İnşaat Sektöründe Suriyeli ve Afgan Emeğinin Güvencesiz ve Kuralsız Hâli: Manisa İli Örneği

Yıl 2023, , 575 - 596, 14.09.2023

Ramazan Temel , Hakan Topateş

https://doi.org/10.18657/yonveek.1276241

Cited By: 1

Öz

Küreselleşme, neo-liberal politikalar ve teknolojik gelişmelere bağlı olarak üretim biçimlerindeki değişimler toplumlarda büyük ekonomi-politik dönüşümler oluşturmuştur. Bu bağlamda esneklik, sosyal güvencesizlik, kötü çalışma koşulları, işçi sağlığı ve iş güvenliğinden yoksunluk gibi çalışma yaşamındaki sosyal problemler sektörler bazında ele alındığında inşaat sektörü belirgin olarak ön plana çıkmaktadır. İnşaat sektörü, ekonomi içerisinde üretim alanlarını etkilemesi, ekonomik ve sosyal kalkınma ve nüfusun önemli bir kısmına istihdam alanı yaratması açısından da önemli bir paya sahiptir. Bununla birlikte, inşaat sektöründeki çalışma ilişkileri, işçi sağlığı ve iş güvenliği önlemlerine uyulmaması nedeniyle; iş kazaları ve meslek hastalıklarının yoğun olarak yaşandığı, geçici, sigortasız, enformel, kısa süreli işlerin, güvencesizliğin ve kuralsızlığın yoğun olduğu bir iş koludur.
İnşaat sektörünün işsizlik ve yoksulluk boyutunun yanı sıra, Türkiye’de her yıl binlerce inşaat sektörü çalışanı, meslek hastalığı nedeniyle iş göremez hale gelmekte, iş kazaları sonucu ölmekte, yaralanmakta veya hastalanmaktadır. Bu çalışmada da Manisa ili inşaat sektöründe iş güvencesi/güvencesizliği, kayıt dışı istihdam, işçi sağlığı ve iş güvenliği bağlamında işçilere ve işverenlere yönelik nitel bir araştırma yapılmıştır. Manisa kentinde ikamet eden ve inşaat sektöründe çalışan on beş Suriyeli ve Afgan işçi ile yarı yapılandırılmış mülakatlar gerçekleştirilmiştir. Araştırma sonucunda inşaat sektöründeki göçmen emeğine dair; enformel ekonominin, düşük ücretlerin, uzun çalışma sürelerinin, sıfır süreli iş sözleşmelerinin, iş kazaları ve meslek hastalıklarının, işçi sağlığı ve iş güvenliği yetersizliklerinin ve tabakalı işgücü piyasaları gibi güvencesiz çalışma koşullarının varlığı saptanmıştır.
Anahtar Kelimeler: İnşaat Sektörü, Güvencesizlik, Kuralsız Çalışma, Manisa.
JEL Sınıflandırması: J010, J610, J700

Anahtar Kelimeler

İnşaat Sektörü, Güvencesizlik, Kuralsız Çalışma, Manisa.

The Irregularity and Insecurity Situation of Syrian and Afghan Labor in the Construction Sector: The Case of Manisa Province

Öz

Changes in the mode of production due to globalization, neo-liberal policies, and technological developments have created major economic-political transformations in societies. Within this framework, when social problems in working life, such as flexibility, social insecurity, poor working conditions, and lack of occupational health and safety, are considered based on sectors, the construction sector comes to the forefront. The construction sector also has an essential role in affecting production areas in the economy, economic and social development, and creating employment for a significant part of the population. However, due to non-compliance with labor relations, occupational health, and safety measures, the construction sector is a business line where work accidents and occupational diseases are experienced intensely, temporary, uninsured, informal, short-term jobs, insecurity, and irregularity.
In addition to the unemployment and poverty dimensions of the construction sector, every year, thousands of workers in Turkey become incapable of work due to occupational diseases, die, get injured, or get sick due to work accidents. This study conducted qualitative research for workers and employers regarding job security/insecurity, unregistered employment, and occupational health in the construction sector in Manisa province. Semi-structured interviews were conducted with fifteen Syrian and Afghan workers residing in Manisa and working in the construction industry. As a result of the research regarding migrant labor in the construction sector, informal economy, low wages, long working hours, zero-hours contracts, work accidents, occupational diseases, occupational health and safety inadequacies, and precarious working conditions such as stratified labor markets have been identified.
Key Words: Construction Industry, Insecurity, Unlawful Working, Manisa.
JEL Classification: J010, J610, J700

Anahtar Kelimeler

Construction Industry, Insecurity, Unlawful Working, Manisa.

