ZURNA KAMIŞLARI, YAPIMI VE KULLANIMI

Yıl 2024, Cilt: 7 Sayı: 4, 1143 - 1160, 31.12.2024

Mustafa Şahin

https://doi.org/10.51576/ymd.1588587

Öz

Zurna, milin ucuna sarılı kamışın takılıp çalındığı ağaçtan yapılmış nefesli bir çalgıdır. Kamış entonasyon ve sesi etkileyen parçadır. Su kamışı ve dağ kamışı belli dönemlerde toplanılarak belli evrelerden sonra kalıplara alınarak bekletilip hazırlanırlar. Kamışın hammaddesi olan kargı, elde ve alet ile kalıp içine kamışların geçirilerek şekillendirilmesi ve zurna borularına bağlanması ile hazır hale getirilir. Kamış yapımını öğrenmek için gereken süre ve emek, iyi seviyede zurna çalmak için gerekli şartlarla benzerdir. Zurna çeşitlerine göre, her zurna icracısının kendine has kamış yapma tarzı olsa da temel düzeyde yapım aşamaları aynıdır. Zurna kamışı yapımı ile ilgili sosyal medyada videolar bulunmakla beraber kamış yapımı ile ilgili yazılı kaynağa fazla rastlanmamaktadır. Çalışmamızın problematiği olan zurna kamışı yapımı konusu zurna eğitiminde zurna çalmaya yeni başlayanlara öğretilmesi bakımından araştırılmıştır. Araştırmada lisans eğitimlerindeki bitirme ödevleri, zurna ve çalımı ile ilgili yüksek lisans tezleri incelenmiş, literatür taraması yapılmış ve zurna yapımcılarından alınan bilgilerle kaynak oluşturularak nitel bir çalışma yapılmıştır. Araştırmada incelenen tezler, zurna yapımcılarından alınan bilgiler bu alanda başvurabilecek yeterli kaynağın olmadığını ve belli bir yöntemle yapılmadığını teyit etmektedir. Bu çalışmada zurna kamışı yapımını incelemek, zorlukları hakkında farklı çözüm önerileri sunmak ve kamış yapmaya yeni başlayan zurna icracıları için kaynak oluşturmak amaçlanmıştır.

Anahtar Kelimeler

Zurna, su kamışı, dağ kamışı, zurna borusu, kamış yapımı.

ZURNA REEDS, THEIR MANUFACTURE AND USE

Öz

Zurna is a wind instrument made of wood with a reed wrapped around the end of the shaft and played on it. The reed is the part that affects the intonation and sound. Water reed and mountain reed are collected at certain periods and after certain stages, they are placed in molds and prepared. The pike, which is the raw material of the reed, is prepared by hand and tool by inserting the reeds into the mold, shaping them, and connecting them to the zurna pipes. The time and effort required to learn reed- making are the same as those required to play the zurna at a good level. According to the types of zurna, each zurna performer's unique reed is the same as the basic level of construction is the same. Although there are videos on social media about zurna reed making, there are not many written sources about reed making. The issue of making zurna reeds, which is the problem of our study, was researched in terms of teaching zurna reeds to beginners. In the research, graduation papers in undergraduate education, master's theses about the zurna, and its playing were examined, a literature review was conducted, and a qualitative study was conducted by creating a source with the information obtained from zurna producers. The theses examined in the research and the information received from zurna makers confirm that there are not enough resources to refer to in this field and that it is not made with a certain method. In this study, it is aimed to examine the making of zurna reeds, to offer different solutions to its difficulties and to create a resource for zurna players who are new to making reeds.

Anahtar Kelimeler

Zurna, water reed, mountain reed, zurna pipe, reed making.

Kaynakça

• Altun, Ö. (2024). Zurna Kamış Yapımı Anlatımı. Zurna Kamış Yapımcısı ve İcracısı, İstanbul.
• Boral, S. (2003). Zurnanın Yapımı ve Türk Halk Oyunlarındaki Önemi. (Yayımlanmamış Bitirme Ödevi ). İstanbul Teknik Üniversitesi Türk Musikisi Devlet Konservatuvarı Türk Halk Oyunları Bölümü, İstanbul.
• Ötken, T. (1996). Halk Çalgılarımızdan Kaba Zurna ve Metodu Üzerine Ön Çalışmalar. (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). İstanbul Teknik Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• Şahin, M. (2024). Yazarın kendine ait zurna ve zurnalarında kullandığı boru ve kamış boylarına tablo 1 de yer verilmiştir, Ardahan.
• Taner, Y. (1994). Türk Halk Müziği Çalgılarına Genel Bakış. (Yayımlanmamış Bitirme Ödevi ). İstanbul Teknik Üniversitesi Türk Musikisi Devlet Konservatuvarı Çalgı Eğitimi Bölümü, İstanbul.
• Tırnak, M. (2012). Kırklareli Bölgesinde Kaba Zurna ile Çalınan Ezgilerin Analizi. (Yayımlanmamış Bitirme Çalışması). İstanbul Teknik Üniversitesi Türk Musikisi Devlet Konservatuvarı Müzik Teorisi Bölümü, İstanbul.
• İnternet Kaynakları
• Gülen, A. (2024). (Erişim adresi: https://www.youtube.com/watch?v=4CNxHQzCu3M), (Erişim Tarihi: 14.09.2024).
• İlbey, F. (2024). (Erişim adresi: https://www.youtube.com/watch?v=j-4vELVHpl0), (Erişim Tarihi: 19.09.2024).
• Ketenci, E. (2024). (Erişim adresi: https://www.youtube.com/watch?v=6TLbl-pSIzM), (Erişim Tarihi: 20.09.2024).
• Küçük, Z. (2024). (Erişim adresi: https://www.youtube.com/watch?v=z-5ky4PZhqM), (Erişim Tarihi: 25.09.2024).
• Sarıkaya, S. (2024). (Erişim adresi: https://www.youtube.com/watch?v=crSC9BU_TUM), (Erişim Tarihi: 01.10.2024).
• Şimşek, M. (2024). (Erişim adresi: https://www.youtube.com/watch?v=9zF910QQ4H8), (Erişim Tarihi: 01.10.2024).