KİŞİLİK ÖZELLİKLERİ BAĞLAMINDA YAŞAM MEMNUNİYETİ ÜZERİNE BİR ARAŞTIRMA

Yıl 2017, Cilt: 5 Sayı: 2, 61 - 72, 30.11.2017

Metin Saygılı , Ömer Alperen Onay Mustafa Ayhan

Öz

Bu araştırma, yaşam memnuniyetinin kişilik
özellikleri (A ve B Tipi) açısından incelemesi amacıyla yürütülmüştür. Bu
amaçla araştırma, Türkiye’de bir kamu üniversitesinde öğrenim görmekte olan
öğrenciler üzerinde araştırma yapılmış ve yaşam memnuniyetinin kişilik
özellikleri açısından farklılaşıp farklılaşmadığı incelenmiştir. Ayrıca
araştırmada genel olarak kamu hizmetlerinden memnuniyet ve mutluluk kaynağı
olan değerler kişilik özellikleri açısından değerlendirilmiştir. Araştırma
konusuna ilişkin yapılan literatür taramasında kişilik özellikleri ile yaşam
memnuniyetinin birlikte ele alındığı yeterli sayıda çalışmaya
rastlanılmamıştır. Bu yönüyle araştırmanın hem literatüre hem de bu alanda
çalışan akademisyen ve uygulamacılara önemli bir katkısının olacağı
düşünülmektedir.

   Araştırma nicel araştırma yöntemine göre desenlenmiş bir
araştırmadır. Bu araştırmada veri toplamak amacıyla yüz yüze anket tekniğinden
yararlanılmıştır. Araştırmada, yaşam memnuniyetini ölçmek amacıyla Lavallee ve
diğerleri (2007) tarafından geliştirilen ve Türkçe uyarlaması Akın ve Yalnız
(2015) tarafından yapılan “Yaşam Memnuniyeti Ölçeği” kullanılmıştır. A ve B
tipi kişilik özelliklerinin belirlenmesi amacı ile ise Bortner (1966)
tarafından geliştirilen iki uçlu ve 8 dereceli Likert tipi ölçeğin, 7 maddelik
kısa formu kullanılmıştır. Araştırmanın
çalışma evrenini bir kamu üniversitesinin 2016-2017 akademik yılında öğrenim
görmekte olan işletme fakültesi öğrencileri oluşturmaktadır. Araştırmaya ilişkin
verilerin elde edilmesi için kolayda örnekleme yöntemi benimsenerek, yüz
yüze anket uygulaması gerçekleştirilmiştir. 324 katılımcıdan elde edilen
veriler SPSS 21.0 istatistiki analiz paket programında analize tabi
tutulmuştur. Araştırmada, örneklemin
genel özelliklerini ortaya koymak amacıyla tanımlayıcı istatistiklerden; yaşam
memnuniyetinin A ve B tipi kişilik özellikleri bakımından farklılık gösterip
göstermediğini ortaya koymak amacıyla da Bağımsız Örneklemler t-Testinden
yararlanılmıştır.

   Yaşam
memnuniyetinin kişilik özellikleri açısından incelenmesi amacıyla yürütülen bu
çalışmada, Bağımsız Örneklemler t-Testi
yapılarak yaşam memnuniyetinin kişilik özelliklerine göre farklılık gösterip göstermediği belirlenmeye
çalışılmıştır. Analiz sonuçları,  yaşam
memnuniyeti açısından A ve B tipi kişilik özellikleri arasında istatistiki
açından anlamlı bir farklılık olduğunu göstermektedir (p<0,05). Yaşam
memnuniyeti ortalamaları değerlendirildiğinde ise A tipi kişilik özelliğine
sahip olan bireylerin yaşam memnuniyeti ortalamaları B tipi kişilik özelliğine
sahip bireylerin yaşama memnuniyeti ortalamalarına görece daha yüksek olduğu sonucuna
ulaşılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Kişilik Özellikleri, Yaşam Memnuniyeti, A-B Tipi Kişilik

