türk çizgi roman tarihine yönelik araştırmalara ek olarak, çizgi romanımızda ulusal kimliğin temsili ve bağımsızlık fikri bağlamına odaklanması yönünden literatüre katkı vereceği düşünülmektedir.

Anahtar Kelimeler

Ulusal kimlik, Anlatı, Çizgi Roman, Milliyetçilik, Bağımsızlık.

Kaynakça

• Ahmad, F. (2006). Bir Kimlik Peşinde Türkiye. (S. C. Karadeli, çev.). İstanbul: İstanbul Bilgi Üniversitesi Yayınları.
• Alparslan, O. A. (2004). Manga Tarihinden Notlar. L. Cantek (Edt.). Çizgili Hayat Kılavuzu içinde (s.434-439). İstanbul: İletişim Yayınları.
• And, M. (2014). Başlangıcından 1983’e Türk Tiyatro Tarihi. İstanbul: İletişim Yayınları.
• Başaran İnce, G. (2010). Medya ve Toplumsal Hafıza. Kültür ve İletişim, 13(1), 9-29.
• Binark, M. (2004). Neden Japon Popüler Kültürü? Neden Manga? L. Cantek (Edt.). Çizgili Hayat Kılavuzu içinde (s.427-452). İstanbul: İletişim Yayınları.
• Cantek, L. (2003). Erotik ve Milliyetçi Bir İkon: Karaoğlan. İstanbul: İletişim Yayınları.
• Cantek, L. (2014). Türkiye’de Çizgi Roman. İstanbul: İletişim Yayınları.
• Çetin, Ş. (2010). Mizah Edebiyatımıza Katkısı Bakımından Amcabey Dergisi Üzerine Bir İnceleme. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• Çongur, E. (2017). Ulusal Kimliği Tiyatro İle Kurmak, Türk Tiyatrosunun Kimlik İnşasındaki İşlevi. Ankara: İmge Kitabevi Yayınları.
• Çoruk, H. (2004). Çizgi Romanımızda Kahramanlık Türü. L. Cantek (Edt.). Çizgili Hayat Kılavuzu içinde (s.73-95). İstanbul: İletişim Yayınları.
• Dittmer, J. (2013). Captain America and The Nationalist Superhero: Metaphors, Narratives, and Geopolitics. Philadelphia: Temple University Press.
• Gaytancıoğlu, K. (2018). Çizgi Romanların Etki Alanları. E. Gürsoy Naskali (Edt.). Çizgi Roman Kitabı içinde (s.55-86). İstanbul: Kitabevi Yayınları.
• Grüning, B. (2021). Educating to Remember: The Public Use of Comics in Germany and Italy. P. Ferstl (Edt.). Volume 5 Dialogues between Media içinde (s.95-108). Berlin, Boston: De Gruyter.
• Horzumlu A. & Tuztaş Horzumlu, A. (2018). Çizginin Kahramanları ile Türkiye’de Çizgi Roman’ın Kısa Tarihçesi. E. Gürsoy Naskali (Edt.). Çizgi Roman Kitabı içinde (s.5-36). İstanbul: Kitabevi Yayınları.
• Karadoğan, R. (2004). Tarihi Çizgi Romanların Yeşilçam Serüveni: Kostüme Avantür Filmler. L. Cantek (Edt.), Çizgili Hayat Kılavuzu içinde (s.66-72). İstanbul: İletişim Yayınları. Lukacs, G. (2008). Tarihsel Roman. (İ. Doğan, çev.). Ankara: Epos Yayınları.
• Ölçer Özünel, E. (2012). Kırkyama Kahramanlar: Tarihi Çizgi Romanlarda Gelenek İcadı Ve İmhası. Milli Folklor, 24 (95), 171-183.
• Özkaracalar, K. & Cantek, L. (2004). Fantastik ve Sado-Erotik Bir Tarihsel Çizgi Roman: Tarkan. L. Cantek (Edt.). Çizgili Hayat Kılavuzu içinde (s.84-89). İstanbul: İletişim Yayınları.
• Öztekin, M. K. (2011). Manga Kültürel Bir Direniş Aracı. İstanbul: İletişim Yayınları.
• Sarıkaya, R. (2021). Çizgi Romanda Anlatısal Dönüşüm ve Bir Hareketli Çizgi Roman Önerisi. Yayınlanmamış Sanatta Yeterlik Tezi. Hacettepe Üniversitesi Güzel Sanatlar Enstitüsü, Ankara.
• Sipahioğlu, A. (2007). Bir Kimlik: Cemal Nadir. Yedi, 1 (1), 66-71.
• Timur, T. (1991). Osmanlı-Türk Romanında Tarih, Toplum ve Kimlik. İstanbul: Afa Yayıncılık.
• Uğur Çınar, M. (2017). Kolektif Anlatı ve Vatandaşlık Kimliğinin İnşasına Dair Sorular, Cevaplar ve Yeni Sorular. Galatasaray Üniversitesi İleti-ş-im Dergisi, 26, 135-156. Yıldır, E. (1984). Çizgi Roman Dosyası. Töre, 152, 5-21.