On İkinci Kalkınma Planı ve Tarım ve Orman Bakanlığı Stratejik Planında Biyokorsanlıkla Mücadele Yaklaşımı

Yıl 2024, Cilt: 31 Sayı: 2, 267 - 280, 29.06.2024

Erdal Güler

https://doi.org/10.18657/yonveek.1441733

Öz

Bu çalışmada, Türkiye’deki biyokorsanlıkla ilgili mücadeleye dair güncel sorunları ve ihtiyaçları sınıflandırmak amaçlanmıştır. Bu bağlamda, biyoçeşitliliğe dayalı geleneksel bilgilerin korunması ve kayıtlanmasına yönelik politika araçlarının tespit edilmesi, üst kamu politikası belgeleri taranarak gerçekleştirilmiştir. Alanyazında, resmi politika belgelerinden On İkinci Kalkınma Planı (2024-2028) ve Tarım ve Orman Bakanlığının Stratejik Planı (2024-2028) dâhil edilerek ilk kez değerlendirildiğinden önemlidir. Bu çalışma, kamu yönetiminin biyokorsanlık konusunu farklı boyutlarda daha fazla gündem edinmesine ve politika geliştirmesine, uygulamasına katkı sağlayacaktır.

Anahtar Kelimeler

Biyokorsanlık, Politika belgeleri, Türkiye

Approach to Combating Biopiracy in the Twelfth Development Plan and the Strategic Plan of the Ministry of Agriculture and Forestry

Öz

In this study, aimed to classify current problems and needs regarding the fight against biopiracy in Turkey. The identification of policy tools for the protection and recording of traditional knowledge based on biodiversity was carried out by scanning top public policy documents. The study is important as it is evaluated for the first time in the literature by including the Twelfth Development Plan (2024-2028) and the Strategic Plan of the Ministry of Agriculture and Forestry (2024-2028), which are official policy documents. This study will contribute to the public administration's systematic agenda of biopiracy and its policy development and implementation.

Anahtar Kelimeler

biopiracy, policy document, Türkiye

Kaynakça

• Chu, H. and Ke, Q. (2017). Research methods: What’s in the name?. Library & Information Science Research, 39(4), 284-294.
• Cumhurbaşkanlığı Strateji ve Bütçe Başkanlığı, On Birinci Kalkınma Planı (2019-2023), https://www.sbb.gov.tr/wp-content/uploads/2019/07/OnbirinciKalkinmaPlani.pdf, (22.02.2024).
• Cumhurbaşkanlığı Strateji ve Bütçe Başkanlığı, On İkinci Kalkınma Planı (2024-2028), https://www.sbb.gov.tr/wp-content/uploads/2023/12/On-Ikinci-Kalkinma-Plani_2024-2028_11122023.pdf, (22.02.2024).
• Dayıoğlu, H., Yılmaz, A., Başaran, G. (2019). Türkiye’de Biyokaçakçılık, DPÜ Fen Bilimleri Enstitüsü Dergisi, 43, 74-90.
• Eren, F. ve Seven, E. (2023). Biyokaçakçılığın turizm ile ilişkisi: turist görünümlü biyokaçakçılık!. Journal of Current Debates in Social Sciences, 6(1), 147-160.
• Güler, E. (2022). Çevre politikası ve yönetimi bakımından Türkiye’de biyokorsanlık sorunu. (Doktora tezi). Ondokuz Mayıs Üniversitesi Lisansüstü Eğitim Enstitüsü, Samsun.
• Güler, E. ve Bıldır C. (2023). Biyokorsanlıkla mücadelenin taşra teşkilatı boyutu ile incelenmesi: Bartın doğa koruma ve milli parklar örneği. Uluslararası Yönetim Akademisi Dergisi, 6(3), 852-862.
• Güler, E. ve Mutlu, A. (2018). Türkiye’de biyokaçakçılık sorunu: Küre dağları milli parkı örneği. 12. Uluslararası Kamu Yönetimi Sempozyumu. 25-27 Ekim 2018, Kırıkkale, 500-514.
• Güler, E. ve Mutlu, A. (2022). Biyokorsanlık sorunu ve Türkiye’de biyokorsanlığa yönelik politikalar. Yönetim Bilimleri Dergisi, Özel Sayı, 271-300.
• Kıral, B. (2020). Nitel bir veri analizi yöntemi olarak doküman analizi. Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 15, 170-189.
• Lopez, M. and Paramo, F. (2016). The identification of biopiracy in patents. World Patent Information, 67-74.
• Mgbeoji, I. (2006). Global biopiracy: Patents, plants and indigenous knowledge. University of British Columbia Press, Canada,
• Özdil, K. (2013). Fikrî mülkiyetin küresel ekonomi politiği. (Yüksek Lisans Tezi). Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
• Polat, N. (2016), biyokaçakçılıkta balıkçılığın yeri ve önemi. 23. Ulusal Biyoloji Kongresi Bildiriler Kitabı. 5-9 Eylül 2016 - Gaziantep, Gaziantep BB Yayını, 20-21.
• Reid, J. (2009). Biopiracy: The struggle for traditional knowledge rights. American Indian Law Review, 34/1, 77-98.
• Ruiz, M., vd, (2004). The protection of traditional knowledge in peru: a comperative. Washington University Global Studies Law Review, 3/3, 755-797.
• Sak, R., Sak, İ., Şendil, Ö., Nas, E. (2021). Bir araştırma yöntemi olarak doküman analizi, Kocaeli Üniversitesi Eğitim Dergisi, 4(1), 227-250.
• Shiva, V. (2016). Çalınmış hasat (çev. Ali K. Saysel). İstanbul: BGST Yayınları.
• Shiva, V. (2019). Tohumun hikayesi (çev. Ayşe Caner)., İstanbul: Yeni İnsan Yayınevi.
• Soysal, T. (2019). Bir fikri mülkiyet hak kategorisi olarak geleneksel bilgi ve geleneksel bilginin istismarı olarak biyolojik korsanlık. Terazi Hukuk Dergisi, 14(156), 1630-1644.
• Tarım ve Orman Bakanlığı. 2022 Yılı Faaliyet Raporu, https://www.tarimorman.gov.tr/SGB/Belgeler/Bakanl%C4%B1k_Faaliyet_Raporlar%C4%B1/TOB%202022%20YILI%20I%CC%87DARE%20FAALI%CC%87YET%20RAPORU.pdf, (22.02.2024). URL-1, https://www.tarimorman.gov.tr/, (20.02.2024).
• Tarım ve Orman Bakanlığı. 2024-2028 Stratejik Plan, https://www.tarimorman.gov.tr/SGB/Belgeler/stratejikplan.pdf, (22.02.2024).
• Topdağ, C. (2023). Türkiye’de biyokaçakçılığa (yaban hayatı kaçakçılığı) ilişkin farkındalık analizi, son 20 yıl içerisindeki değişim ve mücadele yönetimi hakkında güncel değerlendirme. (Yüksek Lisans Tezi). Çankırı Karatekin Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü.
• Yıldırım, A. ve Şimşek, H. (2013). sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. Ankara: Seçkin Yayıncılık.