Yönetici Hizmetkâr Liderlik Ölçeğinin Güvenilirlik Ve Geçerlilik Çalışması: Sağlık Kurumlarına Yönelik Bir Araştırma

Yıl 2018, Cilt: 4 Sayı: 5, 324 - 334, 31.12.2018

Dr. Yasemin Küçüközkan

Öz

Bu çalışma, Türkiye’deki
hastanelerde görev yapmakta olan yöneticilerin hizmetkâr liderlik özelliklerini
ne ölçüde ve ne tarzda göstermekte olduklarının belirlenmesi ve belirli bir
ölçeğin Türkiye bağlamında hizmetkâr liderlik tarzını ne derece karşılamakta
olduğunun tespiti amacıyla gerçekleştirilmiştir. Bu doğrultuda, söz konusu
ölçeğin güvenilirlik ve geçerlik çalışmasının yapılması amaçlanmıştır.
Çalışmada, sağlık kurumlarında çalışmakta olan yöneticilerin hizmetkâr liderlik
durumlarını değerlendirmek amacıyla Van Dierendonck ve Nuijten tarafından
geliştirilmiş Hizmetkâr Liderlik Ölçeği'nin (SLS) Türkçe geçerlik ve güvenirlik
çalışması yapılmıştır. Orijinal ölçek 30 sorudan ve 8 boyuttan oluşmaktadır.
Araştırma Şanlıurfa ilinde bulunan birinci basamak hastanelerde araştırmaya
katılmaya gönüllü kişiler üzerinde kişisel değerlendirme ve algılarını ölçen
araştırma anketi aracılığıyla gerçekleştirilmiştir. Betimleyici nitelikte ve
kesitsel özellikte bir araştırma yöntemi izlenmiştir. Katılımcılara anket, yüz yüze
görüşme yöntemi ile uygulanmıştır. Yapılan çalışma sonucunda, toplam 220 adet
(hemşire ve sağlık personeli) anket formu elde edilmiştir. Ölçeğin güvenilirlik
ve geçerlilik çalışmalarında faktör analizinde Açımlayıcı Faktör Analizi ve
Doğrulayıcı Faktör Analizi kullanılmıştır. Verilerin faktör analizini
desteklediği, analizler sonucu elde edilen faktör yapısının teori ve
literatürle uyumlu olup olduğu görülmüştür. Bu çalışmanın sonucunda Hizmetkâr
Liderlik Ölçeğinin Türkçe formunun sağlık örgütlerinde kullanılabilecek biçimde
Türk kültüründe beş boyuttan oluşan geçerli ve güvenilir bir ölçme aracı olarak
kullanılabileceği görülmüştür.

Anahtar Kelimeler

Liderlik, Hizmetkar Liderlik Ölçeği, Sağlık Örgütleri

A Reliability and Validity Study of Servant Leadership Scale: A Research in Health Institutions

Öz

In this study, it is aimed to
conduct a research for examining the servant leadership characteristics of
hospital administrators in Turkey and to perform the reliability and validity
analysis of a scale. For his purpose, in the study, Servant Leadership Scale
(SLS), developed by Van Dierendonck ve Nuijten was translated into Turkish in a
way to be used in health institutions, and to make validity and reliability
analyses. The original scale is composed of 30 items and 8 dimensions. This
study was performed among voluntary participated health staff working in first
level hospitals located in Şanlıurfa city. A descriptive and cross-sectional
research design has been followed. The questionnaire survey was performed
through face to face interviews with the participants. As a result of the
research, totally 220 (nurses and health staff) questionnaires were collected.
For the examination of reliability and validity of the scale, Exploratory
Factor Analysis and Confirmatory Factor Analysis were applied. It was observed
that the results of the factor structure of the scale supported theory and
previous literature. Consequently, it was revealed that the Turkish version of
Servant Leadership Questionnaire could be applied in health organizations and
it is a reliable and valid research instrument that could be utilized in
Turkish culture.

