Sağlık Göstergeleri ile İşgücü Verimliği İlişki Yapısının Kanonik Korelasyon Analizi

Yıl 2021, Cilt: 28 Sayı: 4, 663 - 679, 30.12.2021

Ali Kemal Nurdoğan Hilal Tuğçe Bayar

https://doi.org/10.18657/yonveek.858797

Öz

Çalışmanın amacı sağlık göstergeleri ile işgücü verimliliği arasındaki ilişkiyi incelemektir. Çalışmada, Avrupa Birliği üyesi yirmi altı ülkeye ait sağlık ve işgücü verimliliği verileri kullanılarak sağlık göstergeleri ve işgücü verimliliği değişken setleri arasındaki ilişki çok değişkenli istatistiksel analiz tekniği kanonik korelasyon analizi yöntemi ile incelenmiştir. Kanonik korelasyon analizine başlanmadan önce veri seti ve varsayımlar test edilmiş ve değişkenlerin çok değişkenli normal dağılım gösterdiği görülmüştür. Yapılan kanonik korelasyon analizi sonucunda elde edilen dört adet kanonik korelasyon fonksiyonundan birinci ve ikinci kanonik değişken istatistiksel olarak anlamlı bulunmuştur. Birinci kanonik korelasyon .895 değeri ile iki veri setinin arasında yüksek dereceli bir ilişki olduğunu göstermektedir. İkinci kanonik korelasyon .690 değeri ile iki veri setinin arasında orta dereceli bir ilişki olduğunu göstermektedir. Birinci kanonik değişken çiftine (U1V1) en fazla katkı sağlayan değişkenler Kronik Hastalık ve Çalışılan Saat Başına İşgücü Maliyet değişkenleridir. İkinci kanonik değişken çiftine (U2V2) en fazla katkı sağlayan değişkenler Kişi Başı Sağlık Harcaması ve Birim İşçilik Maliyetleri-Çalışma Saatine Göre değişkenleridir. Elde edilen bulgular değerlendirildiğinde sağlık göstergeleri ile işgücü verimliliği arasında anlamlı ve pozitif yönlü yüksek bir ilişki olduğu sonucuna ulaşılmıştır.
Anahtar Kelimeler: Sağlık, İşgücü, İşgücü Verimliliği
JEL Sınıflandırması: I19, J10, J24

Anahtar Kelimeler

Sağlık, İşgücü, İşgücü verimliliği

Canonic Correlation Analysis of the Relation Structure of Health Indicators and Labor Productivity

Öz

The aim of the study is to examine the relationship between health indicators and labor productivity. In the study, by using health and labor productivity data from twenty-six member countries of the European Union, the relationship between health indicators and workforce productivity variables was analyzed using the multivariate statistical analysis technique, canonical correlation analysis. Before starting the canonical correlation analysis, the data set and assumptions were tested and it was observed that the variables showed a multivariate normal distribution. The first and second canonical variables were found to be statistically significant among the four canonical correlation functions obtained as a result of the canonical correlation analysis. The first canonical correlation shows a high degree of correlation between the two data sets with the value of .895. The second canonical correlation shows that there is a moderate correlation between the two data sets with a value of .690. The variables that contribute the most to the first canonical pair of variables (U1V1) are Chronic Illness and Labor Cost per Hour. The variables that contribute the most to the second canonical pair of variables (U2V2) are Per Capita Health Expenditure and Unit Labor Costs by Working Hours. When the findings were evaluated, it was concluded that there was a significant and positive relationship between health indicators and labor productivity.
Key Words: Health, Labor, Labor Productivity
JEL Classification: I19, J10, J24

