Etik İlkeler ve Yayın Politikası


Açık Erişim Politikası

Yıldız Eğitim Araştırmaları Dergisi (YJER), araştırma literatürüne ücretsiz erişimi teşvik eden Budapeşte Açık Erişim Girişimi’nin ilkelerini desteklemektedir. Bu bildiri, akademik literatüre açık erişimi; araştırmaların tam metnine internet üzerinden ücretsiz ulaşılabilmesi, kullanıcıların bu metinleri okuyabilmesi, kaydedebilmesi, kopyalayabilmesi, yazdırabilmesi, arama yapabilmesi veya bağlantı verebilmesi, indeksleme için inceleyebilmesi, veri olarak kullanabilmesi ya da diğer yasal amaçlar doğrultusunda faydalanabilmesi şeklinde tanımlamaktadır. Bilginin paylaşımı, kamusal bir değer taşımakta olup bilimin ilerlemesi açısından büyük önem taşımaktadır. Bu nedenle, bu dergide yayımlanan makaleler, yazar ve orijinal kaynak belirtilmek kaydıyla, yazarın veya yayınevinin izni olmadan araştırmacılar ve diğer okuyucular tarafından kullanılabilir. YJER'de yayımlanan makalelere arama motorları, web siteleri, bloglar ve diğer dijital platformlar aracılığıyla erişim sağlanabilmektedir.
Budapeşte Açık Erişim Girişimi ve ilgili yönergeler hakkında daha fazla bilgiye https://www.budapestopenaccessinitiative.org/ adresinden ulaşılabilir. Tavsiyelerin Türkçe çevirisi için http://www.budapestopenaccessinitiative.org/boai-10-translations/turkish-translation adresine bakılabilir.
Etik Politika
Araştırma ve yayın sürecinde etik ilkelere bağlı kalmak, çalışmaların bütünlüğünü sağlamak ve yüksek kaliteli, nesnel, güvenilir ve faydalı bilginin üretilmesine ve paylaşılmasına katkıda bulunmak açısından temel bir gerekliliktir.
Yıldız Eğitim Araştırmaları Dergisi, Yayın Etiği Komitesi (Committee on Publication Ethics - COPE) tarafından hazırlanan yönergeleri temel alan etik ilkeleri benimsemektedir (https://publicationethics.org/). Bu süreçler, yazarlar, bağlı oldukları kurumlar ve okuyucular için uygun desteğin sağlanmasını temin etmek amacıyla uygulanmaktadır. Yayın sürecine dahil olan tüm paydaşların (yazarlar, okuyucular ve araştırmacılar, yayınevi, hakemler ve editörler) etik ilkelere uyması gerekmektedir.
Yazarların Etik Sorumlulukları
• Yayınlanmak üzere gönderilen çalışmalar, yazarın özgün eseri olmalıdır. Diğer çalışmalara yapılan atıflar eksiksiz ve doğru bir şekilde belirtilmeli ve/veya alıntılanmalıdır.
• Çalışmaya önemli düzeyde entelektüel katkı sağlayan kişiler yazar olarak belirtilmelidir. Diğer katkıda bulunan kişiler, makalenin teşekkür bölümünde ifade edilebilir.
• Çıkar çatışmasına neden olabilecek veya çıkar çatışması olarak algılanabilecek tüm ilişkiler ve durumlar açıkça beyan edilmelidir.
• İnsan veya hayvan denekleri içeren tüm çalışmalar, gizlilik ve etik kurallar açısından ulusal ve uluslararası yasa ve yönergelere (örn. Dünya Tabipler Birliği Helsinki Bildirgesi, ABD Ulusal Sağlık Enstitüleri Laboratuvar Hayvanlarının Kullanımı Politikası, AB Hayvan Kullanım Direktifi) uygun olmalıdır. Etik onay ve uyumlulukla ilgili detaylar, makalenin Yöntemler bölümünde belirtilmelidir.
• Yazarlar, analiz edilen verileri kullanma haklarına sahip olduklarını, araştırma ile ilgili tüm gerekli izinleri aldıklarını ve uygun onayların mevcut olduğunu gösteren belgeleri sunabilmelidir.
• Makalede kullanılan ham veriler ve diğer materyaller saklanmalı ve raporlamanın geçerliliğini doğrulamak amacıyla talep edilmesi halinde editör veya hakemlerle paylaşılmalıdır.
• Yazar(lar), yayım sürecinin herhangi bir aşamasında veya yayımlandıktan sonra bir hata fark etmeleri durumunda, dergi editörünü veya yayınevini bilgilendirme ve gerekli düzeltmelerin yapılması için iş birliği yapma yükümlülüğüne sahiptir.
