TÜRKİYE EKONOMİSİNİN İSTİHDAM YAPISINDAKİ DEĞİŞİM VE DÖNÜŞÜMLER

Yıl 2022, , 55 - 68, 30.04.2022

Atilla Aydın

https://doi.org/10.32705/yorumyonetim.1090033

Cited By: 3

Öz

Türkiye’de istihdam meselesi cumhuriyet tarihi boyunca tartışma konusu olmuştur. Çeşitli dönemlerde uygulanan farklı iktisat politikalarının istihdam üzerinde farklı etkileri olmuştur. Uygulanan ekonomi politikaları; istihdamın sadece niceliğinde değil, yapısında da değişikliler meydana getirmektedir. Bu çalışmanın amacı, 1990 sonrasın istihdamda ortaya çıkan yapısal değişim ve dönüşümleri ortaya çıkarmaktır. Çalışmada yöntem olarak girdi çıktı analizi kullanılmıştır. Ampirik olarak incelenen dönem 1990-2012 yıllarını kapsamaktadır. İncelenen dönemde Türkiye ekonomisinin genel olarak istihdam yaratma kapasitesinin düştüğü sonucuna ulaşılmıştır. Hizmet sektörü özelinde ise istihdam yaratma kapasitesinin artış gösterdiği gözlenmiştir. Lojistik sektörünün de istihdam çoğaltanı açısından önemli bir konumda olduğu, çalışmanın diğer bir çıktısını oluşturmuştur. Ayrıca sektörlerin bağınlaşma yapıları analiz edilmiş, faktör kullanımları ortaya konmuştur. İstihdam yapısının günümüzdeki durumunun da ele alındığı çalışma sonucunda politika önerileri getirilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Türkiye Ekonomisi, İstihdam Çoğaltanı, Yapısal Değişiklik, Girdi Çıktı Analizi

