FELİX MENDELSSOHN'UN MWV Q 14 DO MİNÖR VİYOLA SONATININ FORM ANALİZİ VE YAYLI ÇALGI TEKNİKLERİ AÇISINDAN İNCELENMESİ

Yıl 2025, Cilt: 8 Sayı: 4, 2800 - 2826

Füsun Naz Altınel

https://doi.org/10.51576/ymd.1793264

Öz

Bu çalışmada Felix Mendelssohn Bartholdy’nin hayatı, eserleri ve do minör viyola sonatı form analizi, yorumculuk ve yaylı çalgı teknikleri açısından incelenecektir. Varlıklı ve entelektüel bir ailede büyümüş olan besteci, erken yaşlardan itibaren gösterdiği üstün müzikal dehası ile romantik dönem besteciliğine sağladığı önemli katkılarla müzik tarihinin en ilgi çekici figürlerinden biri olarak kabul edilmektedir. Ailesi, kültürel açıdan son derece zengin bir çevreye sahip olup, bu durum Mendelssohn’un özellikle çocukluk ve gençlik yıllarındaki müzikal gelişimini büyük ölçüde etkilemiştir. Besteci oda müziği, senfoni, konçerto ve sözsüz şarkılar olmak üzere pek çok türde eserler vermiştir. Mendelssohn’un 1824 yılında henüz 15 yaşındayken yazmış olduğu viyola ve piyano sonatı bestecinin çalgı için solistik anlamda yazmış olduğu tek eseridir. Viyola ve piyano sonatını çok erken bir yaşta yazmasına karşın klasik dönemin form anlayışını benimsemiş, içselleştirerek detaylı şekilde kullanmıştır. Eser Adagio- Allegro, Menuetto ve Andante con Variazioni olmak üzere üç bölümden oluşmakta, sonat allegrosu, triolu şarkı formu ve varyasyon formu gibi formal yapıları içermektedir. Yaylı çalgı teknikleri açısından ise legato, staccato, spiccato, martelé, çift sesler ve yoruma yönelik unsurlar detaylı biçimde irdelenmiş; bu eser özelinde Mendelssohn’un yaylı çalgılar yazımının karakteristik yönleri değerlendirilmeye çalışılmıştır. Bu çalışma ile gerek eğitim alanında gerekse konser repertuvarlarında eserin gerektiği ilgiyi görmesi ve literatüre katkı sağlanması hedeflenmektedir.

Anahtar Kelimeler

Felix Mendelssohn Bartholdy , viyola , sonat , yaylı çalgı teknikleri , form analizi

A STUDY OF FELIX MENDELSSOHN'S VIOLA SONATA IN C MINOR MWV Q 14 IN TERMS OF FORM ANALYSIS AND STRING TECHNIQUES

Öz

This study undertakes an examination of the life and works of Felix Mendelssohn Bartholdy, with particular focus on the formal analysis, interpretative considerations, and string performance techniques of his Sonata for Viola in C minor. Born into a wealthy and intellectually cultivated family, Mendelssohn is widely regarded as one of the most captivating figures in the history of Western music, owing to his prodigious musical genius demonstrated from an early age and his significant contributions to the compositional practices of the Romantic era. The composer’s upbringing in a culturally enriched environment profoundly shaped his musical development, particularly during his formative childhood and adolescent years. Mendelssohn’s compositional legacy encompasses a wide range of genres, including chamber music, symphonies, concertos, and his well-known Songs Without Words. The Sonata for Viola and Piano, composed in 1824 when the composer was merely fifteen years old, remains his only work written for viola in a soloistic context. Despite his young age at the time of composition, Mendelssohn adheres to and masterfully integrates the formal conventions of the Classical tradition, employing them with notable sophistication and structural clarity. The sonata comprises three movements; Adagio-Allegro, Menuetto, and Andante con Variazioni incorporating formal structures such as the sonata-allegro, minuet/trio form and variation form. From the perspective of string performance practice, the work explores a variety of technical elements, including legato, staccato, spiccato, martelé, double stops and interpretative elements providing valuable insights into Mendelssohn’s characteristic approach to string writing. This study seeks to foster broader recognition of the sonata, both in educational contexts and in the concert repertoire, thereby contributing to the enrichment of viola literature.

Anahtar Kelimeler

Felix Mendelssohn Bartholdy , viola , sonata , string instrument techniques , form analysis

Kaynakça

• Akçay, F. E. (2021). Ferdinand David’in Çok Yönlü Müzikal Kimliğiyle Dönemine ve Günümüze Etkileri. Afyon Kocatepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 23(2), 744-758. https://doi.org/10.32709/akusosbil.870198
• Altınel, F. N. (2023). Romantik Dönem Viyola Sonatlarına Müzikal ve Teknik Bakış. Konya: Eğitim Yayınevi.
• Büyüköztürk, Ş., Çakmak, E. K., Akgün, Ö. E., Karadeniz, Ş., Demirel, F., (2016). Bilimsel Araştırma Yöntemleri 21. Basım. Ankara: Pegem Akademi.
• Cangal, N. (2018). Müzik Formları. Ankara: Arkadaş Yayınevi.
• İlyasoğlu, E. (1994-2003). Zaman İçinde Müzik. Birinci-Yedinci Basım. İstanbul: Yapı Kredi Yayınları.
• Mendelssohn, F., Viola Sonata in C minor, MWV Q 14, Moscow: Muzyka 1969.
• Pamir, L. (2000). Müzikte Geniş Soluklar. 3.Basım. İstanbul: Boyut Kitapları Müzik Dizisi 1.
• Say, A. (1997). Müzik Tarihi. 3. Basım. Ankara: Müzik Ansiklopedisi Yayınları.
• Sözer, V. (2021). Müzik Terimleri Sözlüğü. İstanbul: Remzi Kitabevi.
• Yürümez, E. (2024). Felix Mendelssohn Op.4 Fa Minör Keman Sonatının İcrasına Yönelik Öneriler, Yegah Müzikoloji Dergisi, 7 (4), 901-915. https://doi.org/10.51576/ymd.1579689
• Web Kaynakları: (Erişim adresi: https://imslp.org/wiki/List_of_works_by_Felix_Mendelssohn), (Erişim tarihi: 14.08.2025).
• (Erişim adresi: https://imslp.org/wiki/ Viola_ Sonata_ in_ C_ minor,_ MWV_ Q_14_ (Mendelssohn,_Felix),(Erişim tarihi: 14.08.2025).
• (Erişim adresi: https://www.britannica.com/art/coda-music), (Erişim tarihi: 14.08.2025).
• (Erişim adresi: https://www.britannica.com/art/codetta), (Erişim tarihi: 14.08.2025).