KIRILGANLIĞA ESNEKLİK CEVABI “İNOVASYON” OLABİLİR Mİ? KIRILGAN BEŞLİ İNCELEMESİ

Yıl 2020, Cilt: 8 Sayı: 1, 35 - 50, 30.04.2020

Umut Sanem Çitçi Asli Dolu Ramazan Ekinci

https://doi.org/10.32705/yorumyonetim.704863

Öz

Bu çalışmada, uluslararası kredi derecelendirme kuruluşları tarafından 2013 Mayıs ve 2017 Kasım tarihlerinde kırılgan beşli olarak ilan edilen ülke sınıflandırmalarını baz alarak inovasyonun kırılganlıktan çıkmak için bir çözüm oluşturup oluşturamayacağının cevabı aranmıştır. Bu kapsamda, çalışmada ikincil bir veri kaynağı olan Küresel İnovasyon Endeksinin 2009-2018 yıllık raporlarından derlenerek oluşturulan inovasyon endeksi (GII), inovasyon girdi endeksi ve inovasyon çıktı endeksi verileri kullanılmıştır. 2013 ve 2017 sınıflandırmalarında kırılgan ülke statüsünde olan 9 ülke için 10 yıllık inovasyon endeksi değişimi incelenmiştir. Bunun sonucunda, her iki sınıflandırmada da kırılgan ülke statüsünde tek ülke olan Türkiye’nin inovasyon endeksi değerlerinde yüzde 7’lik bir pozitif değişim olduğu gözlenmiştir. İlginç olan şudur ki; 2017 kırılgan beşli sınıflandırmasında artık kırılgan ülke olarak sayılmayan Hindistan, Endonezya, Brezilya ve Güney Afrika ülkelerinin bu süreçteki inovasyon endeksi değerlerinde düşüş olmuştur. Dolayısıyla, Türkiye için inovasyon endeksindeki iyileşmenin ülkeye sermaye hareketi kazandırması etkisinin sınırlı kaldığı yorumu yapılmıştır. Bu sınırlı etkiyi açıklayabilmek için ülkenin risk kredibilitesini gösteren Kredi Risk Primi (CDS) verileri incelenmiştir. Türkiye’nin CDS değerinde 2009-2019 yılları arasında yaklaşık yüzde 180 ile çok yüksek bir artış olduğu gözlenmiştir. Bu durum, sermaye hareketindeki sınırlamayı betimsel olarak açıklamaktadır.
Bu betimsel sonuçların ekonometrik bir yöntem ile yorumlanabilmesi için çalışmanın ampirik bulgular kısmında Boostrap Veri Zarflama analizi kullanılmıştır. Girdi değişkenlerini temsilen inovasyon sürecine yönelik 5 göstergeden hareketle elde edilen inovasyon girdi endeksi, çıktı değişkenini temsilen ise 2 gösterge üzerinden elde edilen inovasyon çıktı endeksi değişkeni kullanılmıştır. Elde edilen bulgulara göre, Türkiye’nin inovasyon teknik etkinlik skorunun 0,795 olduğu sonucuna ulaşılmıştır. 2013 kırılgan beşli sınıflamasına göre Türkiye inovasyon etkinlik ortalaması bakımından üçüncü sırada, 2017 sınıflamasında ikinci sırada yer almaktadır. Dolayısıyla, bulgular birlikte değerlendirildiğinde veri zarflama analizi sonucunda da inovasyonun tek başına kırılganlığa bir esneklik cevabı olamayacağı elde edilmiştir.

