ZİYA GÖKALP AND THE MUSIC POLITICS IN THE EARLY REPUBLIC ERA

Yıl 2025, Cilt: 8 Sayı: 4, 2450 - 2464

Pınar Koçak

https://doi.org/10.51576/ymd.1761605

Öz

Ziya Gökalp, being influential in shaping the cultural and artistic policies of the early Republican era, is one of the intellectuals who contributed to the the ideology of the new Turkish Republic of especially its first fifty years in the process of Westernization and modernization. In the “National Music” section of his book The Principles of Turkism, Gökalp described the state of our current music, defined the music of the Republic and proposed that a new national music formula should be given and immediately implemented, which he made. Gökalp expressed that the music known today as Classical Turkish Music was not the authentic music of the Turks, this music is of Byzantine, Arabic, and Iranian origins and their combination and that this music was not national and must be abandoned. He stated that the music belonging to the Turks, which he referred to as the product of Turkish culture, was Folk Music, but that this music was not contemporary. According to him, it was essential to arrange Folk Music with Western Music techniques and polyphony. Gökalp's ideas had a significant impact on the elite and music producers. Although Gökalp was not a musician, he put forward the idea that the movement for the rapid establishment of many organizations and revolutions of a new state rising from the ashes should also be implemented for music. This study attempts to address the whether a nation’s sensibility of art can be constructed through a program in a short time was questioned. Additionally, Gökalp’s works were examined using historical analysis methods.

Anahtar Kelimeler

Music , Culture , Nationalism , Modernization , Westernization

ZİYA GÖKALP VE ERKEN CUMHURİYET DÖNEMİ MÜZİK POLİTİKALARI

Öz

Ziya Gökalp, erken Cumhuriyet Dönemi kültür ve sanat politikalarında oldukça etkili olmuş, batılılaşma ve modernleşme sürecinde olan yeni Türkiye Cumhuriyeti’nin özellikle ilk elli yılının ideolojisinin belirlenmesini sağlamış aydınlardan biridir. Kaleme aldığı Türkçülüğün Esasları kitabının “Milli Musiki” bölümünde mevcut müziğimizin durumunu anlatmış, Cumhuriyet’in müziğinin tanımını yapmış ve yeni bir milli müzik formülü verip derhal uygulanması gerektiğini ileri sürmüştür. Ziya Gökalp, bugün klasik Türk müziği olarak bilinen müziğin Türk’ün öz müziği olmadığını, bu müziğin Bizans, Arap ve İran kökenli ve bunların birleşimi olduğunu, bu müziğin gayri milli olduğunu ve terkedilmesi gerektiğini öne sürmüştür. Türk’e ait olan onun deyimiyle Türk harsının ürünü olan müziğin ise halk müziği olduğunu fakat bu müziğin çağdaş bir müzik olmadığını belirtmiştir. Ona göre halk müziğinin Batı müziği tekniği ve çok sesliliğiyle düzenlenmesi elzemdir. Gökalp’in bu düşünceleri elit kesimde ve müzik üreticileri tarafında çok etkili olmuştur. Ziya Gökalp bir müzik adamı olmamasına rağmen yeni kurulmuş bir devletin birçok teşkilatının ve inkılapların ivedilikle hayata geçirilmesi gerektiğini müzik alanı için de savunmuştur. Bu araştırmada, bir milletin sanat anlayışının bir program öngörülerek kısa sürede inşa edilip edilemeyeceği sorgulanmıştır. Ayrıca Gökalp’in kaleme aldığı eserler ele alınarak tarihsel analiz yöntemiyle incelenmiştir.

Anahtar Kelimeler

Müzik , Kültür , Milliyetçilik , Modernleşme , Batılılaşma

Kaynakça

• Aksoy, B. (2003). Avrupalı gezginlerin gözüyle Osmanlılarda musiki. İstanbul: Pan Yayıncılık.
• Arslan, F. (2009). Erken Cumhuriyet dönemi Türk musikisi siyasetinde Necip Asım. Doğu Araştırmaları Dergisi, 1(3), 35-58.
• Ayas, G. (2015). Müzik sosyolojisi: sorunlar-yaklaşımlar-tartışmalar. İstanbul: Doğu Kitapevi.
• Ayas, G. (2018). Müziği boğan gürültü. İstanbul: İthaki Yayınları.
• Behar, C. (2008). Musikiden müziğe Osmanlı/Türk müziği: Gelenek ve Modernlik. İstanbul: Yapı Kredi Yayınları.
• Gökalp, Z. (2018a). Türkçülüğün esasları. İstanbul: Karbon Kitaplar.
• Gökalp, Z. (2018b). Türkleşmek, İslamlaşmak, muasırlaşmak. İstanbul: Karbon Kitaplar.
• Gürkan, B. (2023). Cumhuriyet’in modern bir müziği olarak Türk halk müziği ve güzel sanatlar sisteminde konumlanışı. Yedi: Sanat, Tasarım ve Bilim Dergisi, Cumhuriyet Özel Sayısı, 111-123.
• Rauf Yekta. (1986). Türk Musikisi. (O. Nasuhioğlu, Çev.). İstanbul: Pan Yayıncılık.
• Tekeli, İ. (2010). Bir Modernleşme projesi olarak Türkiye’de kent planlaması: Türkiye’de modernleşme ve ulusal kimlik. İstanbul: Tarih Vakfı Yurt Yayınları.
• Tuna, M. ve Şen, H. ve Durdu, Z. (2011). Modern toplumun inşası tarihsel ve sosyolojik bir perspektif. Ankara: Detay Yayıncılık. sosyolojik bir perspektif. Ankara: Detay Yayıncılık.
• Uzun, H. (2012). İslami uyanış, çoklu modernlik ve popüler kültür bağlamında Mevlevi semasının dönüşümü: Afyonkarahisar örnek olayı (Yayınlanmamış doktora tezi). Dokuz Eylül Üniversitesi Güzel Sanatlar Enstitüsü, İzmir.