Banka Çalışanlarında Tükenmişlik ve Beş Büyük Kişilik Özellikleri Arasındaki İlişki: Bir Alan Araştırması

Yıl 2016, Cilt: 23 Sayı: 1, 247 - 262, 15.04.2016

Seray Süren Edip Örücü Çağrı İzci

https://doi.org/10.18657/yecbu.04098

Cited By: 4

Öz

ÖZ

Çalışmada bireylerin kişilik özellikleri ve tükenmişlik düzeyleri tespit edilerek kişilik özelliklerinin tükenmişlik üzerindeki etkisi incelenmiştir. Çalışmanın söz konusu amacı doğrultusunda Eylül 2014-Mart 2015 tarihleri arasında Güney Marmara Bölgesinde bulunan Bursa, Çanakkale ve Balıkesir illerindeki 412 banka çalışanından toplanan veriler kullanılmıştır. Bu çerçevede yapılan çalışma sonucunda tükenmişlik değişkeni istatistiksel olarak anlamlı düzeyde beş büyük kişilik boyutlarından dışadönüklük, nevrotiklik ve sorumluluk boyutlarından etkilenmektedir. Uyumluluk ve açık görüşlülük boyutlarının etkileri anlamlı olarak bulunmamıştır. Banka çalışanlarının dışadönüklük ve sorumluluk özelliklerine sahip olması onların tükenmişliğe uğramalarını azaltıcı, nevrotiklik özelliklerine sahip olmaları ise tükenmişlik düzeylerini arttırıcı bir unsur olarak bulunmuştur.

