THE DANCE OF POLISH MODERNISM: RHYTHMIC DYNAMISM, TECHNICAL AND STYLISTIC INVENTIONS IN WITOLD LUTOSLAWSKI'S PRELUDES DE DANSE

Yıl 2025, Cilt: 8 Sayı: 1, 725 - 747, 27.03.2025

İlkay Ak , Gizem Tanatar

https://doi.org/10.51576/ymd.1630538

Öz

ABSTRACT
This study presents the technical and musical analyses of Dance Preludes composed by Lutoslawski for clarinet and piano. Lutoslawski wrote this work of art on December 21st, 1954 and was largely inspired by folkloric tunes. The composer exploited folk dance melodies to form the tonal basis for the preludes. However, these melodies were enriched by modern polychords and chromatic accompaniments. The artist composed Dance Preludes during a period when he developed and improved his composition ability through his unique techniques and used folk music as the basis for his works of art. Folkloric tunes have been one of the important factors leading to the development of his composition career.
One of the significant techniques employed by Lutoslawski in this work is the use of polymetry, which includes playing two instruments simultaneously at different time units. This polymetry technique considerably enriches rhythmic variety throughout the song and supports its dramatic structure. Lutoslawski used the notated polymetry for the first time in this work. Working with an advanced level pianist is strongly suggested so that consecutive polymetric rhythm problems can be solved effectively. The first, third, and fifth parts of this five-part work have a cheerful mode while the second and fourth movements show a withdrawn and pessimistic structure.
In this study, Dance Preludes by Lutoslawski, which requires professional playing performance, was analyzed technically and musically in detail in order to provide hints for those who would like to play this song. Suggestions based on the analyses were made to achieve this purpose.

Anahtar Kelimeler

Witold Lutoslawski, dance preludes, clarinet, piano, musical innovation, Polish folk music

POLONYA MODERNİZMİNİN DANSI: WITOLD LUTOSLAWSKI’NİN DANS PRELÜDLERİ ESERİNDE RİTMİK DİNAMİZM, TEKNİK VE BİÇİMSEL BULUŞLAR

Öz

Bu çalışmada, Lutoslawski’nin Klarnet ve Piyano için bestelediği Dans Prelüdleri adlı eserinin teknik ve müzikal analizi yapılmıştır. Lutoslawski, bu eserini 21 Aralık 1954 yılında yazmış, besteleme aşamasında ise halk ezgilerinden büyük ölçüde etkilenmiştir. Besteci Dans Prelüdlerinin tonal temelini, halk dansı melodileri üzerine inşa etmiştir. Fakat bu melodiler modern polikordlar ve kromatik eşliklerle zenginleştirilmiştir. Besteci Dans Prelüdlerini, bestecilikte kendi benzersiz tekniklerini geliştirip olgunlaştırdığı dönemde yazmıştır ve halk müziğini bu süreçte bir temel olarak kullanılmıştır. Onun için halk ezgileri, bestecilik kariyerinin gelişiminde en önemli unsurlardan biri olmuştur.
Lutoslawski’nin bu eserinde kullandığı en önemli tekniklerinden biri farklı zaman ölçülerinde her iki enstrümanın aynı anda çalmayı içeren polimetriyi kullanıyor olmasıdır. Bu polimetri tekniği eser boyunca ritmik çeşitliliği fazlasıyla artırmakta, ayrıca eserin dramatik yapısını desteklemektedir. Lutoslawski notaya dökülmüş polimetriyi ilk kez bu eserinde kullanmıştır. Ard arda gelen polimetrik ritim problemlerini çözmek için ileri düzey bir piyanistle çalışılması önerilmektedir. Beş bölümden oluşan eserin birinci, üçüncü ve beşinci bölümü neşeli bir üsluba sahiptir. İkinci ve dördüncü bölümü ise içe dönük ve karamsar bir yapıya sahiptir.
Bu çalışmada, Lutoslawski’nin profesyonel çalıcılık gerektiren Dans Prelüdleri adlı eserinin teknik ve müzikal açıdan detaylı bir şekilde analizi yapılmış ve özellikle bu eseri icra etmek isteyen çalıcılara ışık tutması amaçlanmıştır. Eserin analizi süresince bu amaca yönelik önerilerde bulunulmuştur.

Anahtar Kelimeler

Witold Lutoslawski, dans prelüdleri, klarnet, piyano, müzikal yenilikçilik, Polonya halk müziği

Kaynakça

• Aktüze, İ. (2003). “Müziği Okumak”, Cilt 3, Pan Yayıncılık. s.1293-1295.
• Casken, J. (1975, Vol.12). “Transition and Transformation in the Music of Witold Lutoslawski” “Contact: A Journal for Contemporary Music (1971-1988)” s.3-12.
• Jones, G. R. (2019). “Summary of Dissertation Recitals Three Programs of Clarinet Music” University of Michigan.
• Lutoslawski, W. (1956). “Preludia Taneczne na klarnet i fortepian”, Polskie Wydawnictwo Muzyczne. Cracow, Poland. Coppright assigned to Sesac. Inc. N. Y.
• Nighan, J. H. (2020) “Interval-Class Pairing Models in Witold Lutoslawski’s Epitaph for oboe and piano (1979)” University of Connecticut.
• Parkinson, J. T. (2009). “Inspiration and Influence: The Role of External Forces in the Writing of Six Works for Clarinet”. California State University.
• Rae, C. B. R. (1992). “Pitch Organisation in the Music of Witold Lutoslawski Since 1979”. The University of Leeds.
• Rice, A. R. (2017). “Notes for Clarinetists A Guide to the Repertoire”. Published in the United States of America by Oxford University Press.
• Stucky, S. (1981). “Lutoslawski and his Music.” Cambridge: Cambridge University Press.
• Skowron, Z. (2007). “Lutoslawski on Music” Lanham-Maryland: The Scarecrow Press. s. 155-156.
• Skowron, Z. (2016, Vol. 13). “On Witold Lutoslawski’s Artistic Self-Awareness. A Survey of Very Recent Research” Musicology Today. s. 22-31. doi: 10.1515/muso-2016-0005
• Tanatar, G. (2019). “Claude Debussy, Prelüdlerin Analizi ‘Birinci Defter’” (Yüksek lisans tezi). Anadolu Üniversitesi Güzel Sanatlar Enstitüsü, Eskişehir.
• Web Kaynakları Stucky, S. (t.y.).“Remembering Lutoslawski” (Erişim adresi: chrome-extension://efaidnbmnnnibpcajpcglclefindmkaj/https://itunesu-assets.itunes.apple.com/itunes-assets/CobaltPublic/v4/06/1f/18/061f1877-c8d6-5587-0b29-f1dd27b07c95/331-7008325803350065512-_1_Remembering_Lutoslawski.pdf), (Erişim tarihi: 06.01.2025).