• Yazarlar, makalelerini aynı anda birden fazla dergiye gönderemezler. Her başvuru, önceki süreç tamamlandıktan sonra yapılmalıdır. Daha önce yayımlanmış makaleler, orijinal yazara uygun atıf yapılmadığı sürece ve gerekli izinler alınmadan kabul edilmez.
• Değerlendirme süreci başladıktan sonra, yazar listesinde değişiklik (yeni yazar ekleme, yazar sırasını değiştirme, yazar çıkarma) yapılmasına izin verilmez. Bu kural, tüm tarafların haklarını korumak amacıyla uygulanmaktadır.
Editörlerin Etik Görev ve Sorumlulukları
Editör, dergide yayımlanan her şeyden sorumludur. Bu sorumluluk çerçevesinde editörlerin aşağıdaki görev ve yükümlülükleri bulunmaktadır:
• Okuyucuların ve yazarların ihtiyaçlarını karşılamak için çaba göstermek,
• Derginin gelişimini sürekli iyileştirmeye yönelik çalışmalar yapmak,
• Kaliteyi ve akademik bütünlüğü sağlamak için sürekli çaba göstermek; yayın politikaları ve standartlarının korunmasını sağlamak,
• Düşünce özgürlüğünü desteklemek,
• Ticari çıkarlar veya diğer etkenlerin, entelektüel ve etik standartları zedelemesine izin vermemek; görevlerini yerine getirirken cinsiyet, dini veya siyasi görüş, etnik ya da coğrafi köken, sponsorluk, tanınırlık veya diğer herhangi bir etkiye dayalı ayrım yapmadan dengeli, tarafsız ve adil bir tutum sergilemek,
• Tüm gönderiler için zamanında ve tarafsız bir değerlendirme sürecini sağlamak amacıyla kamuya açık olarak tanımlanmış yayın politikalarını uygulamak,
• Fikri mülkiyeti korumak ve derginin ve yazar(lar)ın haklarını savunmak,
• Açıklık ve şeffaflık ilkesine bağlı kalmak; hata, tutarsızlık veya yanıltıcı beyanlar tespit edildiğinde bunları hızlı ve uygun bir şekilde düzeltmek,
• Herhangi bir şikayet veya etik ihlal iddiasını titizlikle, zamanında ve tarafsız bir şekilde incelemek; yazarlara suçlamalara karşı kendilerini ifade etme fırsatı sunmak, ulaşılan bulguları ve sonuçları paylaşmak ve gerektiğinde makalenin reddedilmesi de dahil olmak üzere uygun önlemleri almak.
Okuyucu İlişkisi
Editör, uygun materyal beklentilerine dayalı olarak yayın kararları almalıdır. Yayınlanmaya kabul edilen çalışmalar, okuyucu, araştırmacı, uygulayıcı ve literatür için faydalı olan özgün katkılar olmalıdır. Ayrıca, editörler okuyuculardan, araştırmacılardan ve uygulayıcılardan gelen geri bildirimleri dikkate almalı ve bilgilendirici bir yanıt sunmalıdır. Yayınlanan araştırmaların desteklenmesi için sağlanan herhangi bir finansman da okuyuculara bildirilecektir.
Yazar İlişkisi
• Bir makalenin kabul edilme kararı, çalışmanın önemi, özgün değeri, geçerliliği, açıklık düzeyi ve derginin hedefleri ve amaçları doğrultusunda verilmelidir.
• Değerlendirmeye ve yayına kabul edilen çalışmalar, ciddi bir sorun tespit edilmedikçe geri çekilmeyecektir.
• Editör, çalışmada ciddi bir sorun olmadığı sürece, olumlu hakem yorumlarını göz ardı etmeyecektir.
• Yeni editörler, eski editör(ler) tarafından verilen yayın kararlarını, ciddi bir sorun olmadığı sürece değiştirmeyecektir.
• Başvuru ve değerlendirme sürecinin açıklamaları kamuya açık bir şekilde sunulacaktır.
• Yazarlara, açıklayıcı ve bilgilendirici geri bildirimler sağlanacaktır.
Hakem İlişkisi
• Hakemler, çalışmanın konusu doğrultusunda seçilecektir.
• Değerlendirme aşaması için bilgi ve rehberlik sağlanacaktır.
• Yazarlar ve hakemler arasındaki herhangi bir çıkar çatışması açıklanacak ve uygun şekilde yönetilecektir.
• Hakem kimliği, kör değerlendirme sürecinin korunabilmesi için gizli tutulacaktır.
