Sağlık Etki Değerlendirmesi (SED) Kavramı ve Türkiye Deneyimi

Yıl 2024, Cilt: 5 Sayı: 2, 33 - 36, 30.04.2024

Ali Şefik Köprülü , Haydar Sur

Öz

Batı dünyasında özellikle son yıllarda ulusal ve/veya yerel
düzeyde geliştirilen projelerin toplumsal ve bireysel sağlık
üzerine etkisini irdelemek amacıyla “sağlık etki değerlendirilmesi (SED)” kavramı bir yöntem olarak önerilmektedir.1 Dünya Sağlık Örgütü’nün (DSÖ) de desteğini
alan bu süreç ülkemizde de uygulanmaya başlanmış olup
makalemizde bu kavram ve ülkemizdeki durumu tartışılacaktır.

Anahtar Kelimeler

sağlık, sağlık etki değerlendirmesi, sağlık sistemi

Kaynakça

• 1. Soysal A. Sağlık etki değerlendirmesi nedir? Ne değildir? TAF Preventive Medicine Bulletin, 20010;9(6):689-694
• 2. Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ) Avrupa Avrupa Bölge Ofisi. (1999). Göteborg Konsensüs Belgesi, Health Impact Assessmentmain concept and suggested approach.
• 3. World Health Organization, (WHO). Why use HIA? http://who.int/hia/about/ why/-en/print.html (Erişim tarihi: 01.02.2024).
• 4. World Health Organization. 1999. Health Impact Assesment. Gothenburg Consensus Paper._http://www.euro.who.int/document/PAE/Gothenburgpaper.pdf (Erişim tarihi: 01.02. 2024).
• 5. Kiraz E.D, Sağlık etki değerlendirmesi, Journal of BSHR 2018;2(2):82-86
• 6. J, Spanswick L, Palmer N, Christie D, The role of health impact assessment in Phase V of the Healthy Cities European Network , Health Promotion International, Volume 30, Issue suppl.1, 1 June 2015, Pages 71–85, https://doi.org/10.1093/heapro/ dav032
• 7. https://www.skb.gov.tr/wp-content/uploads/2010/06/Saglik_Etki_Degerlendirmesi.pdf [Erişim tarihi: 01.02.2024].
• 8. Arık H. Sağlık Etki Değerlendirmesi; Teknik mi, Politika mı? Memleket Mevzuat Dergisi; Yerel Yönetim Araştırma, Yardım ve Eğitim Derneği (YAYED). 2007; 3(27): 53–59.
• 9. UCLA HIA-CLIC. Health Impact Assessment Legislation. http://www.hiaguide. org/-legislation (Erişim tarihi: 02.02.2024)
• 10. Dünya Sağlık Örgütü. Health Impact Assessment. http://www.who.int/hia/en/ HIA (Erişim tarihi: 02.02.2024).
• 11. New South Wales Üniversitesi, Sidney, Australia. What is Health Impact Assessment? http://www.hiaconnect.edu.au/faq.htm (Erişim tarihi: 02.02.2024)
• 12. Commonwealth Department of Health and Aged Care Canberra; Australia. 2001. Health Impact_Assessment_Guidelines._http://enhealth.nphp.gov.au/ council/pubs/pdf/hia_guidelines.pdf (Erişim tarihi: 02.02.2024)
• 13. 5216 sayılı Büyükşehir Belediye Yasası. Resmi Gazete, 23.07.2004 sayı: 25531.
• 14. 5393 sayılı Belediye Yasası, Resmi Gazete, 24.12.2004 sayı: 25680.
• 15. Bursa Nilüfer Belediyesi, Sağlık Etki Değerlendirmesi http://www.nilufer.bel.tr/ alt/index.php?o=4&i=goster&id=40 (Erişim tarihi: 03.02.2024).
• 16. Evci, E.D., “Sağlık Etki Değerlendirmesi”, Aydın Şehir Sağlığı Profili, 425, Aydın İli Sağlıklı Şehir Çalışması, Aydın Şehir Sağlığı Merkezi, Aydın, Eylül 2005.
• 17. Evci, E.D., “Sağlıklı Şehir Planlaması ve Sağlık Etki Değerlendirmesi Entegrasyonu” ve “Türkiye’den Örnekler-Aydın,” Sağlıklı Kentler Birliği 2.Yıl Konferansı, Aydın, 8 Eylül 2006.
• 18. Küçükyumuk, M., D. Gülgün, D. Evci, D. Tıkır, E. Kaya, S. Çelimli, A. Elveren, G. Karcı ve D. Erdoğmuş, “Sağlık Etki Değerlendirmesine Kuramsal Yaklaşım”, Aydın Şehir Sağlığı Merkezi, Aydın Belediyesi Şehir Sağlığı Çalışması, Mayıs 2006 (Basılmamış Rapor).
• 19. Evci, E.D., Gulis G., Aksakal F.N., Aycan S., Bumin M.A. and Beser E., “Health Impact Assessment of Tourismand Recreational Water Policies,” 3th Macedonian Congress of Preventive Medicine With International Participation, Book of Abstracts, 95, Ohrid, R. Macedonia, 04-07 October 2006.
• 20. http://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2017/04/20170408-3.htm, 8 Nisan 2017 Cumartesi, Sayı:30032, Stratejik Çevresel Değerlendirme Yönetmeliği
• 21. Çevre ve Orman Bakanlığı, Çevresel Etki Değerlendirmesi ve Planlaması Genel Müdürlüğü. Çevresel Etki Değerlendirmesi Projeleri._http://www.cedgm.gov.tr/ dosya/cedsonuckarar/cedsonuc.htm (Erişim tarihi: 04.02.2024).