Tekstil Sektöründe Çalışanların Toz ve Gürültü Maruziyetlerinin Değerlendirilmesi

Yıl 2022, Cilt: 3 Sayı: 1, 49 - 58, 30.01.2022

Ziya Ersoy Tolga Barışık Gavril Petridis

Öz

Amaç: Ulusal ve uluslararası ticarette önemli bir pazar payına sahip olan tekstil sektörü ülkemizde de çalışacak kişiler için istihdam
sağlamaktadır. İçerisinde bulunan üretim aşamasında veya diğer
aşamalarda kullanılan makinelerden ve çalışanların işyerindeki çalışma şekilleri ve çalışma koşullarından kaynaklanan risk faktörleri
açığa çıkmaktadır. Bu risk faktörlerinden ikisi de toz ve gürültüdür.
Oluşan bu faktörler çalışan sağlığını olumsuz yönde etkilemektedir.
Çalışanın sağlığını olumsuz yönde etkileyen bu risk faktörlerine
karşı önlem alınmalı ve çalışanlara iş sağlığı ve güvenliği açısından
daha sağlıklı ve güvenli bir çalışma ortamı sağlanmalıdır.
Bu çalışmanın amacı; tekstil sektöründe çalışan işçilerin ortamdaki
çalışma ve sağlık koşullarını olumsuz yönde etkileyecek olan toz ve
gürültünün işletme içerisindeki düzeyini tespit etmektir. Ortamda olması gereken değere uygun olup olmadığını değerlendirerek
uygun olmayan alanlarda çalışanlar için alınması gereken koruma
önlemlerini belirlemektir.
Gereç ve Yöntem: Bu amaçla Uşak ili içerisinde üretim yapan üç
tekstil işletmesinin yaptırmış olduğu toz ve gürültü ölçüm sonuçları değerlendirmeye alınmıştır. İşletmelerde yapılmış olan ortam
ölçümleri sonucunda ortaya çıkan veriler değerlendirilmiştir. Yapılan değerlendirme sonuçları konu ile ilgili olan yönetmeliklerde yer
verilen değerler ile kıyaslanmıştır.
Bulgular: Üç tekstil işletmesinin belli bölümlerinde toz ve gürültü
değerlerinin kabul edilen sınır değerlerden yüksek olduğu görülmüştür. Toz ve gürültünün yüksek olduğu bu çalışma bölümlerinde
çalışanlara güvenli bir çalışma ortamı sağlanmadan çalışma yapılmasına izin verilmemesi gerektiği tespit edilmiştir. Bu ortamlarda
güvenli çalışma amacıyla bazı önerilerde bulunulmuştur.
Tartışma ve Sonuç: Toz ve gürültü risklerini önleme çalışmalarında
ilk yapılması gereken işlemin kaynağında azaltılması olduğu belirtilmiştir. Diğer taraftan ise her ne kadar çalışanların kişisel koruyucu
ekipmanı kullandıkları gözlenmiş olsa da mutlaka çalışanların toz
ve gürültü etmenlerinin neden olabileceği sağlık sorunları açısından işyerlerinin tehlike sınıflarına uygun olarak veya işyeri hekiminin uygun gördüğü aralıklarla çalışanların muayene edilmeleri
gerektiği düşünülmüştür.