• Hakemler, çalışmayı tarafsız, bilimsel ve yapıcı yorumlarla değerlendireceklerdir. Kaba veya bilimsel olmayan yorumlara izin verilmeyecektir.
• Hakemler, zamanında yanıt verme ve gözlemlerin kalitesi gibi kriterlere göre değerlendirilecektir.
• Hakem havuzu, uzmanlık alanlarının geniş bir kapsamını sağlamak için düzenli olarak değerlendirilecek ve tamamlanacaktır.
Editör Kurulu İlişkisi
Editör, editör kurulu üyeleriyle birlikte, dergi politikalarına ve gelişmelerine dair düzenli toplantılar ve duyurularla bilgi sahibi olmalarını sağlar ve yeni üyelere eğitim verir, görev süreleri boyunca kurul üyelerine dergiye destek sağlayarak yardımcı olur.
• Editör kurulu üyeleri, dergiye katkıda bulunabilecek niteliklere sahip olmalıdır;
• Editör kurulu üyeleri, çalışmaları tarafsız ve bağımsız bir şekilde değerlendirmelidir;
• Uygun uzmanlığa sahip editör kurulu üyelerine, uygun makaleleri değerlendirme fırsatı verilecektir;
• Editör, editör kurulu ile düzenli iletişim halinde olacak ve editoryal politikalar ve dergi yönetiminin diğer yönleri hakkında düzenli toplantılar yapacaktır.
Yaratıcılık ve Açıklık
• Yapıcı eleştiriler teşvik edilecektir;
• Yazarlara, eleştirilere yanıt verme veya şikayetlerde bulunma fırsatı verilecektir;
• Olumsuz sonuçlar, başvuru reddi için bir neden olmayacaktır.
Değerlendiricilerin Etik Sorumlulukları
Araştırmaların hakemli değerlendirilmesi, bilimsel yöntemin temelini oluşturur ve çalışmaların alanındaki uzmanlar tarafından titizlikle incelenmesini sağlar. Bu süreç, literatürün kalitesini doğrudan etkileyerek, yayımlanan çalışmaların objektif ve bağımsız bir şekilde değerlendirilmesine güvence sunar. Yıldız Eğitim Araştırmaları Dergisi, çift kör hakemlik süreci kullanmaktadır. Tüm yorumlar ve değerlendirmeler dergi yönetim sistemi aracılığıyla iletilir. Değerlendiricilerin:
• Sadece kendi uzmanlık alanlarıyla ilgili çalışmaları değerlendirmeyi kabul etmeleri gerekir;
• Değerlendirmeleri belirtilen zaman diliminde ve zamanında geri göndermelidir;
• Tarafsızlıkla değerlendirme yapmalıdır. Milliyet, cinsiyet, dini inançlar, siyasi görüşler, ticari endişeler veya diğer hususlar değerlendirmeyi etkilememelidir;
• Herhangi bir çıkar çatışması olan çalışmayı değerlendirmeyi reddetmeli ve dergi editörünü bilgilendirmelidir;
• Tüm bilgilerin gizliliğini korumalıdır. Değerlendirmeyi takiben, makaleleri ve ilgili materyalleri yok etmelidir. Yalnızca nihai yayımlanan sürüm herhangi bir amaç için kullanılabilir;
• Herhangi bir etik ihlali şüphesi durumunda editöre bildirimde bulunmalıdır;
• Makalenin kalitesini artırmayı amaçlayan düşünceli ve yapıcı bir dil kullanmalıdır. Düşmanca veya aşağılayıcı yorumlar kabul edilemez.
Yayınevinin Etik Sorumlulukları
Yayınevi, akademik kayıtların korunmasını sağlamaktan sorumludur ve aşağıdaki etik ilkelere uymalıdır:
• Araştırma bütünlüğüne, değerlendirme sürecine ve yayın politikalarına uygun hareket etmek,
• Editör ve yayın kurulu ile iş birliği yaparak derginin gelişimini sağlamak,
• Yayınların zamanında yapılmasını sağlamak, hataları ve düzeltmeleri şeffaf bir şekilde yayımlamak,
• Akademik kayıtları uzun vadeli olarak korumak.
Derginin yayın süreçleri, Uluslararası Tıp Dergisi Editörleri Komitesi (ICMJE), Dünya Tıp Editörleri Derneği (WAME), Bilim Editörleri Konseyi (CSE), Yayın Etiği Komitesi (COPE), Avrupa Bilim Editörleri Derneği (EASE) ve Ulusal Bilgi Standartları Organizasyonu (NISO) gibi kuruluşların yönergeleri doğrultusunda yürütülmektedir.
