Baraj Politikalarına Karşı Toplumsal Tepkiler: Hindistan ve Türkiye’deki Toplumsal Hareketlerin Karşılaştırılması

Yıl 2014, Cilt: 21 Sayı: 1, 281 - 298, 13.09.2014

Senem Atvur

https://doi.org/10.18657/yecbu.37714

Cited By: 3

Öz

Dams having social, cultural, ecological effects; have triggered social movements in different parts of the world. In Turkey and India, too, similar social movements appeared. The aim of this article is to compare social movements against dams in two countries where social, cultural and political structures are totally different. The movement against the dam construction in Narmada Valley, India and the movement against HES (hydroelectric plants) in Turkey are evaluated in terms of the organizer actors of the movement; repertoire of action; international impacts; reaction of the state power; consequences in the way of realization of their aims. Comparison of two examples is important in order to reveal insufficiencies of the struggle against dams.

Anahtar Kelimeler

Dams, Social Movements, Narmada Valley, HES.

Baraj Politikalarına Karşı Toplumsal Tepkiler: Hindistan ve Türkiye’deki Toplumsal Hareketlerin Karşılaştırılması

Öz

Sosyal, kültürel, ekolojik etkilere sahip barajlar dünyanın farklı bölgelerinde toplumsal hareketleri tetiklemektedir. Türkiye ve Hindistan’da da benzer hareketler ortaya çıkmıştır. Bu çalışmanın amacı sosyal, kültürel ve politik yapıları büyük farklılıklar taşıyan iki ülkedeki baraj karşıtı hareketlerin karşılaştırılmasıdır. Hindistan’ın Narmada Vadisi’ndeki baraj projelerine karşı ortaya çıkan hareketler ile Türkiye’deki HES (hidroelektrik santral) karşıtı hareketler; örgütlenmelerinde etkin olan aktörler, eylem repertuarları, yarattıkları uluslararası etki, devlet gücünün tepkisi, amaçlarını gerçekleştirme yönünde elde ettikleri sonuçlar çerçevesinde değerlendirilmiştir. İki örneğin karşılaştırılması, baraj karşıtı mücadele eksik olan yönlerin vurgulanması açısından önem taşımaktadır.

Anahtar Kelimeler

Barajlar, Toplumsal Hareketler, Narmada Vadisi, HES.

