Ekonomik Büyüme, İşsizlik ve İstihdam İlişkisi: Türkiye Örneği

Yıl 2023, 100. Yıl Özel Sayısı, 147 - 166, 27.12.2023

Kurtuluş Merdan

https://doi.org/10.18657/yonveek.1361775

Öz

İktisadi büyüme, bir ülkenin ekonomik alandaki gelişmişlik düzeyini ortaya koyan temel göstergelerin başında gelmektedir. Literatürde iktisadi büyümenin gerçekleşmesi durumunda istihdamın da artacağı yönünde genel bir kanaat hakimdir. Fakat son yıllarda uygulamada bu düşüncenin tersi sonuçlar elde edildiği de gözlenmektedir. İktisatçılar arasında yoğun bir tartışma alanı bulan bu süreç, istihdam yaratmayan bir büyüme olarak adlandırılmaktadır. Ekonomik büyümenin istihdam artışı yaratmadığı bu süreçte genel olarak işsizlik oranları da artış göstermektedir.
Bu çalışmada; istihdam, işsizlik ve ekonomik büyüme arasındaki ilişkiyi ortaya koyan modeller açıklanmıştır. Bu amaçla Türkiye’de 1990-2022 dönemi için ekonomik büyüme, istihdam ve işsizlik arasındaki ilişkiyi incelemek amacıyla “Johansen Eş Bütünleşme Testi”ne ve “Granger nedensellik Analizi”ne başvurulmuştur. Yapılan analiz neticesinde kısa dönemde ekonomik büyüme ile istihdam arasında pozitif yönlü bir ilişkinin olduğu, uzun dönemde ise iki değişken arasında herhangi bir ilişkinin olmadığı tespit edilmiştir. Analize dahil edilen diğer değişkenler arasında ise bir nedensellik bulgusuna ulaşılamamıştır.
Anahtar Kelimeler: Ekonomik Büyüme, İstihdam, İşsizlik
JEL Sınıflandırması: J64, O11, O40

Anahtar Kelimeler

ekonomik büyüme, istihdam, işsizlik

The Relationship of Economic Growth, Unemployment and Employment: The Case of Turkey

Öz

Economic growth is one of the main indicators that reveal the level of economic development of a country. There is a general opinion in the literature that if economic growth occurs, employment will also increase. However, in recent years, it has been observed that the opposite of this idea has been obtained in practice. This process, which has found an area of intense debate among economists, is called growth that does not create employment. In this process, where economic growth does not create an increase in employment, unemployment rates increase in general.
In this study; Models revealing the relationship between employment, unemployment and economic growth are explained. For this purpose, "Johansen Co-Integration Test" and "Granger Causality Analysis" were applied to examine the relationship between economic growth, employment and unemployment for the period 1990-2022 in Turkey. As a result of the analysis, it has been determined that there is a positive relationship between economic growth and employment in the short run, and there is no relationship between the two variables in the long run. There was no causality finding among the other variables included in the analysis.
Key Words: Economic Growth, Employment, Unemployment
JEL Classification: J64, O11, O40

