TEKNOLOJİ BAĞIMLISI ÇOCUKLARLA İLETİŞİM

Yıl 2023, Cilt: 4 Sayı: 1, 54 - 61, 03.04.2023

Abdulkadir Karabulut Rıza Gökler

Öz

Teknoloji, tüm bireylerin yaşamını etkilemekte ve doğru kullanılmaması durumunda çeşitli sorunlara yol açabilmektedir. Teknolojinin insan yaşamına etkisinin oldukça fazla olduğu bu günlerde “teknolojiyi doğru kullanım” oldukça önem arz etmektedir. Ebeveynlerin çocuklarının teknoloji kullanmalarına müdahil olmamaları, çocukların teknolojiye bağımlı olmalarına ve teknolojiyi kötüye kullanmalarına neden olmaktadır. Teknolojik aygıtların, bireyler üzerinde fiziksel, psikolojik ve bilişsel alanlarda olumsuz etkileri bulunmaktadır. Özellikle gelişim sürecinin hızlı olduğu çocukluk döneminde bu etkilerin daha olumsuz sonuçlara yol açabileceği söylenebilir. Teknoloji bağımlılığı süreci, diğer bağımlılık türlerinde olduğu gibi “sıfır kullanım” ile yok edilememektedir. Nitekim dijitalleşen çağ ile birlikte teknoloji kullanımını sıfırlamak, bireyin toplumdan soyutlanması anlamını taşıyacaktır. Teknolojinin etkin ve verimli kullanılması, insan hayatında önemli derecede kolaylıklar sağlamaktadır. Bu noktada “sıfır kullanım” yerine “doğru kullanım” ile birlikte sürecin bağımlılıktan arındırılması gerekmektedir. Bireyin bağımlı olma süreci, bağımlı olduğu nesneye/maddeye karşı iradesini kaybetmesi ile sonuçlanmaktadır. Çocukların teknolojiyi kullanırken iradelerini kaybetmeleri ise kişilik gelişimlerini olumsuz etkilemektedir. Bu noktada ebeveynlerin, çocuklarının teknolojiyi doğru, etkin ve işlevsel kullanmalarına yardımcı olmaları, bağımlılığa giden süreci kontrol altında tutmaları gerekmektedir. Bu çalışmada öncelikle teknoloji bağımlılığı ve çocukluk arasındaki ilişki irdelenecek, daha sonrasında ise teknoloji bağımlılığının çocuklar üzerindeki etkilerine yer verilecektir. Son olarak da çocukların teknolojiyi kötüye kullanmaları durumunda ebeveynlerin çocukları ile nasıl iletişime geçeceklerine yönelik önerilerde bulunulacaktır.

Anahtar Kelimeler

teknoloji, bağımlılık, çocuklarla iletişim

COMMUNICATION WITH TECHNOLOGY ADDICTIVE CHILDREN

Öz

Technology affects the lives of all individuals and can cause various problems if not used correctly. In these days when the effect of technology on human life is quite high, "the correct use of technology" is very important. The fact that parents are not involved in their children's use of technology causes children to become dependent on technology and abuse it. Technological devices have negative effects on individuals in physical, psychological and cognitive areas. It can be said that these effects may lead to more negative results, especially in childhood, when the development process is rapid. The technology addiction process cannot be eliminated with "zero use" as in other types of addiction. As a matter of fact, zeroing the use of technology with the digitalizing age will mean the isolation of the individual from the society. The effective and efficient use of technology provides significant convenience in human life. At this point, the process should be freed from dependency with "correct use" instead of "zero use". The process of becoming addicted results in the loss of willpower towards the object/substance to which the individual is addicted. The fact that children lose their will while using technology negatively affects their personality development. At this point, parents need to help their children use technology correctly, effectively and functionally, and keep the process leading to addiction under control. In this study, first of all, the relationship between technology addiction and childhood will be examined, and then the effects of technology addiction on children will be discussed. Finally, suggestions will be made on how parents can communicate with their children in case of children misusing technology.