Bilimsel Araştırma ve Yayın Etiğine Aykırı Sayılabilecek Bazı Faaliyetler:
• İntihal: Başka birinin fikirlerinin, yöntemlerinin, verilerinin veya diğer çalışmalarının tamamını veya bir kısmını, kendi eseri gibi sunmak. Orijinal kaynak uygun şekilde belirtilmelidir. Yazarlar, atıf yapmaksızın başkalarının çalışmalarına dayanmayan özgün eserler sunmaya teşvik edilmelidir.
• Sahtecilik: Uydurulmuş veya tahrif edilmiş verilerin kullanılması veya diğer yanıltıcı yanlış temsil yöntemleri.
• Çarpıtma: Araştırma kayıtlarının, verilerinin, görsellerinin veya sonuçlarının manipülasyonu veya özellikle çalışma sponsorlarının çıkarlarını gözetmek amacıyla kullanılmamış cihazların veya malzemelerin araştırmada kullanılmış gibi sunulması,
• Yeniden Yayınlama: Aynı makalelerin farklı yerlerde, özgün bir çalışma olarak sunulması.
• Veri Bölme (Slicing): Tek bir araştırma fikrinden elde edilen verilerin veya bulguların, birden fazla küçük birim olarak ayrı ayrı yayınlar halinde sunulması.
• Yanıltıcı Yazarlık: Faaliyet göstermemiş kişilerin yazar olarak dahil edilmesi, katkıda bulunan kişilerin dışlanması veya yazarlık sırasının uygunsuz şekilde sıralanması.

• Finansal veya diğer önemli destek sağlayan kişi, kurum veya kuruluşların belirtilmemesi.
• Bir tez veya yayımlanmamış bir çalışmanın sahibinden izin alınmadan kullanılması.
• İnsan ve hayvan araştırmaları için etik kurallara uyulmaması, hasta hakları ve hayvan refahına saygı gösterilmemesi ya da gerekli onayların alınmaması.
• Bilimsel araştırma için sağlanan kaynakların, tesislerin veya cihazların kötüye kullanılması.
• Yanıltıcı veya yanlış ifadelerin kullanılması.
Nadir durumlarda, bir dergi, şüpheli araştırma uygulamaları veya yayıncılık etiğine aykırı davranışlarda bulunan araştırmacılara yaptırım uygulamak zorunda kalabilir. Örneğin, derginin itibarını ciddi şekilde riske atan bir araştırmacının, dergide daha fazla makale yayınlamasının yasaklanması veya hakem ya da editör olarak görev yapmasının engellenmesi gibi. Bu tür yasaklar belirli bir süreyle sınırlı olabilir ve süre sonunda gözden geçirilerek, gerekirse iptal edilebilir veya uzatılabilir. Yaptırımlara karşı dergi editörüne yazılı itirazda bulunulabilir.
İntihal Politikası
İntihal, kasıtlı olup olmadığına bakılmaksızın, bir başkasının çalışmasının çalınması ve etik kuralların ihlal edilmesidir. Uygun şekilde kaynak göstermeden başka kaynakları kullanarak makale göndermek veya yayınlamak kabul edilemez bir davranıştır. Yıldız Eğitim Araştırmaları Dergisi'nin politikası, tüm gönderiler için intihal tespit yazılımı kullanmak ve gerektiğinde editoryal inceleme yapmaktır. Editör veya yayın kurulu, intihal, alıntı veya diğer manipülasyonlar veya herhangi bir yanlış beyan da dahil olmak üzere yayın standartlarını karşılamayan bir makalenin revizyonunu talep edebilir veya reddedebilir.
Telif Hakkı Devri
Yıldız Eğitim Araştırmaları Dergisi'nde (YJER) yayımlanmak üzere gönderilen yazılar özgün ve daha önce yayımlanmamış olmalıdır. Yazarlar, çalışmanın tamamının ya da bir kısmının daha önce başka bir platformda yayınlanmadığını ya da yayınlanmak üzere değerlendirilmediğini beyan etmekle yükümlüdür. Bu politikaya uyulmaması halinde yaptırım uygulanabilir.
Yazarlar, YJER'e gönderdikten sonra telif hakkı imtiyazlarını devretmeyi kabul ederler. Bu devir, yayın için kabul edildiğinde yürürlüğe girer. Yayınlanan materyalin hiçbir bölümü yayıncının yazılı izni olmadan başka bir amaçla kullanılamaz.
