Üniversite Öğrencilerinin İnternet Üzerinden Alışverişlerine İlişkin Tutum ve Davranışların Önerilen Bir Yapısal Eşitlik Modeliyle Araştırılması(A Proposed Structural Equation Model Research On Attitudes And Behaviours Of University Students Regarding Int

Yıl 2015, Cilt: 22 Sayı: 2, 385 - 399, 12.01.2016

Erkan Arı , Veysel Yılmaz , Murat Doğan

https://doi.org/10.18657/yecbu.02638

Cited By: 7

Öz

Çalışmada, üniversite öğrencilerinin internet üzerinden alışverişlerine ilişkin tutum ve davranışlarını etkileyen faktörleri Planlı Davranış Teorisi (PDT) yardımıyla ortaya koymak amaçlanmıştır. Bu amaçla, Eskişehir Osmangazi Üniversitesi’nde eğitim gören 385 öğrenciye 2014-2015 eğitim öğretim yılında bir anket uygulanmıştır. Verilerin analizinde, üniversite öğrencilerinin internet üzerinden alışverişlerine ilişkin tutum ve davranışlarını etkileyen faktörler arasındaki ilişkiyi ortaya koymak ve modelin uyumunu değerlendirmek amacıyla Yapısal Eşitlik Modeli (YEM) kullanılmıştır. YEM Analizi sonucunda, tavır, algılanan davranış kontrolü ve memnuniyet değişkenlerinin davranışa yönelik niyeti pozitif yönde etkilediği, davranışa yönelik niyetin de internet üzerinden alışverişe ilişkin davranışı pozitif yönde etkilediği sonucuna varılmıştır.

In the study it is aimed to bring out the factors affect the attitudes and behaviors of University Students' internet shopping by the help of Planned Behavior Theory. For this purpose, a survey was implemented on 385 students of Eskişehir Osmangazi University in the academic year 2014-2015. In analyzing the data, Structural Equation Model (SEM) was used in order to determine the relationship between the factors that influence the attitudes and behaviors of university students while making internet shopping and in order to evaluate the coherence of the model. As the result of SEM analysis it was concluded that attitude, perceived behavioral control and satisfaction variables affect the intention towards behavior positively and intention towards behavior affect internet shopping behavior positively.