Anahtar Kelimeler

Tükenmişlik, Kişilik, Banka Çalışanı

Kaynakça

• Ambrose, S. C., Rutherford, B. N., Shepherd, C. D. & Tashchian, A. (2014). Boundary Spanner Multi-Faceted Role Ambiguity and Burnout: An Exploratory Study. Industrial Marketing Management, 43(6), 1070-1078.
• Ay, M. & Avşaroğlu, S. (2010). Muhasebe Çalışanlarının Mesleki Tükenmişlik, İş Doyumu ve Yaşam Doyumlarının İncelenmesi. Uluslararası İnsan Bilimleri Dergisi, 7(1), 1170-1189.
• Bakker, A. B. & Costa, P. L. (2014). Chronic Job Burnout and Daily Functioning: A Theoretical Analysis. Burnout Research, 1(3), 112-119.
• Bakker, A. B., Van Der Zee, K. I., Lewig, K. A. & Dollard, M. F. (2006). The Relationship Between the Big Five Personality Factors and Burnout: A Study Among Volunteer Counselors. The Journal of Social Psychology, 146(1), 31-50.
• Balkan, M. O., Serin, A. E. & Kılıç, A. O. (2014). The Relation Between Five Factor Personality Traits and Job Satisfaction: An Application Banks in Afyonkarahisar Province. International Journal of Social Science, 25 (1), 207-220.
• Benford, K. & Swami, V. (2014). Body Image and Personality Among British Men: Associations Between the Big Five Personality Domains, Drive For Muscularity, and Body Appreciation. Body Image, 11, 454-457.
• Briley, D. A., Domiteaux, M. & Tucker-Drob, E. M. (2014). Achievement-Relevant Personality: Relations with the Big Five and Validation of an Efficient Instrument. Learning and Individual Differences, 32, 26-39.
• Deary, I. J., Blenkin, H., Agius, R. M., Endler, N. S., Zealley, H. & Wood, R. (1996). Models of Job‐Related Stress and Personal Achievement Among Consultant Doctors. British Journal of Psychology, 87(1), 3-29.
• Dinç, M., Bitlisli, F., Çetinceli, E. & Aydın, S. Z. (2013). Öğretim Elemanlarının Tükenmişliğinde Beş Faktör Kişilik Özelliklerinin Etkisi: Süleyman Demirel Üniversitesi Meslek Yüksekokulları Örneği. Süleyman Demirel Üniversitesi Vizyoner Dergisi, 4(9), 44-69.
• Dormann, C. & Zapf, D. (2001). Job Satisfaction: A Meta-Analysis of Stabilities. Journal Of Organizational Behavior, 22(5), 483-504.
• Droogenbroeck, F., Spruyt, B. & Vanroelen, C. (2014). Burnout Among Senior Teachers: Investigating the Role of Workload and Interpersonal Relationships at Work. Teaching and Teacher Education, 43, 99-109.
• Francis, L. J., Louden, S. H. & Rutledge, C. J. (2004). Burnout Among Roman Catholic Parochial Clergy in England and Wales: Myth or Reality? Review of Religious Research, 46(1), 5- 19.
• Freudenberger, H. J. (1974). Staff Burn-Out. Journal of Social Issues, 30(1), 159-165.
• Innanen, H., Tolvanen, A. & Salmela-Aro, K. (2014). Burnout, Work Engagement and Workaholism Among Highly Educated Employees: Profiles, Antecedents and Outcomes. Burnout Research, 1(1), 38-49.
• John, O. P., Donahue, E. M. & Kentle, R. L. (1991). The Big Five Inventory: Versions 4a and 54. Institute of Personality and Social Research, University of California, Berkeley, CA.
• Kurtoğlu, Ü. (2011). An Evaluation of ELT Teachers’ Vocational Burnout According to Some Variables. Yüksek Lisans Tezi, Kafkas Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Kars.
• Lepine, J. A., Lepine, M. A. & Jackson, C. L. (2004). Challenge and Hindrance Stress: Relationships with Exhaustion, Motivation to Learn, and Learning Performance. Journal of Applied Psychology, 89(5), 883-891.
• Lim, S. & Eo, S. (2014). The Mediating Roles of Collective Teacher Efficacy in the Relations of Teachers’ Perceptions of School Organizational Climate to Their Burnout. Teaching and Teacher Education, 44, 138-147.
• Lingard, H. (2003). The Impact of Individual and Job Characteristics on 'burnout' Among Civil Engineers in Australia and the Implications for Employee Turnover. Construction Management & Economics, 21(1), 69-80.
• Limont, W., Dreszer-Drogorób, J., Bedyńska, S., Śliwińska, K. & Jastrzębska, D. (2014). Old Wine in New Bottles’? Relationships Between Overexcitabilities, the Big Five Personality Traits and Giftedness in Adolescents. Personality and Individual Differences, 69, 199-204.
• Maslach, C. & Jackson, S. E. (1981). The Measurement of Experienced Burnout. Journal of Occupational Behavior, 2(2), 99-113.
• Mccabe, K. O., Van Yperen, N. W., Elliot, A. J. & Verbraak, M. (2013). Big Five Personality Profiles of Context-Specific Achievement Goals. Journal of Research in Personality, 47(6), 698-707.
• Metin, Ü. B. (2010). The Antecedents and Consequences of Burnout, Work Engagement and Workaholism. Yüksek Lisans Tezi, Orta Doğu Teknik Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
• Piedmont, R. L. (1993). A Longitudinal Analysis of Burnout in the Health Care Setting: The Role of Personal Dispositions. Journal of Personality Assessment, 61(3), 457-473.
• Squires, A., Finlayson, C., Gerchow, L., Cimiotti, J. P., Matthews, A., Schwendimann, R., Griffiths, P., Busse, R., Heinen, M., Brzostek, T., Moreno-Casbas, M. T., Aiken, L. H. & Sermeus W. (2014). Methodological Considerations When Translating Burnout. Burnout Research, 1(2), 59-68.
• Ünal, A. B. (2006). Assessment of Computer-Based and Self-Reported Hazard Perception Skills Among Drivers: The Role of Personality and Driving Skills. Yüksek Lisans Tezi, Orta Doğu Teknik Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
• Yeung, R. (2011). Confidence: The Power to Take Contol and Live the Life You Want. Pearson.
• Zellars, K. L., Perrewé, P. L. & Hochwarter, W. A. (2000). Burnout in Health Care: The Role of the Five Factors of Personality. Journal of Applied Social Psychology, 30(8), 1570-1598.