Anahtar Kelimeler

econumıc Growth, employment, unemployment

Kaynakça

• Akbaş, Y. E., & Şentürk, M. (2014). İşsizlik-Enflasyon ve Ekonomik Büyüme Arasındaki Karşılıklı İlişkinin Değerlendirilmesi: Türkiye Örneği. Journal Of Yaşar University, 9(34), 5820- 5832.
• Akcan, A. T. (2018). İstihdam Oluşturmayan Büyümenin Türkiye Ekonomisinde Geçerliliği. Journal of Business Research-Türk, 10(2), 171-183
• Aksu, L. (2017). Türkiye’de İstihdam, Verimlilik ve İktisadi Büyüme İlişkilerinin Analizi. İktisat Politikası Araştırmaları Dergisi, 4(1), 39-94.
• Aksoy, M., & Topcu, N. (2013). Altın ile hisse senedi ve enflasyon arasındaki ilişki. Atatürk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 27(1), 59-78.
• Akyıldız, H. (2006). Türkiye’de İstihdamın Analitik Dinamiği, Ankara: Asil Yayın Dağıtım. Alancıoğlu, Ö. G. E., &
• Utlu, S. (2012). İstihdam ve Ekonomik Büyüme: Türkiye Örneği. Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 9 (2), 189-206. Retrieved from https://dergipark.org.tr/tr/pub/ksusbd/issue/10275/126072
• Altınöz, N. (2019). Türkiye Ekonomisinde Ekonomik Büyüme İstihdam İlişkisi. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, On Yedi Eylül Üniversitesi, Bandırma.
• Altuntepe, N., & Tuğba, G. (2013). Türkiye'de İstihdam-Büyüme İlişkisinin Analizi (1988-2011). Uluslararası Alanya İşletme Fakültesi Dergisi, 5(1), 73-84.
• Alancıoğlu E., & Utlu, S. (2012). İstihdam ve Ekonomik Büyüme: Türkiye Örneği. Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 9(2), 189-206.
• Artan, S. (2008). Türkiye’de Enflasyon, Enflasyon Belirsizliği ve Büyüme. International Journal of Economic and Administrative Studies Dergisi. 1(1), 113-138.
• Aydın, A. (2022). Avrupa ülkelerinde kişi başına milli geliri etkileyen faktörlerin yatay kesit yöntemiyle analizi. Kuram ve Uygulamada Sosyal Bilimler Dergisi, 6(1), 26-38.
• Bahar, O. (2006). Turizm sektörünün Türkiye’nin ekonomik büyümesi üzerindeki etkisi: VAR analizi yaklaşımı. Yönetim ve Ekonomi: Celal Bayar Üniversitesi İİBF Dergisi, 13(2), 137-150.
• Barışık, S., Çevik, E. İ., & Çevik N. (2010). Türkiye’de Okun Yasası, Asimetri İlişkisi ve İstihdam Yaratmayan Büyüme: Markov-Switching Yaklaşımı. Maliye Dergisi, 159, 88-102.
• Biyase, M., & Bonga-Bonga, L. (2015). The Relationship between Growth and Employment in South Africa: Structural Vector Autoregressive Analysis. Environmental Economics, 6(2), 54-58
• Çelik, K. (2009). Makro İktisada Giriş, Trabzon: Murtahan Yayınevi.
• Condur, F., Erol, H., & Göcekli, S. G. B. (2016). Türkiye’de Ekonomik Büyüme ve İstihdam İlişkisi. Atatürk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 30(5), 1065-1079.
• Chimobi, O. P., & Igwe, O. L. (2010). Financial innovations and the stability of money demand in Nigeria. Banking and Finance Letters. 2(1), 249‐257
• Dinler, Z. (2003). İktisada Giriş, 9. baskı, Bursa: Ekin Kitabevi Yayınları.
• Durmuş, S., & Akbulut, H. (2017). Türkiye Ekonomisinde İstihdam Yaratmayan Büyüme Sorunsalı. Hukuk ve İktisat Araştırmaları Dergisi, 9(2), 91- 100.
• Ekin, N. (2003). Türkiye’de İşsizlik: İş Aramayan İşsizler – Kırsal Yoksullar – Kentsel Kayıtdışı Yapay İstihdamdakiler – Açık İşsizler. Kamu-İş Dergisi, 7, 2-21.
• Erol, H., & Özdemir, A. (2012), Ekonomik Kriz Dönemlerinde Türkiye'de Uygulanan İstihdam Politikalarının Etkinliği. Amme İdaresi Dergisi, 45(2), 53-79.
• Ertuğrul, H. M., & Uçak, A. (2013). Ekonomik Büyüme İstihdam İlişkisi: Türkiye İçin Dinamik Bir Uygulama. International Journal of Human Sciences, 10(1), 661-675.
• Funlayo, O. E. (2013). The Impact of Economic Growth on Employment in Nigeria. International Business and Management, 6(1), 113-119.
• Göcen, S. (2017). Türkiye’nin 1990-2015 Dönemindeki Ekonomik Performansı Üzerine Bir Değerlendirme. Marmara İktisat Dergisi, 1(1), 61-76
• Gök, M. (2004). İşgücü Piyasası ve Kobiler, 1.Basım, Ankara: Roma Yayınları.
• Johansen, S. (1988). Statistical analysis of cointegrating vectors. J. Econ. Dyn. Control, 52, 169-210.
• Kanca, O. C. (2012). Türkiye’de İşsizlik ve İktisadi Büyüme Arasındaki Nedenselliğin Ampirik Bir Analizi. Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 21(2), 1- 18.
• Kara, M., & Duruel, M. (2005). Türkiye’de Ekonomik Büyümenin İstihdam Yaratmama Sorunu. İstanbul Üniversitesi Sosyal Siyaset Konferansları Dergisi,http://www.iudergi.com/tr/index.php/sosyalsiyaset/article/view/251