Kaynakça

• Akın, A. ve Yalnız, A. (2015) Yaşam Tatmini Ölçeği (YMÖ) Türkçe Formu: Geçerlik ve Güvenirlik Çalışması. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, Yaz, Cilt:14 Sayı:54 (95-102).
• Aktaş, A. M.(2001) Bir Kamu Kuruluşunun Üst Düzey Yöneticilerinin İş Stresi ve Kişilik Özellikleri. Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi Dergisi, (8.56):26-42.
• Aytaç, T. (2002) Eğitim ve Yönetimde Yeni Yaklaşımlar Zaman Yönetimi”, Bilim ve Aklın Aydınlığında Eğitim Dergisi, Temmuz, http://yayim.meb.gov.tr/yayimlar/sayi29/aytac.htm, 24. 05. 2003.
• Balkıs, M. (2006) Üniversite Öğrencilerinin Düşünme Stilleri İle Kişilik Tipleri Arasındaki İlişkinin Çeşitli Değişkenler Açısından İncelenmesi, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Dokuz Eylül Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İzmir.
• Baltaş, Acar ve Baltaş, Z. (2000) Stres ve Başa Çıkma Yolları, 20. Baskı, İstanbul: Remzi Kitapevi.
• Çopur, Z., Çiçek, B., ve Pekmezci, P. (2015) Kaynakların Yeterliği Algısı Ve Yaşam Tatmini Arasındaki İlişkinin İncelenmesi. Hacettepe Üniversitesi Sosyolojik Araştırmalar E-Dergisi. ss.1-15.
• Dayhoff, S.A. (2000) Diaggonally-Parked in a Paralel Universe. Working Through Social, Anxiety. New Mexico: Effectiveness-Plus Publications.
• Durna, U. (2005) A Tipi Ve B Tipi Kişilik Yapıları Ve Bu Kişilik Yapılarını Etkileyen Faktörlerle İlgili Bir Araştırma, İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, Cilt: 19, Sayı: 1.
• Erdoğan. Ç, ve Zengin, B. (2012) “Turizm Lisans Öğrencilerinin A ve B Tipi Kişilik Özelliklerine Göre Mesleki Yönelimlerinin Belirlenmesi: Sakarya Üniversitesi Örneği", XI. Geleneksel Turizm Paneli, 16 Nisan, Sakarya.
• Güler, B. K., ve Emeç, H. (2006), Yaşam Memnuniyeti ve Akademik Başarıda İyimserlik Etkisi. Dokuz Eylül Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 2 (21), 129-149.
• Karatekin, H. (2013) Benlik Yapılarına Göre Başa Çıkma Stratejileri Ve Yaşam Doyumunun İncelenmesi. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü: Ankara.
• Kurt, G., Beyaztaş, F.,Y., ve Erkol, Z. (2010) Yaşlıların Sorunları ve Yaşam Memnuniyeti. Adli Tıp Dergisi, 24 (2.) Lelord. F. ve Andre, C. (1996) Zor Kişilikler”le Yaşamak (Çev. R. Madenci), İstanbul: İletişim Yayınları.
• Luthans, F. (1995) Organizational Behavior, 7. Baskı, İstanbul: Literatür Yayınları.
• Özdamar, K. (2004) Paket Programlarla İstatistiksel Veri Analizi, Eskişehir: Kaan Kitabevi.
• Peterson, C., Park, N. ve M. E. P. Seligman (2005). Orientations To Happiness And Life Satisfaclion: The Fııll Life Versus The Empty Life. Journal of Happiness Studies,6,25-41.
• Tutar, H., (2013) Davranış Bilimleri Kavramlar ve Kuramlar. Ankara: Seçkin Yayıncılık.
• TÜİK (Türkiye İstatistik Kutumu)(2016). http://www.tuik.gov.tr/PreHaberBultenleri.do?id=24641 (Erişim Tarihi: 20.12.2015).
• Tümlü, G.Ü, ve Recepoğlu, E. (2013) Üniversite Akademik Personelinin Psikolojik Dayanıklılık ve Yaşam Doyumu Arasındaki İlişki. Yükseköğretim ve Bilim Dergisi, 3(3), 205-213.
• Veenhoven, R. (1996) The Study Of Life Satisfaction”. Saris, W.E., Veenhoven, R., Scherpenzeel, A.C. & Bunting B. (eds) 'A comparative study of satisfaction with life in Europe. Eötvös University Press, 11-48.
• Yurtsever, H. (2009). Kişilik Özelliklerinin Stres Düzeyine Etkisi Ve Stresle Başa Çıkma Yolları: Üniversite Öğrencileri Üzerine Bir Araştırma. Yayınlanmamış Yüksek lisans Tezi, Dokuz Eylül Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü. İzmir.