Anahtar Kelimeler

Tekstil sektörü, toz ve gürültü, kişisel maruziyet, ortam ölçümleri

Kaynakça

• 1. Ö. A. Çakmak, "Açıklanmış Karşılaştırmalı Üstünlükler ve Rekabet Gücü: Türkiye Tekstil ve Hazır Giyim Endüstrisi Üzerine Bir Uygulama" 2005.
• 2. [Çevrimiçi]. Available: http://isigmeclisi.org/. [Erişildi: 26 Şubat 2021].
• 3. A. C. ÖĞÜŞ, L. DÖNMEZ, T. ÖZDEMİR ve A. ÇİLLİ, «Pamuklu iplik ve dokuma fabrikası işçilerinde solunum sistemi semptomları ve fonksiyonları,» Dicle Tıp Dergisi, pp. 23-30, 5 Kasım 2004.
• 4. M. KODALOĞLU ve G. KARAKAN GÜNAYDIN, "Çözgülü Örme İşletmesinde Toz Maruziyet Ölçümlerinin İş Sağlığı ve Güvenliği Açısından Değerlendirilmesi" International Journal of Engineering and Innovative Research, pp. 1-11, 2020.
• 5. A. YEŞİLTEPE ve G. KARADAĞ, «Meslek hastalığının boyutları ve meslek hastalıklarından korunmada iş sağlığı hemşiresinin rolleri,» Dokuz Eylül Üniversitesi Hemşirelik Fakültesi Elektronik Dergisi, pp. 294-302, 2019.
• 6. «T.C. Cumhurbaşkanlığı Mevzuat Bilgi Sistemi,» 28 Temmuz 2013. [Çevrimiçi]. Available: https://www.mevzuat.gov.tr/mevzuat?MevzuatNo=18647&MevzuatTur=7&MevzuatTertip=5. [Erişildi: 25 Şubat 2021].
• 7. F. ÖZYONAR ve İ. PEKER, «Sivas Kent Merkezindeki Çevresel Gürültü Kirliliðinin Araştırılması,» Ekoloji Dergisi, pp. 75-80, 2008.
• 8. «Extech,» 2019. [Çevrimiçi]. Available: http://www.extech.com/products/SL355. [Erişildi: 28 Şubat 2021].
• 9. «Pentaotomasyon,» [Çevrimiçi]. Available: http://pentaotomasyon.com.tr/Assets/Documents/BuckLipraPlusTB_LP_5_t100_805_20130711_142743.pdf. [Erişildi: 28 Şubat 2021].
• 10. «Türk Standardı,» 1 Nisan 2002. [Çevrimiçi]. Available: https://intweb.tse.org.tr/standard/standard/Standard.aspx?053107106111065067115113049116090107100056052055108081090071086075069085047110067109075073081116103090081086073108065117084119099068065043074102118055080086076053083086109116104113097054120072. [Erişildi: 28 Şubat 2021].
• 11. «Türk Standardı,» 12 Nisan 2005. [Çevrimiçi]. Available: https://intweb.tse.org.tr/standard/standard/Standard.aspx?053107106111065067115113049116090107100056052055108081090071086075069085047110067109075073081116103090081086073108065117084119102082122105072067049065051065118065084113104116081057102055050103. [Erişildi: 28 Şubat 2021].
• 12. «T.C Cumhurbaşkanlığı Mevzuat Bilgi Sistemi,» 20 Haziran 2012. [Çevrimiçi]. Available: https://www.mevzuat.gov.tr/MevzuatMetin/1.5.6331.pdf. [Erişildi: 3 Mart 2021].
• 13. M. KOÇ ve N. AKBIYIK, «TÜRKİYE’DE İŞ KAZALARININ MALİYETLERİ VE ÇÖZÜM ÖNERİLERİ,» Akademik Yaklaşımlar Dergisi, cilt 2, no. 2, pp. 129-175, 2011.
• 14. V. Murlidhar, V. Murlidhar ve V. KANHERE, «Byssinosis in a Bombay textilemill.,» National Medical Journal of India., cilt 8, pp. 204-7, 1995.
• 15. Z. ADERAW, D. ENGDAW ve T. TADESSE, «Determinants of occupational injury: a case control study among textile factory workers in Amhara Regional State, Ethiopia.,» Journal of tropical medicine., cilt https://doi.org/10.1155/2011/657275, 2011.
• 16. D. G. G. RAMOS, P. AREZES ve P. AFONSO, «Economic analysis of occupational risk prevention: A case study in a textile company.,» p. http://hdl.handle.net/1822/33689
• 17. R. B. HİREMATH, R. KATTUMURİ, B. KUMAR ve G. R. HİREMATH, «Health and safety aspects of textile workers from Solapur (India) textile industries.,» Indian journal of community health, cilt 26(4), pp. 363-9, 2014.
• 18. S. MANİMARAN, R. RAJALAKSHMİ ve K. BHAGYALAKSHMİ, «A model of Occupational Safety and Health Management System (OSHMS) for promoting and controlling health and safety in textile industry.,» Technology and health care., cilt 23(1), pp. 1-8.