• Karagül, M. (2003). Beşerî Sermayenin Ekonomik Büyümeyle İlişkisi ve Etkin Kullanımı. Akdeniz Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, (5), 79-90
• Kaynak, M. (2005). Kalkınma İktisadı, Ankara: Gazi Kitabevi.
• Korkmaz, S., & Yılgör, M. (2010). 2001 Krizinden Sonra Türkiye’de Büyüme ve İstihdam Arasındaki İlişki. Yönetim ve Ekonomi Araştırma Dergisi, 8(14), 169-176.
• Köse, Z. (2016). Türkiye Ekonomisinde 2003-2014 Döneminde Ekonomik Büyüme İşsizlik ve Enflasyon İlişkisi. Türk Sosyal Bilimler Araştırmaları Dergisi, 1(1), 58-76.
• Kumaş, H. (2001). İşsizliğin Psiko-Sosyal Boyutu ve Çalışma Yaşamına İlişkin Değerler Üzerindeki Etkileri. Dokuz Eylül Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 3(4), 1-431.
• Kreishan, M. F. (2011). Economic Growth and Unemployment: An Emprical Analysis. journal of social sciences, 7(2), 228-231.
• Leshoro, T. A. (2013). Does Economic Growth Lead Employment in South Africa? Journal of Economics and Behavioral Studies, 5(6), 336-345.
• Meyer, D. F. (2017). An Analysis of the Short and Long-Run Effects of Economic Growth on Employment in South Africa. International Journal of Economics and Finance Studies, 9(1), 177-193.
• Murat, S., & Eser, B. Y. (2013). Türkiye’de Ekonomik Büyüme ve İstihdam İlişkisi: İstihdam Yaratmayan Büyüme Olgusunun Geçerliliği. HAK-İŞ Uluslararası Emek ve Toplum Dergisi, 2(3), 92-123.
• Muratoğlu, Y. (2011). Büyüme ve İstihdam Arasındaki İlişki: Türkiye Örneği. International Conference on Eurasian Economies (pp.167-173). Sessıon 2C: Çalışma Ekonomisi.
• Momete, D. (2007). Analysis Of The Relatıonshıp Between Employment And Economic Growth in Romania. Fascicle of Management and Technological Engineering. 11 (16), 2052-2057. Noor, M. Z., Mohamed, N. N., & Ghanı, J. A. (2007). The Relationship Between Output and Unemployment İn Malaysia: Does Okun’s Law Exist? International Journal Of Economics and Management, 1(3), 337-344.
• Okun, A. M. (1962). Potential Gnp: Its Measurement and Significance. Proceedings of the Business and Economic Statistics Section of the American Statistical Association.
• Orhan, Z. O., & Seyfettin, E. (2008). İktisada Giriş, 3. Baskı, Ankara: Palme Yayıncılık, 605s. Özdemir B. K., &
• Yıldırım S. (2013). Türkiye’de Ekonomik Büyüme ve İstihdam Arasındaki Nedensellik İlişkisinin Analizi: Özçıkarımlı Dalgacık Yaklaşımı. Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi. (38), 97-116.
• Pamuk, Ş. (2007). Dünya’da ve Türkiye’de İktisadi Büyüme (1820-2005). Türkiye Bilimler Akademisi Forumu TÜBA. (49), 9-43.
• Sodıpe, O. A., & Ogunrınola, I. O. (2011). Employment and Economic Growth Nexus İn Nigeria. İnternational Journal Of Business and Social Science, 2(11), 232-239.
• Temıtope, L., & Leshora, A. (2013). Does Economic Growth Lead Employment in South Africa?, Journal of Economic and Behavioral Studies, 5 (6), 336- 345.
• Timur C., & Doğan Z. (2015). İstihdam Yaratmayan Büyüme: Türkiye Analizi Jobless Growth: Analysis of Turkey. Ardahan Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, (2), 231-247.
• Turan, G. (2015). Türkiye'de Büyüme ve İşsizlik. Çimento İşveren Dergisi, 29(4), 10-17.
• Ulga, E. (2022). Türkiye’de Ekonomik Büyümenin Yapısı ve İstihdam Etkileri (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Bursa Uludağ Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Bursa.
• Uysal, D., & Alptekin, V. (2009). Türkiye Ekonomisinde Büyüme ve İşsizlik İlişkisinin Var Modeli Yardımıyla Sınanması (1980 – 2007). Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, (25), 69-78.
• Ünsal, E. M. (2003). Makro İktisat, Ankara: Turhan Kitabevi. World Bank (2022). Data Bank, “Çevrimiçi” https://databank.org/data/reports.aspx?source=2&country=TUR (Erişim Tarihi 22.05.2023).
• Walterkirshen E. (1999). The eelationship between growth, employement and unemployement in EU. Austrian Institute of Economic Research, 1-9.
• Yazıcı, H. U. (2018). Türkiye’de İşsizlik ve Ekonomik Büyüme Arasındaki İlişkisi (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Bartın Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Bartın.
• Yılmaz, Ö. G. (2005). Türkiye Ekonomisinde Büyüme ile İşsizlik Oranları Arasında Nedensellik İlişkisi, İstanbul Üniversitesi İktisat Fakültesi Ekonomi ve İstatistik Dergisi, 2, 11-29.