TÜRK HEMŞİRELİK ARAŞTIRMALARINDA META-ANALİZİN KULLANIMINA İLİŞKİN METODOLOJİK BOŞLUKLAR: SİSTEMATİK DERLEME

Yıl 2021, Cilt: 2 Sayı: 2, 86 - 97, 21.07.2021

Yasemin Ucun

Öz

Çalışma, meta analiz yöntemi kullanılarak yapılan hemşirelik araştırmalarını eleştirel şekilde gözden
geçirmeyi ve metodolojik boşlukları sistematik biçimde tartışmayı amaçlamıştır. Dahil etme kriterleri
doğrultusunda, zaman sınırlaması yapılmaksızın EBSCO Host, Pubmed, British Nursing Index, TÜBİTAK
ULAKBİM Dergi Park veri tabanları tarandı. Taramada “meta analysis and nursing”, “meta-analysis and
Turkey” anahtar kelimeler kullanıldı. Yayın dili Türkçe ya da İngilizce olan ve tam metni bulunan
makaleler seçildi. Sistematik derlemeye 14 araştırma dahil edildi. Değerlendirme, meta analiz uygulama
basamakları göz önüne alınarak yapıldı ve metodolojik açıdan bazı boşlukların olduğu saptandı. Buna göre,
araştırma sorusu belirleme basamağı için; %21.4 (n=3)’ünde araştırma sorusu ile ilgili bilgiye, literatür
tarama basamağı için; %7.1 (n=1)’inde zaman aralığı, %7.1 (n=1)’inde kullanılan veri tabanları, %7.1
(n=1)’inde akış diyagramı kullanımı ile ilgili bilgiye, ölçütleri belirlenme basamağı için; %35.7 (n=5)’sinde
kalite değerlendirme ölçümü ile ilgili bilgiye, verileri kodlama basamağı için; %21.4 (n=3)’ünde
kodlayıcılar arası uyum ölçümünün yapıldığı ile ilgili bilgiye, verilerin analizi basamağı için; %7.1
(n=1)’inde heterojenlik testi, %50 (n=7)’sinde yanlılık analizi, %92.8 (n=13)’inde moderatör analizin
yapıldığı ile ilgili bilgiye, raporlama basamağı içinse; %57.1 (n=8)’inde raporlama ile ilgili bilgiye yer
verilmediği görüldü.
Sonuç olarak araştırma bulguları, ileride yapılacak hemşirelik meta analiz araştırmalarına rehberlik edeceği,
metodolojik boşlukların önüne geçileceği ve yöntemin kullanımına ilişkin farkındalığın artmasına yardımcı
olacağı düşünülmektedir

Anahtar Kelimeler

Meta analiz, Hemşirelik, Metodolojik boşluk, Kanıta dayalı araştırma, Kanıta dayalı hemşirelik

METHODOLOGICAL GAPS RELATED TO USE OF META-ANALYSIS IN TURKISH NURSING RESEARCH: SYSTEMATIC REVIEW

Öz

The study aimed to critically review nursing research using the meta-analysis method and discuss
methodological gaps. EBSCO Host, Pubmed, British Nursing Index, TUBITAK ULAKBIM Journal Park
databases were scanned in accordance with the inclusion criteria without time limitation. The articles were
screen using the keywords "meta-analysis and nursing", "meta-analysis and Turkey". Articles with full text
in Turkish or English were selected. 14 studies were included in the systematic review. The evaluation was
made by considering the application steps of meta-analysis and it was found that there were some
methodological gaps. According to this, for the research question determination step; information about the
research question in 21.4% (n=3), for the literature search step; time interval in 7.1% (n=1), databases used
in 7.1% (n=1), information about the use of flow diagram in 7.1% (n=1), for the criteria determination step;
information about quality assessment measurement at 35.7% (n=5), for the data encoding step; the
information that 21.4% (n=3) had the measurement of harmony between coders, for the analysis of data;
information about the heterogeneity test in 7.1% (n=1), bias analysis in 50% (n=7), moderator analysis in
92.8% (n=13), for the reporting step; It was seen that 57.1% (n=8) did not include information about
reporting. As a result, it is thought that the research findings will guide future nursing meta-analysis studies,
prevent methodological gaps, and increase awareness of the use of the method.

Anahtar Kelimeler

Meta analysis, Nursing, Methodological gaps, Evidence-based research, Evidence-based nursing

Kaynakça

• Referans1 International Council of Nursis (ICN). Closing the gap from evidence to action. http://www.icn.ch/publications/2012- closing-the-gap-from-evidence-to-action/. 21.09.2020