Anahtar Kelimeler

İnovasyon, Kırılgan Beşli, Küresel İnovasyon Endeksi

Kaynakça

• Banker, D.R., Charnes, A., & Cooper, WW. (1984). “Some Models for Estimating Technical and Scale Inefficiencies in Data Envelopment Analysis.” Management Science, 30, 1078-1092.
• Bissoondoyal-Bheenick, E. (2005) “An analysis of the determinants of sovereign ratings”, Global Finance Journal, 15 (2005) 251–280.
• Briguglio, L. (2014). “A Vulnerability and Resilience Framework for Small States”, Bynoe-Lewis, D. Building the Resilience of Small States: A Revised Framework, London Commonwealth Secretariat.
• Briguglio, L., Cordina, G., Farrugia, N., ve Vella, S. (2009). “Economic vulnerability and resilience: Concepts and measurements”, Oxford Development Studies, 37(3), 229-247.
• Cooper, W.W., Seiford, LM., & Tone, K. (2007). “Data Envelopment Analysis: A Comprehensive Text with Models, Applications, References And DEA-Solver Software.” Second Edition: Springer,
• Doğan, Z. (2014) “Ekonomik Büyüme Süreçlerinin Analizinde Yeni Açılımlar ve Büyümenin Yersel Dinamikleri”, The Journal of Academic Social Science, yıl 2, sayı 6, 365-380.
• Erşin, F. (2014) “Yükselen Ekonomiler ve Kırılgan Beşli: Türkiye Üzerine Bir İnceleme”, Bankacılık ve Finansal Araştırmalar Dergisi (BAFAD), Sayı 1, 43- 51.
• Galindo, M.A.; Méndez, M.T. (2914) “Entrepreneurship, economic growth, and innovation: Are feedback effects at work?”, Journal of Business Research, vol. 67, , 825-829.
• Guha, A. (1969) “Accumulation, Innovation, and Growth under Conditions of Disguised Unemployment, Oxford Economic Papers, Vol. 21, No. 3, 360-372.
• Hasana, I.; Tuccic, C.L. (2010) “The Innovation–Economic Growth Nexus: Global Evidence”, Research Policy, Vol. 39, 1264-1276.
• Hayaloğlu, P. (2015) “Kırılgan Beşli Ülkelerinde Finansal Gelişme ve Ekonomik Büyüme İlişkisi: Dinamik Panel Veri Analizi”, Ekonomik ve Sosyal Araştırmalar Dergisi, Cilt 11, Yıl 11, Sayı, 1, 131- 144.
• INSEAD (2007). The world's top innovators, The World Business/INSEAD Global Innovation Index. France.
• http://www.mahfiegilmez.com/2017/11/turkiye-ekonomisi-nicin-krlgan-besli.html (2019.Temmuz)
• https://www.sd.com.tr/2018/kuresel-inovasyon-endeksi-2018-raporu-yayimlandi/ (2019 Eylül)
• Kanlı, N. K., Aydoğuş, O. (2017). Ülke Risk Faktörlerinin Doğrudan Yabancı Yatırımlar Üzerindeki Belirleyici Etkisi. Ege Academic Review, 17(2).
• Morgan Stanley (2013) “Tale from the Emeging World”, Investment Management.
• Schumpeter, J.A. (1934) The Theory of Economic Development: An Inquiry Into Profits, Capital, Credit, Interest, and the Business Cycle. Transaction Books.
• Simar, L., & Wilson, PW. (2000). “A general methodology for bootstrapping in non-parametric frontier models.” Journal of Applied Statistics, 27, 779 -802.
• Urbano, D. ve Aparicio, S. (2016) “Entrepreneurship Capital Types and Economic Growth: International Evidence”, Technological Forecasting and Social Change, Vol. 102, 34-44.
• Ünver, M.; Doğru, B. (2015) “The Determinants of Economic Fragility: Case of the Fragile Five Countries”, Akdeniz İİBF Dergisi, Sayı 31, 1-24.
• Yükseler, Z. (2017). Kırılgan beşli. Erişim adresi: https://www.researchgate.net/publication/ 320930852_KIRILGAN_BESLI
• Valliere, D., Peterson, R., (2009) “Entrepreneurship And Economic Growth: Evidence From Emerging And Developed Countries”, Entrepreneurship Regional Development, 21 (5), 459–480.
• Wong, P.K. , Ho, Y.P. ve Autio E. (2005) “Entrepreneurship, Innovation and Economic Growth: Evidence from GEM data”, Small Business Economics, Vol. 24, 335–350,