Anahtar Kelimeler

Health, Labor, Labor productivity

Kaynakça

• Akın A. Ve Ersoy K. (2012). 2050’ye Doğru Nüfus Bilim ve Yönetim: Sağlık Sistemine Bakış, İstanbul: TÜSİAD.
• Binay, M. (2020). OECD Ülkeleri̇nde Sağlik Harcamalari Ekonomi̇k Büyüme İli̇şki̇si̇. Sosyal Güvence Dergisi, Yıl: 8, Sayı:17, 195-208.
• Bloom, D. E., Canning D. and Sevilla J. (2001). The Effect of Health on Economic Growth: Theory and Evidence. NBER Working Paper No. 8587.
• Glanz, B.I., Dégano, I.R., Rintell,D.J., Chitnis T., Weiner, H.L. and Healy B.C. (2012). Work Productivity in Relapsing Multiple Sclerosis: Associations with Disability, Depression, Fatigue, Anxiety, Cognition, and Health-Related Quality of Life. Value in Health, Volume 15, Issue 8, 1029-1035.
• Chen, A. J. and Goldman, D.P. (2018). Productivity Benefits of Medical Care: Evidence from US-Based Randomized Clinical Trials. Value in Health, Volume 21, Issue 8, 905-910.
• Çelebi, K. ve Serkan C. (2013). Etkinlik Göstergeleri Açısından Sağlık Sistemleri: Karşılaştırmalı Bir Analiz, Maliye Dergisi, 164 (Ocak-Haziran): 47-67.
• Çelik, Y. (2006). Sürdürülebilir Kalkınma Kavramı Ve Sağlık. Hacettepe Sağlık İdaresi Dergisi, Cilt:9, Sayı:1, 19-37.
• Daley, M., Morin, C.M., LeBlanc, M., Grégoire, J.P., Savard, J. and Baillargeon, L. (2009). Insomnia And İts Relationship To Health-Care Utilization, Work Absenteeism, Productivity And Accidents. Sleep Medicine, Volume 10, Issue 4, 427-438.
• Dollard, M.F. and Neser, D.Y. (2013). Worker Health İs Good For The Economy: Union Density And Psychosocial Safety Climate As Determinants Of Country Differences İn Worker Health And Productivity İn 31 European Countries. Social Science & Medicine, Volume 92, 114-123.
• Durmaz, A. ve Pabuçcu, H. (2020). Kamu Sağlık Harcamaları-İşgücü Verimliliği İlişkisi: Sinirsel Bulanık Yaklaşım. Anemon Muş Alparslan Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 8(5) 1375-1382.
• Günther, F. and Felix, M. (2015). Health And Agricultural Productivity: Evidence From Zambia. Journal of Health Economics, Volume 42, 151-164.
• Fourquet,J., Báez L., Figueroa, M., Iriarte, R.I. and Idhaliz, F. (2011). Quantification Of The İmpact Of Endometriosis Symptoms On Health-Related Quality Of Life And Work Productivity. Fertility And Sterility, Volume 96, Issue 1, 107-112.
• Genç, M.C. (2015). Türkiye’de Sağlık Ve Verimlilik Arasındaki İlişki: Nedensellik Analizi. Kastamonu Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 10 (4), 56-67.
• Gülel, F.E., Çağlar, A., Uyar, S.G.K., Karadeniz, O. ve Yeşilyurt M.E. (2016). Türkiye’de İllere Göre İnsani Gelişme Endeksi. Sosyal Politikalar Uygulama ve Araştırmalar Merkezi.
• Hair, J.F., Black, W.C., Babi, B.J., Anderson, R.E. (1998). Multivariate Data Analysis A Global Perspective, Pearson, New York. ILO (2020). https://ilostat.ilo.org/topics/labour-productivity/ , Erişim Tarihi: 01.12.2020.
• Ishibashi, Y. and Shimura, A. (2020). Association Between Work Productivity And Sleep Health: A Cross-Sectional Study In Japan. Sleep Health 6(3), 270-276.
