Borsa İstanbul Sektör Endekslerinde Fiyat ile İşlem Hacmi İlişkisi

Yıl 2018, Cilt: 25 Sayı: 3, 981 - 998, 28.12.2018

Sinem Eyüboğlu , Kemal Eyüboğlu

https://doi.org/10.18657/yonveek.421488

Cited By: 2

Öz

Fiyat-hacim ilişkisi,
yatırımcıların yatırım kararı alırken belirli öngörüler yapabilmesine olanak
sağlayabilmektedir. Bu çalışmanın amacı, 01.01.2012-02.01.2018 dönemi için
Borsa İstanbul Sınai, Hizmet, Mali ve Kurumsal Yönetim endekslerindeki fiyat ve
işlem hacmi arasındaki ilişkiyi günlük veriler kullanarak araştırmaktır.
Toda-Yamamoto nedensellik testi sonuçlarına göre, sanayi endeksinde fiyattan
hacme doğru tek yönlü bir nedensellik söz konusudur. Bu sonuç, Sanayi
endeksinde Gürültücüler Hipotezi’nin geçerli olduğunu göstermektedir. Diğer
endekslerde fiyat-hacim arasında bir nedensellik ilişkisi bulunamamıştır.
Seriler arasındaki dinamik ilişki, etki-tepki analizi ve varyans ayrıştırma
yöntemleri kullanılarak incelenmiş ve nedensellik testini destekleyen sonuçlara
ulaşılmıştır. 

Anahtar Kelimeler

Hisse fiyatı, işlem hacmi, VAR Analizi, Toda-Yamamoto nedensellik test

The Relationship between Trading Volume and Prices in Borsa Istanbul Sector Indices

Öz

The relationship between price and volume may able to make predictions to investors while making investment decisions. The purpose of this study is to investigate the relationship between trading volume and price in Borsa Istanbul Industrial, Services, Financial and Corporate Governance indices using daily data for the period 01.01.2012-02.01.2018. In the study, Toda-Yamamoto causality test results show that there is a one-way causality, running from price to volume in the Industrial index. This result indicates that the Noise-Traders Hypothesis is valid in the Industrial index. For other indices, no causality relation is found between price and volume. The dynamic relationships between the series are examined by using impulse-response and variance decomposition methods, and results that support the causality test have been reached.