Kaynakça

• ALLİONOİ (Mart 2008), “Yortanlı Barajı”, http://www.allianoi.org/tu/yortanli-baraji.html (29/07/2012).
• BAVISKAR, A. (2007), “Cultural Politics of Environment and Development: The Indian Experience”, Review of Development and Change, 11(1), 1-14.
• CASTELLS, M. (2013) İsyan ve Umut Ağları. İnternet Çağında Toplumsal Hareketler, İstanbul: Koç Üniversitesi.
• CNNTürk (21 Mayıs 2011(a)), “'Büyük Anadolu Yürüyüşü'ne polis engeli”, http://www.cnnturk.com/2011/turkiye/05/21/buyuk.anadolu.yuruyusune.polis.engeli/6174 0/index.html (21/12/2011).
• CNNTürk (27 Eylül 2011(b)), “AK Parti'den istifa ettiren protesto”, http://www.cnnturk.com/2011/turkiye/09/26/ak.partiden.istifa.ettiren.protesto/630754.0/in dex.html (20/12/2011).
• ÇINAR, M. (25 Mart 2014), “Alakır’da HES’e yürütmeyi durdurma kararı”, http://www.dha.com.tr/alakirda-hese-yurutmeyi-durdurma-karari_632691.html (30/03/2014).
• DEKAP (16 Nisan 2011), “Kardeş Dereler Ankara’yı Salladı…”, http://derelerinkardesligi.org/web/index.php?option=com_content&task=view&id=236&It emid=9 (21/12/2011).
• DELLA PORTA, D. (2009), “Democracy in Movements: Some Conclusions”, D. Della Porta (der.), Democracy in Social Movements içinde, New York: Palgrave.
• DSİ, (2012), Faaliyet Raporu, Ankara.
• EMO (2011), Doğu Karadeniz HES Teknik Gezisi Raporu, Ankara.
• ENERJİ BAKANLIĞI (2014), “Enerji/Hidrolik”, http://www.enerji.gov.tr/index.php?dil=tr&sf=webpages&b=hidrolik&bn=232&hn=&nm =384&id=40699 (27/03/2014).
• FRIENDS OF RIVER NARMADA, http://www.narmada.org/about-us.html#contact (15/11/ 2011). GAP (2014), “GAP’ın Tarihçesi”, http://www.gap.gov.tr/gap/gap-in-tarihcesi (28/03/2014).
• GOLDSMITH, E., HILDYARD, N. (1984), The Social and Environmental Effects of Large Dams Vol. 1, Cornwall: Wadebridge Ecological Center.
• GÜVEMLİ, Ö. (30 Nisan 2011), “Anadolu’yu Geri İstiyoruz…”, Cumhuriyet Sürdürülebilir Yaşam,.
• HAMSİCİ, M. (2011), Dereler ve İsyanlar, Ankara: Nota Bene.
• HÜRRİYET (16 Nisan 2011), “Büyük Anadolu Yürüyüşü katılımcıları yola çıktı”, , http://www.hurriyet.com.tr/gundem/17565871.asp (21/12/2011).
• KAÇAR, M. (20 ARALIK 2013), “Danıştay'ın 'su kullanım hakkı' anlaşmasını iptal kararı ayakkabı kutusundan çıktı”, Hürriyet.
• KALA, P. (2001), “In the Spaces of Erasure: Globalisation, Resistance and Narmada River”, Economic and Political Weekly, 36(22), 1991-2002.
• KARACA, E. (31 Mayıs 2011), “Hopa'da Gaz Bombası Emekli Öğretmeni Öldürdü”, http://bianet.org/bianet/ifade-ozgurlugu/130381-hopada-gaz-bombasi-emekli-ogretmenioldurdu (20/12/2011).
• KOÇ, M. (25 Şubat 2014), “Ahmetler Neden Direndi?”, http://www.ahmetler.net/index.php?option=com_content&view=article&id=1562:ahmetle r-neden-direndi&catid=19:mkoc&Itemid=77 (28/03/2014).
• NILSEN, A. G. (2007), “On New Social Movements and “The Reinvention of India””, Forum for Development Studies, 2, 271-293.
• NTVMSNBC (04 Nisan 2011), “"Büyük Anadolu Yürüyüşü"”, http://www.ntvmsnbc.com/id/25199193/ (21/12/2011).
• OMVEDT, G. (1984), “Ecology and Social Movements”, Economic and Political Weekly, 19(44), 1865-1867.
• ÖZALP, M., KURDOĞLU, O., ERDOĞAN YÜKSEL, E., YILDIRIMER, S. (2010), “Artvin’de Nehir Tipi Hidroelektrik Santrallerin Neden Olduğu/Olacağı Ekolojik ve Sosyal Sorunlar”, III. Ulusal Karadeniz Ormancılık Kongresi Cilt II.
• ÖZGENTÜRK, J. (o6 Haziran 2012), “Hasankeyf’i Yutacak Ilısu Barajı’na Tescil”, Radikal.
• PARLAK, Z. G.(2006), Suya Batan Güneş: Samsat, Ankara: Turhan Kitabevi.
• RAJAGOPAL, B. (2004), Limits of LAw in the Counter-Hegemonic Globalizatin. The Indian Supreme Court and Narmada Valley struggle, New Delhi: Center fort he Study of Law and Governance.
• REPORT OF INDEPENDENT REVIEW (Morse Committee), http://narmada.aidindia.org/ content/view/52/1/ (16/11/2011).
• RIZVANOĞLU, K., MAHMUTOĞLU, V. (2009), “Küreselleşen Dünyada Yerel Muhalefet için Alternatif bir Buluşma Alanı: Yerel Web Siteleri”, Proc. 1st International Congress on Social and Economic Issues Shaping the World’s Future: New Global Dialogue, 1748176
• ROUTLEDGE, P. (2003), “Voices of the dammed: discursive resistance amidst erasure in the Narmada Valley, India”, Political Geography, 22, 243-270.
• ROY, A., The Greater Common Good, http://www.narmada.org/gcg/gcg.html (15/11/2011).
• SHIVA, V. (2007), Su Savaşları, İstanbul: Bgst Yayınları.
• STHP (2012), “Yaşam Alanlarını, Yaşamı Savunanlar Buluşuyor Mücadeleler Birleşiyor Sonuç Bildirgesi”, http://sthp.org/index.php (26/06/2012).
• SUBRAMANIAN, C.N. (1997), “Marxism and the Working Class Movement and the Issues Raised by the Narmada Bachao Andolan”, http://www.revolutionarydemocracy.org/ rdv3n1/narmada.htm (erişim tarihi: 15 Kasım 2011).
• SWAIN, A. (2010), Struggle Against the State. Social Network and Protest Mobilization in India, Ashgate Publication, Farnham,.
• ŞAN, M. (22 Kasım 2005), “Yargı “Dur” Diyor, HES’ler çoğalıyor”, http://derelerinkardesligi.org/web/index.php?option=com_content&task=view&id=20&Ite mid=9 (19/12/2011).
• TARROW, S. (2008), “Köklü Kozmopolitler ve Ulusötesi Aktivistler”, Y.D. Çetinkaya (der.), Toplumsal Hareketler içinde, İstanbul: İletişim Yayınları.
• TARROW, S. (2011), Power in Movement.Social movements and contentious politics, New York: Cambridge Press.
• TILLY, C. (2008), Toplumsal Harekeler, İstanbul: Babil Yayınları.
• TÜRKİYE SU MECLİSİ (2012), “Biz Kimiz?”, http://www.turkiyesumeclisi.net/ hakk305m305zda.html (18/12/2012).
• ÜNVER, İ.H.O., GUPTA, R.K. (2002), “The Effects of Large Dams on Environment and Human Welfare: The Experience of Southeast Anatolian Project, Turkey”, İ.H.O. Ünver ve R.K. Gupta (der.),Water Resources Management. Crosscutting Issues içinde, Ankara: METU Press.
• WDC (2000), Dams and Development. A New Framework for Decision-Making. An Overview, World Commission on Dams,.
• WILLIAMS, G., MAWDSLEY, E. (2006), “Postcolonial environmental justice: Government and governance in India”, Geoforum, 37, 660-670.
• YAVUZ, Y. (10 Şubat 2013), “Yurttaş Kazım’ın inadı HES’i yendi!”, Sol.