Enerji Piyasası Reformlarının Elektrik Enerjisi Piyasasına Etkisi: EÜAŞ ve Ayrıcalıklı Şirketler Üzerine Bir Analizi

Yıl 2010, Cilt: 17 Sayı: 1, 147 - 166, 01.03.2010

Zeynep Karaçor Burcu Güvenek

Öz

Anahtar Kelimeler

-

Enerji Piyasası Reformlarının Elektrik Enerjisi Piyasasına Etkisi: EÜAŞ ve Ayrıcalıklı Şirketler Üzerine Bir Analizi

Öz

1980’li yıllarda başlayan özelleştirme ve serbestleştirme politika ve uygulamalarının önemli bir ayağını elektrik enerjisi piyasaları oluşturmuş, bu konuda pek çok önemli kanun yürürlüğe konmuş ve piyasaların işleyişine ilişkin önemli değişiklikler yapılmıştır. Ancak enerji piyasası reformları başlığı altında toplanan bu köklü değişikliklerin sağlıklı bir enerji piyasası oluşturulması için yeterli olup olmadığı hala tartışma konusudur. Bu çalışmada Türkiye’de elektrik üretimini gerçekleştiren kuruluşlardan EÜAŞ ve ayrıcalıklı şirketlerin üretimlerine ilişkin 19702007 yılları arasında 38 yılı kapsayan üretim verileri veriler kullanılmış, bu veriler bir takım istatistiki ve görsel testlerden geçirilerek analizde kullanılacak olan ARIMA Modeline uygun hale getirilmiştir. Sonrasında veriler kullanılarak oluşturulan modeller içerisinde en uygunu seçilerek müdahale analizine geçilmiştir. Bu aşamada modele kukla değişkenler ilave edilerek reformların etkisi sınanmıştır. Sonuç olarak reformların EÜAŞ ve ayrıcalıklı şirketlerin elektrik üretimleri üzerinde nasıl bir etkiye sahip olduğuna ilişkin eldeki bulgular yorumlanmış, mevcut reformların söz konusu kuruluşların elektrik enerjisi üretimi üzerinde kısa vadede olumlu bir etkiye sahip olmadığı ortaya konmuştur

Anahtar Kelimeler

Türkiye Enerji Piyasaları, Enerji Piyasası Reformları, ARIMA Modeli, Müdahale Analizi

Kaynakça

• ATİYAS İ. and Dutz M. (2003), “Competition and Regulatory Reform in Turkish Electricity Industry”, Conference on EU Accession: Turkey, May 10-11, Ankara.
• BAĞDADIOĞLU N. ve ODYAKMAZ N. (2009), “Turkish Electricity Reform”, Utilities Policy 17(1) 144-152.
• BARTOLOTTİ B., Fantini M and Siniscalca D. (1998), “Regulation and Privatization: The Case of Electricity”, Working Paper, Department of Economics and Finance, University of Turin.
• BLONDAL S. and Pilat D.(1997), The Economic Benefits Of Regulatory Reform, OECD Economic Studies No. 28, 1997/I.
• BORENSTEIN S., Bushnell J.B., Wolak F.(2002), “Measuring market efficiencies in California’s restructured wholesale electricity market”, The American Economic Review 92 (5), p.p. 1376-1405.
• BOUİN D. and Michalet C.A. (1991), Rebalancing the Public and Private Sectors: Developing Country Experience, OECD, Paris.
• ERDOĞDU, (2006), Türkiye Enerji Piyasası Reformları: Ekonomik Analiz, Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu Uzmanlık Tezi.
• HATTORİ T. ve Tsutsui M. (2004), “Economic impact of regulatory reforms in the electricity supply industry: a panel data analysis for OECD countries”, Energy Policy 32, p.p. 823- 832.
• HEPBAŞLI, Arif (2005), “Development and restructuring of Turkey’s electricity sector: a review”, Renewable and Sustainable Energy Reviews 9, 311–343.
• JAMASB T. and Pollitt M. (2000), “Benchmarking and Regulation of Electricity Transmission and Distribution Utilities: Lessons from International Experience”, Working Paper, University of Cambridge.
• JOSKOW L.P. and Kahn E.(2002), A quantitive analysis of pricing behavior in California’s wholesale electricity market during summer 2000, Energy Journal 23(4), p.p. 1- 35.
• KLEIT A.N. and Terrel D. (2001), Measuring Potential Efficiency Gains From Deregulation Of Electricity Generation: A Bayesian Approach, The Review of Economics and Statistics, 83(3), p.p. 523– 530.
• KWOKA J.E. (1996), Power Structure, Ownership, Integration and Competition in the US Electricity Industry, Boston: Kluwer.
• LEVY B. and Spiller P.T. (1996), Regulations, Institutions and Commitment: Comparative Studies of Telecommunications, Cambridge: Cambridge University Press.
• MARTİN R. ve Vansteenkiste I. (2001), “EU Telecommunications and Electricity Markets- Heading Towards Price Convergence?”, Intereconomics, May/ June, p.p. 131- 141.
• ÖZKIVRAK, Özlem (2005), “Electricity restructuring in Turkey”, Energy Policy 33, pp.1339- 1350.
• STEINER (2000), Regulation, industry structure and performance in the electricity supply industry, OECD Economics Department Working Paper, ECO/ WKP 11.
• TORP J.E. and Rekve P. (1998), “Privatization in Developing Countries: Lessons to be Learnt from the Mozombican Case”, Transformation, No:36, p.p. 73- 92.
• VİLLALONGA B. (2000), “Privatization and efficiency: Differentiating Ownership Effects from Political, Organizational and Dynamic Effects”, Journal of Economic Behaviour & Organization, 42, p.p. 43- 74.
• WILSON R. (2002), Architecture of power markets. Econometrica 70(4), p.p. 1299- 1340.
• WOLFRAM C.(1999), “Measuring duopoly power in the British electricity spot market”, The American Economic Review 89(4), p.p. 805- 826.
• ZHANG Y-F., Kirkpatrick C. and Parker D. (2002), Centre on Regulation and Competition Working Paper Series, Paper No: 31, Electricity Sector Reform in the Effects of Privatization, Competition and Regulation, Published by Institute for Development Policy and Management, University of Manchester.
• ZHANG Y-F., Parker D. and Kirkpatrick C. (2008), Electricity sector reform in developing countries: an econometric assessment of the effects of privatization, competition and regulation. Journal of Regulatory Economics 33(2), p.p. 159- 178.
• http://www.teias.gov.tr/