Anahtar Kelimeler

Stock price, trading volume, VAR analyze, Toda-Yamamoto causality test

Kaynakça

• Abdioğlu, Z. (2013). Ücret-Fiyat Spirali: Türk İmalat Sanayi Örneği. Yönetim ve Ekonomi Araştırmaları Dergisi, 11(19), 45-58.
• Akar, C, (2008). Hisse Senedi Fiyatlarıyla Yabancı İşlem Hacmi Arasındaki Nedensellik: Toda-Yamamato Yaklaşımı. Muhasebe ve Finans Dergisi, 37, 185-191.
• Al-Deehani, T. M. (2007). Modeling Asymmetry in The Price-Volume Relation: Evidence From Nine Stock Markets. Investment Management and Financial Innovations, 4(4), 8-15.
• Badhani, K. N., Suyal, J. (2005). Stock Price-Volume Causality at Index Level. http://papers.ssrn.com/sol3/papers.cfm?abstract_id=874914, (02.12.2017).
• Başçı, E., Özyıldırım, S., Aydoğan, K. (1996). A Note on Price-Volume Dynamics in an Emerging Stock Market. Journal of Banking and Finance, 20(2), 389-400.
• Bayrakdaroğlu, A., Nazlıoğlu, Ş. (2009). Hisse Senedi Fiyat-Hacim İlişkisi: İMKB’de İşlem Gören Bankalar İçin Doğrusal ve Doğrusal Olmayan Granger Nedensellik Analizi. İktisat, İşletme ve Finans Dergisi, 24, 85-109.
• Boyacıoğlu, M. A., Güvenek, B., Alptekin, V. (2010). Getiri Volatilitisi İle İşlem Hacmi Arasındaki İlişki: İMKB’de Ampirik Bir Çalışma. Journal of Accounting & Finance, 48, 200-215.
• Büberkökü, Ö. (2017). İşlem Hacmi İle Hisse Senedi Getirileri Arasındaki İlişkinin İncelenmesi: Banka Hisselerine Dayalı Bir Analiz. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 9(19), 457-482.
• Chen, G-M., Firth, M., Rui, O. M. (2001). The Dynamic Relation between Stock Returns, Trading Volume and Volatility. Financial Review, 36 (3), 153-174.
• Chuang, W., Liu, H. H., Susmel, R. (2012). The Bivariate GARCH Approach to Investigating the Relation between Stock Returns, Trading Volume, and Return Volatility. Global Finance Journal, 23(1), 1-15.
• Copeland, T. E. (1976). A model of asset trading under the assumption of Sequential İnformation Arrival. The Journal of Finance, 31(4), 1149-1168.
• Çukur, S., Gümrah, Ü., Gümrah, M.Ü. (2012). İstanbul Menkul Kıymetler Borsasında Hisse Senedi Getirileri ve İşlem Hacmi İlişkisi. Niğde Üniversitesi İİBF Dergisi, 5(1), 20-35.
• Darrat, A. F., Rahman, S., Zhong, M. (2003). Intraday Trading Volume and Return Volatility of the DJIA Stocks: A Note. Journal of Banking & Finance, 27(10), 2035-2043.
• Darwish, M. (2012). Testing The Contemporaneous and Causal Relationship between Trading Volume And Return in the Palestine Exchange. International Journal of Economics and Finance, 4(4), 182-192.
• Deo, M., Srinivasan, K. ve Devanadhen, K. (2008). The Empirical Relationship between Stock Returns, Trading Volume and Volatility: Evidence from Select Asia-Pacific Stock Market. European Journal of Economics, Finance and Administrative Sciences, 12, 58-68.
• Dickey, D.A., Fuller, W.A. (1981). Likelihood Ratio Statistics for Autoregressive Time Series with a Unit Root. Econometrica, 49(4), 1057-1072.
• Elmas, B. Yıldırım, M. (2010). Kriz Dönemlerinde Hisse Senedi Fiyatı İle İşlem Hacmi İlişkisi: İMKB’DE İşlem Gören Bankacılık Sektör Hisseleri Üzerine Bir Uygulama. Atatürk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 24(2), 37-46.
• Elmas, B., Temurlenk, S. (2009). Hisse Senedi Fiyatı-İşlem Hacmi Arasındaki Granger Nedensellik : İMKB’de Hisse Bazlı Bir Analiz. İMKB Dergisi, 11(43), 1-12.
• Epps, T., Epps M. (1976). The Stochastic Dependence of Security Price Changes and Transaction Volumes: Implications for the Mixture-of-Distributions Hypothesis. Econometrica, 44, 305-321.
• Fama, E. (1970). Efficient Capital Markets: A Review of Theory and Emprical Work. Journal of Finance, 25(2), 383-417.
• Gallant, R., Rossi, P., Tauchen, G. (1992). Stock Prices and Volume, Review of Financial Studies, 5, 199-242.