Yazarlar, resimler, tablolar veya diğer unsurlar da dâhil olmak üzere daha önce basılı veya elektronik formatta yayınlanmış içeriği kullanırken telif hakkı sahibinden gerekli izni almalıdır. Yasal, mali ve cezai sorumluluk yazara aittir.
Yazarlar, makalelerini Yıldız Eğitim Araştırmaları Dergisi’ne gönderdiklerinde, telif hakkını elinde tutarlar ve çalışmanın Creative Commons CC BY 4.0 lisansı altında yayımlanmasını kabul ederler. Yazarlar, başvuru sırasında doldurulmuş bir telif hakkı devir formunu teslim etmelidir.

Dergide yayımlanan çalışmalar, yazarların izni olmadan ticari amaçla kullanılamaz.
Çıkar Çatışması
Editör, bağımsız ve tarafsız bir süreç sağlamak için yazarlar, hakemler veya diğer taraflar arasındaki her türlü çıkar çatışmasının açıklanmasını ve uygun şekilde yönetilmesini sağlamakla yükümlüdür.
Karar verme sürecini etkileyebilecek herhangi bir mali veya kişisel çıkar algısı bir çıkar çatışması yaratır. Çıkar çatışmasının varlığı, uygunsuzluğun ortaya çıkmasından bağımsızdır. Bilimsel sürecin ve yayınlanan makalelerin güvenilirliği, bilimsel çalışmaların planlanması, uygulanması, yazılması, değerlendirilmesi, düzenlenmesi ve yayınlanması sırasında çıkar çatışmalarının objektif olarak dikkate alınmasıyla doğrudan ilişkilidir.
Finansal ilişkiler, en kolay tespit edilebilen çıkar çatışmalarıdır. Açıklanmadıkları takdirde derginin, yazarların ve bilimin güvenilirliğine zarar verirler. Bununla birlikte, çatışmalar bireysel ilişkiler, akademik rekabet, entelektüel yaklaşım ve daha fazlası yoluyla da ortaya çıkabilir. Yazarlar, verilere tarafsız bir şekilde erişme veya makalelerini analiz etme, yorumlama, hazırlama ve yayınlama becerilerini kısıtlayabilecek herhangi bir ilişkiden mümkün olduğunca kaçınmalıdır. Yazarlar, çalışma gönderimleriyle ilgili her türlü ilişkiyi açıklamalıdır.
Editörler ve hakemler de potansiyel çıkar çatışmalarının farkında olmalı ve şüpheli olabilecek herhangi bir faaliyette bulunmaktan kaçınmalı ve bir çatışma olarak algılanabilecek ilişkileri bildirmelidir.
Yayın ekibi, tüm tarafların çıkarlarını korumak amacıyla değerlendirme sürecinin tarafsız bir şekilde yürütülmesini sağlamak için özenle çalışmaktadır.
Çıkar çatışması formuna ve daha ayrıntılı bilgiye http://www.icmje.org/disclosure-of-interest/ adresinden ulaşabilirsiniz.
Etik İhlallerinin Ele Alınması
Yıldız Eğitim Araştırmaları Dergisi, olası etik ihlallerini titizlikle ele alır. Yayın sürecinde etik ihlallerinin tespit edilmesi durumunda aşağıdaki adımlar izlenir:
• Editörler ve yayın kurulu, etik ihlalle ilgili iddiaları objektif bir şekilde inceler.
• Etik ihlalin niteliğine bağlı olarak, yazarlardan açıklama talep edilebilir.
• Gerekli görüldüğünde, kurumlar veya ilgili etik kurullar ile iletişime geçilebilir.
• Hakem değerlendirme sürecinde etik ihlal tespit edilirse, makale değerlendirme sürecinden çıkarılabilir.
• Yayınlanmış bir makalede etik ihlal tespit edilirse, düzeltme, geri çekme veya konuya ilişkin açıklama yayımlanabilir.
Dergi, etik ihlalleriyle ilgili olarak COPE’un yönergelerini takip etmektedir (https://publicationethics.org/resources/guidelines).
Açık Erişim ve Lisanslama
Yıldız Eğitim Araştırmaları Dergisi, açık erişimli bir dergidir ve içeriği, Budapeşte Açık Erişim Girişimi’ne uygun olarak ücretsiz erişime sunulmaktadır.
Dergide yayımlanan tüm makaleler Creative Commons Atıf 4.0 Uluslararası (CC BY 4.0) Lisansı altında lisanslanmaktadır. Lisans hakkında daha fazla bilgi için: https://creativecommons.org/licenses/by/4.0/

Son Güncelleme Zamanı: 3.03.2025 10:47:10