Kaynakça

• Bauman, Z. (2017), Küreselleşme: Toplumsal Sonuçlar (Çev. A. Yılmaz), Ayrıntı Yayınları, İstanbul.
• Bauman, Z. (2020), Akışkan Hayat, (Çev. Akın Emre Pilgir), Ayrıntı Yayınları İstanbul.
• Braverman, H. (2008), Emek ve Tekelci Sermaye: Yirminci Yüzyılda Çalışmanın Değersizleşmesi, Kalkedon Yayınları, İstanbul.
• Castles, S., Miller, M. J., & De Haas, H. (2022). Göçler Çağı: Modern Dünyada Uluslararası Göç Hareketleri, Gav Perspektif Yayınları, Ankara,
• ÇSGB, (2020), Yabancıların Çalışma İzinleri, https://www.csgb.gov.tr/media/87487/yabanciizin2020.pdf 17.03.2020
• Durusoy Öztepe, N., Ünlütürk Ulutaş, Ç. (2013). Exclusion From Welfare Services in Turkey as a Type of Social Exclusion, International Conference On Eurasian Economies, s:308-313. Drucker, F. P., Yeni Gerçekler, Türkiye İş Bankası Yayınları, Ankara, 1994.
• Freudenberger, H, J. (1974), “ Staff Burn-Out”, Journal of Social Issues, Vol.30, Number 1, 159-165.
• Giddens, A. (2000), Sosyoloji, (Çev. Hüseyin Özel ve Cemal Güzel) Ayraç Yayınevi, Ankara.
• Gökçe, B. (1999), Toplumsal Bilimlerde Araştırma, (3. Baskı), Savaş Yayınevi, Ankara.
• İpek, M. (2014), Kayıtdışı Istihdam Küresel Etkiler ve Sosyal Örüntüler, Çalışma ve Toplum Dergisi, 2014/1 ss:163-186. https://www.calismatoplum.org/makale/kayit-disiistihdamda-kuresel-etkiler-ve-sosyal-oruntuler.16.07.2022.
• Karaalp O, S., Aksoylu, D. (2018), Ücret Farklılıklarına Neden Olan Faktörler ve İşgücü Piyasasında Tabakalaşma: Ankara İli İnşaat Sektöründe Alan Araştırması, Yönetim ve Ekonomi Araştırmaları Dergisi, Cilt:16, Sayı:2, 1-20.
• Liang, Z., (2007). “The Sociology of Migration”, 21st Century Sociology: A Referance Handbook, Sage Publication, California.
• Lordoğlu K., Aslan M., (2018), Görünmeyen Göçmen Çocukların İşçiliği: Türkiye’deki Suriyeli Çocuklar, Çalışma ve Toplum Dergisi, 2018/1 (56), s: 715-732.
• Güçer, L. (1976). İktisat tarihi ders notları. İÜ İktisat Fakültesi.
• Maslach, C. (2003), “Job Burnout: New Directions in Research and Intervention” Current Directions in Psychological Science, Vol.12, 5, 189-192
• Munckh, R. (2003), Emeğin Yeni Dünyası: Küresel Mücadelede Küresel Dayanışma, (Çev. M Tekçe) Kitap Yayınevi, İstanbul.
• Özuğurlu, M. (2008). Anadolu’da Küresel Fabrikaların Doğuşu: Yeni İşçilik Örüntülerin Sosyolojisi, Kalkedon Yayınları, İstanbul.
• Polanyi, K. (2017), Büyük Dönüşüm, İletişim Yayınları, İstanbul.
• Sennett, R. (2011). Karakter Aşınması: Yeni Kapitalizmde İşin Kişilik Üzerindeki Etkileri. (Çev. Yıldırım, B.) Ayrıntı Yayınları İstanbul.
• Sığrı, Ü. (2021), Nitel Araştırma Yöntemleri, Beta Basın Yayım Dağıtım A.Ş. İstanbul.
• Standing, G. (2015), Prekarya: Yeni Tehlikeli Sınıf, İletişim Yayınları, İstanbul.
• Standing, G. (2017), Prekerya Bildirgesi, Hakların Kısılmasından Yurttaşlığa, İletişim Yayınları, İstanbul.
• Talas, C. (1997), Toplumsal Ekonomi, Çalışma Ekonomisi, İmge Kitabevi, Ankara.
• Tanyer, A, M., Pekeriçli, M, K., (2008), İnşaat Sektörü İçin Bilgi Teknolojilerindeki Son Gelişmeler, TMH-Türkiye Mühendis Haberleri, Sayı:451-2008/5.
• Tezcan, A. (2015), Türk İnşaat Sektörünün İşgücü İhtiyaç Analizi, Gazi Üniversitesi, (Yayımlanmamış Doktora Tezi) Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ekonometri Ana Bilim Dalı.
• Topateş, H. (2018), Çalışma Sosyolojisinde Dönüşümler: Sanayi Toplumu ve Sanayi Sonrası Toplum, Seçkin Akademik ve Mesleki Yayınlar, Ankara.
• Topateş, H, Durmaz, N, K-T, Aslıcan, "Denizli Kentinde Yaşayan İranlı Göçmenlerin Sınıfsal Konumlarının Analizi", Denizli İşgücü Piyasası ve Sosyal Koruma, Gazi Kitabevi, Ankara, 2018, s. 237-277.
• World Bank. (2000). World Development Report 2000/2001: Attacking Poverty. The World Bank.
• Wyman, M. (2001). Return migration‐old story, new story. Immigrants & Minorities, 20(1), 1-18. https://www.unhcr.org/tr/ Erişim Tarihi: 20.03.2023.
• Uluslararası Göç Örgütü, (2021), https://turkiye.iom.int Erişim Tarihi: 20.03.2023.