• Gaygusuz, F. (2008). Hisse Senedi Piyasalarında İşlem Hacmi-Volatilite İlişkisi ve İMKB’ye Ait Bir Uygulama. Çukurova Üniversitesi İ.İ.B.F Dergisi, 12(1), 34-35.
• Gökçe, A. (2002). İMKB’de Fiyat-Hacim İlişkisi: Granger Nedensellik Testi. Gazi Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 4(3), 43-48.
• Gündüz, L., Hatemi-J, A. (2005). Stock Price and Volume Relation in Emerging Markets. Emerging Markets Finance and Trade, 41(1), 29-44.
• Hiemstra, C., Jones, J. D. (1994). Testing for linear and nonlinear Granger causality in the Stock Price‐Volume Relation. The Journal of Finance, 49(5), 1639-1664.
• Jennings, R. H., Starks, L. T., Fellingham, J. C. (1981). An Equilibrium Model of Asset Trading with Sequential Information Arrival. Journal of Finance, 36(1), 143-161.
• Jiranyakul, K. (2016). Dynamic Relationship between Stock Return, Trading Volume, and Volatility in the Stock Exchange of Thailand: Does the US Subprime Crisis Matter?. MPRA Paper , University Library of Munich, Germany.
• Karpoff, J.M. (1987). The Relation between Price Changes and Trading Volume: A Survey. Journal of Financial and Quantitative Analysis, 22(1), 109-126.
• Lamoureux, C. G., Lastrapes, W. D. (1990). Heteroskedasticity in Stock Return Data: Volume Versus GARCH Effects. Journal of Finance, 45(1), 221-229.
• Moosa, I. A., Silvapulle, P. (2000). The Price-Volume Relationship in the Crude Oil Futures Market Some Results Based On Linear And Nonlinear Causality Testing. International Review of Economics & Finance, 9(1), 11-30.
• Nalın, H. T., Güler, S. (2013). İstanbul Menkul Kıymetler Borsası’nda İşlem Hacmi İle Getiri İlişkisi. Muhasebe ve Finansman Dergisi, 135-148.Ong, M. A. (2015). An Information Theoretic Analysis of Stock Returns, Volatility and Trading Volumes. Applied Economics, 47(36), 1-15.
• Phillips, P. C., Perron, P. (1988). Testing for a Unit Root in Time Series Regression. Biometrika, 75(2), 335-346.
• Saatcioglu, K., Starks, L. T. (1998). The Stock Price–Volume Relationship in Emerging Stock Markets: The Case of Latin America. International Journal of Forecasting, 14(2), 215-225.
• Sarıoğlu, E. S. (2007). Hisse Senedi Fiyatları İle İşlem Hacmi Arasındaki İlişki: İMKB Üzerine Bir Çalışma. 11. Ulusal Finans Sempozyumu, 10-13 Ekim, 325-336.
• Sims, C. A. (1980). Macroeconomics and Reality. Econometrica, 48(1), 1- 48.
• Taş, O., Tokmakçıoğlu, K., Çevikcan, G. (2016). Borsa İstanbul’da Pay Senedi Getirileri İle İşlem Hacmi Arasındaki İlişki. Dokuz Eylül Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 18(1), 11-30.
• Tauchen, G., Pitts, M. (1983). The Price Variability-Volume Relationship on Speculative Markets. Econometrica, 51, 485-505.
• Toda, H. Y., Yamamoto, T. (1995). Statistical Inference in Vector Autoregressions with Possibly Integrated Process. Journal of Econometrics, 66, 225-250.
• Ulusoy, A., Yamak, R. & Şahingöz, B. (2016). Faiz Dışı Dengenin Ekonomik Büyüme ve İşsizlik Üzerine Etkisi. Ekonomi Bilimleri Dergisi, 8(1), 1-33.
• Umutlu, G. (2008). İşlem Hacmi ve Fiyat Değişimleri Arasındaki Nedensellik ve Dinamik İlişkiler: İMKB’de Bir Ampirik İnceleme. Gazi Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 10(1), 1-16.
• Yılancı, V., Bozoklu, Ş. (2014). Türk Sermaye Piyasasında Fiyat ve İşlem Hacmi İlişkisi: Zamanla Değişen Asimetrik Nedensellik Analizi. Ege Akademik Bakış, 14, 211-220.
• Yörük, N., Erdem, C., Erdem, M. S.. (2006), Testing for Linear and Nonlinear Granger Causality in the Stock Price-Volume Relation: Turkish Banking Firms’ Evidence. Applied Financial Economics Letters, 2(2), 165-171.
• Zor, İ., Bozkurt, İ. Öksüz, Ö. G. S. (2016). Asimetrik Bilgi Düzeyinin Fiyat-Hacim İlişkisi Üzerindeki Etkisi: Borsa İstanbul Örneği. Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 16(1) ,119-135.