An Approach To Employee Work-related Expenses within The Framework of Taxing Principles: Field Research on Academics

Yıl 2015, Cilt: 22 Sayı: 1, 113 - 138, 14.10.2015

Funda Diril Meltem Arat

https://doi.org/10.18657/yecbu.00929

Öz

The subject of the study is tax burden on employees who are one of the income tax groups and the purchasing power of employees, within the framework of taxing principles. The heavy tax burden on employees in Turkish Tax System is claimed. Moreover a field research is done on the academics that are making high work-related expenses compared to their salaries. Descriptive analysis and analysis of variance tests are done accordingly. It is determined that academics strongly agree with the statements that increasing purchasing power via tax advantages encourages academic studies. In order to realize conformity of employee salaries with the taxing principles such as ability-to-pay and tax justice principle, purchasing power of academics to make work-related expenses should be increased. Improvement suggestions for Turkish Tax System related to the employees are proposed accordingly

Anahtar Kelimeler

Employees, Taxing Principles, Ability-to-Pay, Income Tax, Purchasing Power, Work-related Expenses

Vergileme İlkeleri Çerçevesinde Ücretliler Bakımından Mesleki Harcamalara Bakış: Akademisyenler Üzerine Bir Alan Araştırması

Öz

Bu çalışmada vergileme ilkeleri çerçevesinde, gelir vergisine tabi gelir unsurlarından ücretler üzerindeki vergi yükü ve ücretlilerin mesleki harcama gücü inceleme konusu yapılmıştır. Türk Vergi Sisteminde ücretliler üzerindeki vergi yükünün ağırlığı ileri sürülmüştür. Akademisyenlerin, mesleğin icrası ve mesleki gelişim için gelirine göre yüksek miktarda harcama yapması durumu dikkate alınarak akademisyenler üzerine bir alan araştırmasına yer verilmiş, tanımlayıcı istatistik ve varyans testi yapılmıştır. Anket kapsamında akademisyenlerin, vergi avantajı sağlanması ile mesleki harcama gücünün artırılmasının mesleki çalışmaları teşvik edeceği ifadesine katıldıkları belirlenmiştir. Ücret gelirinin, mali güç ve vergide adalet ilkesi gibi temel
ilkelere uygunluğunun sağlanması bakımından mesleki harcama gücünün arttırılması gereği ortaya çıkmıştır. Bu amaçla, vergi sisteminde ücretlilere ilişkin iyileştirme sağlayacak önerilerde bulunulmuştur.

Anahtar Kelimeler

Ücretliler, Vergileme İlkeleri, Mali Güç, Gelir Vergisi, Mesleki Harcama Gücü, Mesleki Harcamalar