Anahtar Kelimeler

Leadership, Servant Leardership, Health Organizations

Kaynakça

• Barbuto, J. E., & Hayden, R. W. (2011). Testing relationships between servant leadership dimensions and leader member exchange (LMX). Journal of Leadership Education, 10(2), 22-37.
• Bass, B. M. (2000). The future of leadership in learning organizations. Journal of Leadership Studies, 7(3), 18-40.
• Baydur, H., & Eser, E. (2006). Uygulama: Yaşam kalitesi ölçeklerinin psikometrik çözümlenmesi. Sağlıkta Birikim, 1(2), 99-123.
• Byrne, B. M. (2016). Structural equation modeling with AMOS: Basic concepts, applications, and programming. UK:Routledge Publishing.
• Chinomona, R., Mashiloane, M., & Pooe, D. (2013). The influence of servant leadership on employee trust in a leader and commitment to the organization. Mediterranean Journal of Social Sciences, 4(14), 405-425.
• Greenleaf, R.K. (1970). The Servant as Leader, New York: Paulist Press
• Joseph, E. E., & Winston, B. E. (2005). A correlation of servant leadership, leader trust, and organizational trust. Leadership & Organization Development Journal, 26(1), 6-22.
• Joseph, E. E., & Winston, B. E. (2005). A correlation of servant leadership, leader trust, and organizational trust. Leadership & Organization Development Journal, 26(1), 6-22.
• Koçel, T. (2007). İşletme Yöneticiliği, İstanbul: Arıkan Basım Yayın Dağıtım.
• Liden, R. C., Wayne, S. J., Zhao, H., & Henderson, D. (2008). Servant leadership: Development of a multidimensional measure and multi-level assessment. The Leadership Quarterly, 19(2), 161-177.
• McDonald, R. P. (1978). A simple comprehensive model for the analysis of covariance structures. British Journal of Mathematical and Statistical Psychology, 31(1), 59-72.
• Mittal, R., & Dorfman, P. W. (2012). Servant leadership across cultures. Journal of World Business, 47(4), 555-570.
• Page, D., & Wong, T.P. (2000) A Conceptual Framework for Measuring Servant Leadership, Adjibolossoo, (eds.) The Human Factor In Shaping the Course of History and Development, USA:Lanham University Press of America.
• Parris, D. L., & Peachey, J. W. (2013). A systematic literature review of servant leadership theory in organizational contexts. Journal of business ethics, 113(3), 377-393.
• Patterson, K. A. (2003). Servant leadership: A theoretical model. Yayınlanmamış Doktora Tezi, USA: Regent University.
• Rachmawati, A. W., & Lantu, D. C. (2014). Servant leadership theory development & measurement. Procedia-Social and Behavioral Sciences, 115, 387-393.
• Ramli, A., & Desa, N. M. (2014). The relationship between servant leadership and organizational commitment: The Malaysian perspectives. International Journal of Management and Sustainability, 3(2), 111-123.
• Sani, Ürü, O., Çalışkan, S. C., Atan, Ö., & Yozgat, U. (2013). Öğretim Üyelerinin Hizmetkâr Liderlik Davranışları ve Ardılları Üzerine Bir Araştırma. Ege Akademik Bakis, 13(1), 63-82.
• Sendjaya, S., & Pekerti, A. (2010). Servant leadership as antecedent of trust in organizations. Leadership & Organization Development Journal, 31(7), 643-663.
• Sun, P. Y. (2013). The servant identity: Influences on the cognition and behavior of servant leaders. The Leadership Quarterly, 24(4), 544-557.
• Tavşancıl, E. (2005). Tutumların ölçülmesi SPSS veri analizi. Ankara:Nobel Yayınları.
• Trivers, G. A. (2009). Servant leadership's effects on trust and organizational citizenship behaviors. Yayınlanmamış Doktora Tezi, USA: Argosy University Seattle.
• Uğurluoğlu, Ö., Köse, S. D., & Köse, T. (2015). Sağlık çalışanlarının hizmetkâr liderlik algılarının lider-üye etkileşimi ve örgütsel güven üzerindeki etkisi. Turkish Journal of Social Research/Turkiye Sosyal Arastirmalar Dergisi, 19(2), 1-25.
• Van Dierendonck, D., & Nuijten, I. (2011). The servant leadership survey: Development and validation of a multidimensional measure. Journal of Business and Psychology, 26(3), 249-267.
• Waddell, J. T. (2006, August). Servant leadership. In Proceedings of the Servant Leadership Research Roundtable.
• Walumbwa, F. O., Hartnell, C. A., & Oke, A. (2010). Servant leadership, procedural justice climate, service climate, employee attitudes, and organizational citizenship behavior: a cross-level investigation. Journal of Applied Psychology, 95(3), 517-537.
• Yılmaz, C. (2013). Hizmetkâr liderlik ile örgütsel bağlılık arasındaki ilişki. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. İstanbul: Gebze Yüksek Teknoloji Enstitüsü Sosyal Bilimler Enstitüsü.