• İştar, E. (2012). Stres Ve Verimlilik İlişkisi. Akademi̇k Bakiş Dergi̇si̇, Sayı: 33, 1-21.
• Karagül, M. (2002). Beşeri Sermayenin İktisadi Gelişmedeki Rolü ve Türkiye Boyutu, Afyon: Afyon Kocatepe Üniversitesi Yayın No. 37.
• Meerding W.J, W.IJzelenberg, M.A.Koopmanschap, J.L.Severens, A.Burdorfa (2005). Heath Problems Lead To Considerable Productivity Loss At Work Among Workers With High Physical Load Jobs. Journal of Clinical Epidemiology, Volume 58, Issue 5, 517-523.
• Odabaşı, M. (1997). Verimlilik Diye Söyleşiler. MPM Yayınları, Ankara.
• OECD (2020). https://www.oecd-ilibrary.org/economics/productivity/indicator-group/english_0bb009ec-en. Erişim Tarihi: 16.12.2020.
• Paré, P., Gray, J., Lam, S., Balshaw, R., Khorasheh, S., Barbeau, M., Kelly S. and McBurney, C.R. (2006). Health-Related Quality Of Life, Work Productivity, And Health Care Resource Utilization Of Subjects With İrritable Bowel Syndrome: Baseline Results From Logic A Naturalistic Study. Clinical Therapeutics, Volume 28, Issue 10, 1726-1735.
• Prokopenko, J. (2005). Verimlilik Yönetimi Uygulamalı El Kitabı. Milli Prodüktivite Merkezi: Ankara.
• Sachiko, K. and Isamu, Y. (2018). Good Boss, Bad Boss, Workers’mental Health And Productivity: Evidence From Japan. Japan & The World Economy, 48,106-118.
• Sakız, M. (1998). İşgücü Verimliliğinin Ölçülmesi ve İşgücü Verimliliğini Etkileyen Faktörlerin Değerlendirilmesine İlişkin Bir Uygulama. Anadolu Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi.
• Sumanth, D. J. (1984). Productiviy Management; Planing, Measurement And Evaluation, New york: Focus.
• Şeker, M., Bakış, Ç. ve Dizenci, B. (2018). İnsani Gelişme Endeksi – İlçeler (İGE-İ) 2017 Tüketiciden İnsana Geçiş. İstanbul, İNGEV.
• Şerefoğlu, Ö.A. (2007). Kahramanmaraş’ın Temel Sağlık Göstergeleri Açısından Türkiye ile Karşılaştırılması. Kahramanmaraş Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İşletme Anabilim Dalı Yayımlanmamış Yüksek Lisans Projesi.
• Tutar, F. ve Kılınç, N. (2007). Türkiye’nin Sağlık Sektöründeki Ekonomik Gelişmişlik Potansyeli Ve Farklı Ülke Örnekleriyle Mukayesesi. Afyon Kocatepe Üniversitesi İİB.F. Dergisi, C:9 (S:1), 31-54. Uzay, N. (2005). Verimlilik ve Büyüme. Nobel Yayıncılık, Ankara.
• Ünsal, M. E. (2017). Eğitim, Sağlık ve Ar&Ge Harcamalarının İşgücü Verimliliği Üzerindeki Etkileri: OECD Ülkeleri Üzerine Bir Panel Regresyon Analizi. Journal of International Trade and Economic Researches, 1(1), 17–28.
• Wahlqvist, P. (2001). Symptoms Of Gastroesophageal Reflux Disease, Perceived Productivity, And Health-Related Quality Of Life. The American Journal Of Gastroenterology, Volume 96, Issue 8, Supplement 1, 57-61.
• World Health Organization (‎2018)‎. 2018 Global Reference List Of 100 Core Health İndicators (‎Plus Health-Related Sdgs)‎. https://apps.who.int/iris/handle/10665/259951 Erişim Tarihi: 16.12.2020.
• Zaim, S. (1997). Çalışma Ekonomisi, 10.bs., İstanbul: Filiz Kitabevi.
• Zhang, W., Bansback, N., Anis, A. H. (2011). Measuring And Valuing Productivity Loss Due To Poor Health: A Critical Review. Social Science & Medicine, Volume 72, Issue 2, 185-192.