Kaynakça

• ANAYASA MAHKEMESİ, Ankara: Anayasa Mahkemesi
• ALTUNIŞIK, R., ÇOŞKUN, R., BAYRAKTAROĞLU, S. Ve YILDIRIM, E. (2005), Sosyal Bilimlerde Araştırma Yöntemleri, Geliştirilmiş 4.Baskı, Sakarya.
• ARAT, M. (2012), “Motherhood Effect on Female Academics’ Career” Uluslararası Yükseköğretim Sempozyumu (IHES2012) International Symposium on Higher Education: European Higher Education Network and Turkey’s Trends, Aksaray University, (17-19 Ekim 2012) Aksaray.
• BİYAN, Ö. ve YILMAZ, G. (2012), Ücretlerin Vergilendirilmesine İlişkin Karşılaştırmalı Bir Öneri: Beyanname Yükümlülüğü, Maliye Dergisi, 162, Ocak –Haziran, 196-197.
• BUDAK, T. (2010), “Anayasal vergileme ilkeleri: Sporcu ücretlerinin vergilendirilmesi”, Vergi Dünyası, 346, Haziran,114-125
• ÇALGAN, A. T. (2007), Türkiye’de İstihdam Üzerindeki Mali Yükler Ve İstihdama Etkileri, Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı Türkiye İş Kurumu Genel Müdürlüğü, Ankara, http://statik.iskur.gov.tr/tr/rapor_bulten/uzmanlik_tezleri/AHMET%20TALHA%20ÇALG AN%20(TÜRKİYE’DE%20İSTİHDAM%20ÜZERİNDEKİ%20MALİ%20YÜKL.pdf (13.10.2013)
• ÇETİNKAYA, O. (2013), Anayasa Mahkemesinin 2011 yılında gelir vergisi tarifesinin %35 dilimini Ücretliler Bakımından İptal Etmesi Sonrası Vergi Hukukundaki Özün Önceliği İlkesinin Geleceği Üzerine Değerlendirme, Çetinkaya Hukuk Ofisi Sirküleri Vergi Yargılaması Hukuku Temmuz-01, http://www.cetinkaya.av.tr/dosyalar/8eef94ec-9f72- 43d4-8c22-eadd25ba932d.pdf (20.11.2013)
• GENÇ, Y.ve RECEP, Y. (2009), Vergilemede adalet ve etkinlik ilişkisi, Vergi Dünyası, Ekim, 338
• GÜNAY, D. ve GÜNAY, A. (2011), “1933’den günümüze Türk yükseköğretiminde niceliksel gelişmeler”, Yükseköğretim ve Bilim Dergisi, 1(1), 1-22.
• KONCUK, İ., Memurun bordrosundaki gelir vergisi süprizi, www.memurlar.net, (17.12.2013).
• LANG, J. (2000), Çeviren: Funda BAŞARAN, “Vergi Adaletinin Anayasal Temelleri’’, Anayasal Mali Düzen, 13. Türkiye Mali Sempozyumu, Yayın No:12, Marmara Üniversitesi Maliye Araştırma ve Uygulama Merkezi, 14-16 Mayıs 1998, yayın: İstanbul, 2000.
• ÖNER, E. (2007), “Türkiye’de Maaş Ve Ücretli Kesimin Gelir Vergisi Yükü (1980-2005)”, Vergi Dünyası, 26 (309), Mayıs,131-138.
• SARIASLAN, O. (2012), Anayasa Mahkemesi Kararları Çerçevesinde Vergilendirme İlkeleri, Lebib Yalkın Mevzuat Dergisi, Eylül, http://www.vmhk.org.tr/wp- content/uploads/2012/10/Osman-Sarıaslan-Anayasa-Mahkemesi-Kararları-Çerçevesinde- Vergilendirme-İlkeleri.pdf (27.07.2013)
• TAŞ, M. (2000), Anayasal Vergileme Normları Açısından Gelir Vergisi, Anayasal Mali Düzen, XIII. Türkiye Mali Sempozyumu, Yayın No:12, Marmara Üniversitesi Maliye Araştırma ve Uygulama Merkezi,14-16 Mayıs 1998, yayın: İstanbul 2000: 275-300
• TEKBAŞ, A. (2010), “Vergi kanunlarının tabi olduğu anayasal ilkeler’’, Dokuz Eylül Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi Özel Sayı, 12, 123-191 (Basım Yılı: 2012)
• TÜRK EĞİTİM (2012), Ek ders ücreti Vergi matrahına Eklenmesin, 27 Temmuz 2012, http://www.turkiyeegitim.com/ek-ders-ucreti,-vergi-matrahina-eklenmesin-39218h.htm, (14.12.2013)
• TOSUN, M. U. (2013), Vergi ödeme Gücü ve Ulaşma Yolları, http://www.yunus.hacettepe.edu.tr/tosun/Odeme_Gucu.ppt (12.12.2013)
• YÖK (2014), Devlet Üniversiteleri Öğretim Elemanları Dağılımı, http://www.yok.gov.tr/web/guest/ogretim-elemanlari-dagilimi, (24.06.2014). EK Anket Formu
• Sayın Akademisyen Meslekdaşlarımız,
• Akademisyenlerin, mesleki harcama gücünün
• vergi kapsamında mesleki çalışmalara etkisini
• araştıran aşağıda sunulan anketimize, değerli
• katılımınız, çalışmamızın yasalara kaynak
• oluşturacak ciddiyette sonuçlanmasına yardımcı olacaktır.
• Gösterdiğiniz ilgi ve yardımlarınıza teşekkür ederiz.