Anahtar Kelimeler

tecnology, addiction, Communication with Children

Kaynakça

• 1. Türkiye İstatistik Kurumu. (2021). Hanehalkı bilişim teknolojileri kullanım araştırması (2020-2021). Ankara.
• 2. Bulut, A. Okul Öncesi Öğrencilerinin Teknoloji Kullanımlarına İlişkin Alışkanlıklarının Gelişim Özellikleri Üzerindeki Etkileri. Eğitimde Yeni Yaklaşımlar Dergisi, 2018; 1(1): 52-69.
• 3. UNICEF. (1989). Çocuk haklarına dair sözleşme. Ankara: UNICEF; 1989.
• 4. TDK. Erişim Tarihi: 19.04.2021. Bağımlılık. Erişim adresi: https://kelimeler.gen.tr/bagimlilik-nedir-ne-demek-30502.
• 5. Tarhan N. ve Nurmedov S. (2011). Sanal veya Gerçek Bağımlılıkla Başa Çıkma. İstanbul: Timaş Yayınları.
• 6. Ögel K. Bağımlılık ve Tedavisi Temel Kitabı. İstanbul: IQ Kültür Sanat Yayıncılık; 2020.
• 7. Yeşilay. Erişim Tarihi: 19.04.2021. Teknoloji bağımlılığının belirtileri. Erişim Adresi: https://www.yedam.org.tr/teknoloji-bagimliligi,
• 8. Karayağız Muslu, G. ve Bolışık, B. Çocuk ve Gençlerde İnternet Kullanımı, TAF Preventive Medicine Bulletin, 2009; 8(5): 445-450.
• 9. American Academy of Pediatrics; Committee on Public Education. American Academy of Pediatrics: Children, Adolescents and Television. Pediatrics. 2001; 107(2): 423-426.
• 10. Rhodes, A. Screen Time and Kids: What’s Happening in Our Homes. Melbourne: The Royal Children’s Hospital Melbourne; 2017.
• 11. Rideout, V. J., & Hamel, E. The Media Family: Electronic Media in the Lives of İnfants, Toddlers, Preschoolers and Their Parents. California: Henry J. Kaiser Family Foundation; 2006.
• 12. Duyan Çamurdan, A. Görsel Medyanın Çocuk Sağlığına Etkileri. Sürekli Tıp Eğitimi Dergisi (STED), 2007; 16(2): 25-30.
• 13. Altun, D. 60-71 Aylık Okul Öncesi Dönemdeki Çocukların Alıcı ve İfade Edici Dil Kelime Bilgisinin Teknoloji Kullanımı ve Ailesel Faktörlere Göre İncelenmesi, Uluslararası Türkçe Edebiyat Kültür Eğitim Dergisi, 2019; 8(2): 1158-1182.
• 14. Harman, J. P., Hansen, C. E., Cochran, M. E., Lindsey, C. R. Liar, Liar: Internet Faking But Not Frequency of Use Affects Social Skills, Self-Esteem, Social Anxiety, and Aggression. CyberPsychology & Behavior, 2005; 8(1): 1-6.
• 15. Özcan, F. Çağlar, A. ve Pekdoğan, S. 4-6 Yaş Grubu Çocukların Sosyal Becerileri ve Teknoloji Kullanımları Arasındaki İlişkinin İncelenmesi, Kastamonu Eğitim Dergisi, 2000; 28(2): 709-717.
• 16. Demir, R. Eğlendirici Dijital Aygıtların Olumsuz Etkilerinden Çocukları Korumada İleri Sürülen Yöntemler. The Journal of Academic Social Science Studies, 2020; 81(1): 51-672.
• 17. Ateş, M. A., ve Durmuşoğlu Saltalı, N. KKTC’de Yaşayan 5-6 Yaş Çocukların Tablet ve Cep Telefonu Kullanımına İlişkin Ebeveyn Görüşlerinin İncelenmesi. Gazi Eğitim Bilimleri Dergisi, 2019; 5(1): 62-90.
• 18. Tarı Cömert, I. ve Kayıran S.M. Çocuk ve Ergenlerde İnternet Kullanımı. Çocuk Dergisi, 2010; 10(4): 166-170.