Anahtar Kelimeler

İnternet Üzerinden Alışveriş, Planlı Davranış Teorisi (PDT), Yapısal

Kaynakça

• ALLEN, D.W. (1998). İnternet Öğretim Klavuzu. Çeviren: Cahit Akın, İstanbul: Alfa Basım Yayın Dağıtım.
• AJZEN, I. (1991). “The Theory of Planned Behaviour”. Organizational Behaviour and Human Decision Processes, 50 (2), 179-211.
• AJZEN, I., & FISCHBEIN, M. (2000). “Attitudes and Attitude Behavior Relation: Reasoned and Automatic Processes”. European Review of Social Psychology, 10, 1-33
• BAGOZZİ, R.P., & Yİ, Y. (1989). “The Degree of Intention Formation as A Moderator of The Attitude –Behavior Relationship”. Social Psychology Quarterly, 52 (4), 266-279.
• BOZKURT, Ö.Ç. (2014). “Planlı Davranış Teorisi Çerçevesinde Öğrencilerin Girişimci Olma Niyetlerinin İncelenmesi”. Ekonomi ve Yönetim Araştırmaları Dergisi, 3(1), 27-47.
• COP, R., & OYAN, D. (2010). “Küçük Yerleşim Yerlerindeki Tüketicilerin, İnternetten Ürün Satın Alma Davranışları Üzerine Bir Uygulama”. Niğde Üniversitesi, İ.İ.B.F Dergisi, 3(1), 98-115.
• ÇELİK, H. (2009). “Bireysel Müşterilerin Sanal Mağazaları Kullanma Eğilimlerini Açıklarken Çevrim İçi Alışveriş Yapma Kaygısını Daha Ne Kadar Görmezlikten Gelebiliriz?” Uludağ Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 2, 93-118.
• DOĞAN, M., ŞEN, R., & YILMAZ, V. (2015). “İnternet Bankacılığına İlişkin Davranışların Planlanmış Davranış Teorisi ve Teknoloji Kabul Modeli Kullanılarak Önerilen Bir Yapısal Eşitlik Modeliyle İncelenmesi”. Uşak Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 8(2), 1-22.
• DOYLE, P. (2003). Değer Temelli Pazarlama. Çeviren: Gülfidan Barış, İstanbul: Media Cat Yayınları.
• FİSCHBEİN, M., & AJZEN, I. (1975). Belief Attitude, Intention and Behavior. An Introduction to Theory and Research, Reading. MA: Addison- Wesley Publishing Company.
• KOCAGÖZ, E., & DURSUN, Y. (2010). “Algılanan Davranışsal Kontrol, Ajzen’in Teorisinde Nasıl Konumlanır? Alternatif Model Analizleri”. KMÜ Sosyal ve Ekonomik Araştırmalar Dergisi, 12(19), 139-152.
• LEE, H.Y., QU, H., & KIM, Y.S. (2007). “A Study of Personal Innovativeness on Online Travel Shopping Behaviour- A Case Study of Korean Travelers”. Tourism Management, 886-897.
• LEVY, M., & WEİTZ, B.A. (2001). Retailing Management. New York: McGraw-Hill.
• -
• LIN, H.F. (2007). “Predicting Consumer Intentions to Shop Online: An Emprical Test of Competing Theories”. Electronic Commerce Research and Applications, 6, 433-442.
• LİM, H., & DUBİNSKY, A. (2005). “The Theory of Planned Behavior in E-Commerce: Making A Case for Interdependecieis Between Salient Beliefs”. Pyschology and Marketing, 22(10), 833-855.
• MURRAY, E.J., AMOROSA, D., & ADELAKUN, O. (2004). “E-Commerce Infrastructure Success Factors for Small Companies in Developing Economies”. Electronic Commerce Research, 4(3), 263-286.
• RAMUS, K., & NIELSEN, N.A. (2005). “Online Grocery Retailing: What Do Consumers Think?” Internet Research,15(3), 335-352.
• SAYDAN, R. (2008). “Tüketicilerin Online Alışverişe Yönelik Risk ve Fayda Algılamaları: Geleneksel ve Online Tüketicilerin Karşılaştırılması”. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 7, 386-402.
• SCHERMELLEH-ENGEL, K., MOSSBRUGGER, H., & MÜLLER, H. (2003). “Evaluating The Fit of Structural Equation Models: Test of Significance and Descriptive Goodness-of –Fit Measures”. Methods of Psychological Research Online, 8(2), 23-74.
• TURAN, A.H. (2011). “İnternet Alışverişi Tüketici Davranışını Belirleyen Etmenler: Planlı Davranış Teorisi (TBP) İle Ampirik Bir Test”. Doğuş Üniversitesi Dergisi, 12(1), 128-143.
• Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK), (2014). “Girişimlerde Bilişim Teknolojisi Araştırması”, Sayı: 16197. Erişim Tarihi: 15.07.2015. Erişim adresi: http://www.tuik.gov.tr/PreHaberBultenleri.do?id=16197
• WHYTE, W.S. (2001). Enabling e-Business Integrating Technologies. Architectures and Applications. New York: John Wiley and Sons Ltd.
• VIJAYASARATHY, L.R. (2004). “Predicting Consumer Intentions to Use Online Shopping: The Case for an Augment Technology Acceptance Model”. Information and Management, 41, 747-762.
• YILMAZ, V. (2004). “LISREL ile Yapısal Eşitlik Modelleri: Tüketici Şikayetlerine Uygulanması”. Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 4(1), 77-90.
• ZHANG, X., PRYBUTOK, V.R., & KOH, C.E. (2006). “The Role of Impulsiveness in a TAM Based Onl