Kaynakça

• Aydın, A. (2021). Türkiye’de Bölgelere Göre Yoksulluk Oranlarının Sorgulayıcı Veri Çözümlemesi Teknikleri ile Analizi, Econharran, 5 (7), 184-220, Retrieved from https://dergipark.org.tr/tr/pub/econharran/issue/60019/840523
• Aydoğuş, O. (1999). Girdi-Çıktı Modellerine Giriş, Gazi Kitabevi, Ankara
• Baskıcı, M. M. (2005). 1800-1914 Yıllarında Anadolu'da İktisadi değişim. Ankara: Turhan Kitabevi.
• Bölük, G. ve Karkacıer, O. (2019). Türkiye'de Turizm Sektörünün Enerji ve Toplulaştırılmış Diğer Sektörler ile Yapıal Analizi: Girdi-Çıktı Modeli Analizi, Uluslararası Yönetim İktisat ve İşletme Dergisi, 15 (2) , 390-408, DOI: 10.17130/ijmeb.2019252101
• Canlı, B. ve Kaya, A.A. (2012), Türk Turizm Sektörünün Ekonomik Etkilerinin Girdi Çıktı Yaklaşımıyla Ölçülmesi, Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, Cilt 12, Sayı 1, 1-12
• Dardot, P. ve Laval, C. (2012). Dünyanın Yeni Aklı Neoliberal Toplum Üzerine Deneme. İstanbul: İstanbul Bilgi Üniversitesi Yayınları
• Detzenbacher, E. ve Günlük-Şenesen, G. (2003), “Demand-pull and cost-push effects on labor income in Turkey, 1973-90”, Environment and Plannig A, 35(10), s. 1785- 1807
• Ersungur, Ş. M. ve Kızıltan, A. (2010). Türkiye Ekonomisinde Sektörler Arası Yapısal Bağınlaşma, Girdi-Çıktı Yöntemiyle Bir Uygulama, Atatürk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 22 (2), 17-31, Retrieved from https://dergipark.org.tr/en/pub/atauniiibd/issue/2694/35457
• Gökçen, A.M. (2020), Türkiye Ekonomisinde Yapı Değişikliğinin Endüstriler Arası İlişkilerin Çözümlenmesi Yolu ile Ölçülmesi, T.C. İstanbul Rumeli Üniversitesi Açık Erişim, http://acikerisim.rumeli.edu.tr:6060/xmlui/handle/1/14
• Günçavdı, Ö. ve Küçükçifçi, S. (2001), “ Foreign Trade and Factor Intensity in an Open Developing counrt An Input-Output Analysis for Turkey”, Russian and East European Finance and Trade, 37(1), s. 75-88.
• Günlük Şenesen, G. (1998). An Input-Output Analysis of Employment Structure in Turkey:1973 - 1990, Working Papers 9809, Economic Research Forum
• Hall, P. (1989). The Political Power of Economic Ideas. Princeton, NJ: Princeton University Press.
• Hefner, F. L. (1997), Using Input-Output Models to Measure Local Economic Impacts, International Journal of Public Administration, Vol.20, No.(8-9), ss. 1469-1487
• Jones, L. L. (1997). Input- output modeling and resource use projection. Faculty Paper Series, Dept. of Agricultural Economics, Texas A&M University, College Station, TX.
• Kılıçbay, A. (1968), Ekonometri, İstanbul Üniversitesi İktisat Fakültesi Yayını, İstanbul
• Kundak, S. ve Aktop, V. (2018), Türkiye Ekonomisinde Havayolu Taşımacılığının Girdi Çıktı Analizi ile Değerlendirilmesi, Uluslararası Yönetim ve Sosyal Araştırmalar Dergisi, Cilt 5, Sayı 10, 82-93
• Leontief, W. (1966), Input Output Economics, Oxford University Press, New York
• Öney, E. (1977), İktisadi Planlama, Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi Yayını, Yayın no: 408, Ankara
• Pamuk, Ş. (2015) Osmanlı-Türkiye İktisadî Tarihi 1500-1914, İletişim Yayınları, İstanbul
• Parasız, İ. (1998), Türkiye Ekonomisi, 1923’den Günümüze İktisat ve İstikrar Politikaları, Ezgi Kitabevi Yayınları, Bursa.
• SBB, Temel Ekonomik Göstergeler, https://www.sbb.gov.tr/temel-ekonomik-gostergeler/#1542268521132-a9825b93-fa4c, Erişim Tarihi: 11 Mart 2022
• TÜİK (2013), Girdi Çıktı Tablosu, 1990, https://data.tuik.gov.tr/Kategori/GetKategori?p=ulusal-hesaplar-113&dil=1, Erişim Tarihi: 27 Şubat 2022
• TÜİK (2015), Medyan Yaş, https://data.tuik.gov.tr/Kategori/GetKategori?p=nufus-ve-demografi-109&dil=1, Erişim Tarihi: 11 Mart 2022
• TÜİK (2015), Yaş Grubuna Göre Nüfus ve Yaş Bağımlılık Oranı, https://data.tuik.gov.tr/Kategori/GetKategori?p=nufus-ve-demografi-109&dil=1, Erişim Tarihi: 8 Mart 2022
• TÜİK (2016), Girdi Çıktı Tablosu, 2002, https://data.tuik.gov.tr/Kategori/GetKategori?p=ulusal-hesaplar-113&dil=1, Erişim Tarihi: 27 Şubat 2022
• TÜİK (2016), Girdi Çıktı Tablosu, 2012 https://data.tuik.gov.tr/Kategori/GetKategori?p=ulusal-hesaplar-113&dil=1, Erişim Tarihi: 27 Şubat 2022
• TÜİK (2021), Nüfusun İşgücü Durumu, https://data.tuik.gov.tr/Kategori/GetKategori?p=istihdam-issizlik-ve-ucret-108&dil=1, Erişim Tarihi: 3 Mart 2022
• TÜİK (2022), Yıl Ortası Nüfus, https://data.tuik.gov.tr/Kategori/GetKategori?p=nufus-ve-demografi-109&dil=1, Erişim Tarihi: 10 Mart 2022
• TÜİK (2022), İllere ve Cinsiyete Göre Ortanca Yaş, https://data.tuik.gov.tr/Kategori/GetKategori?p=nufus-ve-demografi-109&dil=1, Erişim Tarihi: 10 Mart 2022
• Uğurlu, A. A. ve Tuncer, İ. (2017). Türkiye’de Sanayi ve Hizmet Sektörlerinin Büyüme ve İstihdama Katkıları: Girdi-Çıktı Analizi, Dokuz Eylül Üniversitesi İktisadi İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 32 (1) , 131-165 . DOI: 10.24988/deuiibf.2017321549
• Wallerstein, I. (2011). Modern Dünya Sistemi III. (Boyacı, L., Çev.) Yarın Yayıncılık, İstanbul
• Yasa, B.D. (2017), İktisat Kuramında Devlet Müdahaleciliği Kuramının Evrimi, Muş Alparslan Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, Cilt 5, Sayı 2