“Fifth Discipline” within the Scope of Management Theories and Approaches

Yıl 2020, Cilt: 4 Sayı: 1, 92 - 99, 02.06.2020

Merve Gizem Çömlekçi

Öz

Can organizations turn into structures that know, understand, think and learn just like a human being? Human beings have gone through many stages since their birth. In the first stage, they have no idea what is happening around them. As time passed and they enhanced their experiences, began to understand, and think about it, and eventually learned from their past experiences and started to analyze the events around them. What about organizations? Peter M. Senge's Fifth Discipline book actually answers this question. The book guides readers on what the concept of learning organization is, the disciplines that constitute a learning organization, how to integrate these disciplines and how to use them in practice. The aim of this study is to examine the disciplines constituting the concept of learning organization in the context of management approaches and theories and to provide a perspective to those who will read the book.

Anahtar Kelimeler

Peter M. Senge, Learning Organization, Fifth Discipline, System Thinking

Yönetim Teorileri ve Yaklaşımları Çerçevesinde “Beşinci Disiplin”

Öz

Örgütler de tıpkı bir insan gibi bilen, anlayan, düşünen ve öğrenen bir yapıya dönüşebilir mi? İnsan doğduğu günden bugüne pek çok aşamadan geçmiştir. İlk aşamada çevresinde olan bitenler hakkında bir fikri yoktur. Zaman ilerledikçe ve olayları deneyimledikçe önce anlamaya sonra bunun üzerinde düşünmeye ve en sonunda da geçmiş deneyimlerinden ders çıkarıp çevresindeki olayları analiz ederek öğrenmeye başlamıştır. Peki ya organizasyonlar? Peter M. Senge’in Beşinci Disiplin kitabı aslında tam da bu soruya yanıt veriyor. Öğrenen organizasyon kavramının ne olduğu, öğrenen organizasyonu oluşturan disiplinler, bu disiplinlerin birbiriyle nasıl entegre edileceği ve uygulamada nasıl kullanılacağı konusunda okuyuculara yol gösteriyor. Bu çalışmanın amacı öğrenen organizasyon kavramını oluşturan disiplinlerin yönetim yaklaşımları ve teorileri bağlamında incelenerek kitabı okuyacak olanlara bir bakış açısı sunmaktır.

Anahtar Kelimeler

Peter M. Senge, Öğrenen Organizasyon, Beşinci Disiplin, Sistem Düşüncesi

Kaynakça

• Aktoluğ, A. K. (2017). Chester Irving Barnard. Ö. Livvarçin & D. Kurt (Ed.). Yönetim biliminde 49 insan 49 teori içinde (s. 45-49). İstanbul: Beta Yayıncılık.
• Bayram, L. (2005). Yönetimde yeni bir paradigma: örgütsel bağlılık. Sayıştay Dergisi, 59, 125–139.
• Demirol Duyar, D. (2018). Fayol ve Gulick’ten günümüze yönetim fonksiyonlarının dönüşümü üzerine bir değerlendirme. Journal of Political Administrative and Local Studies, 1(2), 75–92.
• Fayol, H. (1939). Sınai ve umumi işlerde idare. (A. Çalıkoğlu, çev.). İstanbul: Hilmi Kitabevi.
• Kanji, G. K. (1990). Total quality management: The second industrial revolution. Total Quality Management, 1(1), 3-12.
• Keskin, H., Akgün, A. E. & Koçoğlu, İ. (2016). Örgüt teorisi. Ankara: Nobel.
• Kilpatrick, J. (2003). Lean principles. http://www.mep.org/textfiles/LeanPrinciples.pdf adresinden erişildi. (Erişim Tarihi: 20.11.2019).
• Koçel, T. (2018). İşletme yöneticiliği. İstanbul: Beta Yayıncılık.
• Kofman, F. & Senge, P. M. (1993). Communities of commitment: The heart of learning organizations. Organizational Dynamics, 22(2), 5-13.
• Mousa, F. & Lemak, D. J. (2009). The Gilbreths’ quality system stands the test of time. Journal of Management History, 15(2), 198-215.
• Rahman, H. (2012). Henry Fayol and Frederick Winslow Taylor’s contribution to management thought: An overview. ABC Journal of Advanced Research, 1(2), 32-41.
• Saruhan, Ş. C. & Yıldız, M. L. (2017). Çağdaş yönetim bilimi. İstanbul: Beta Yayıncılık.
• Senge, P. M. (2016). Beşinci disiplin. (A. İldeniz, A. Doğukan ve B. Pala, çev.). İstanbul: Yapı Kredi Yayınları.
• Zan, Ö. (2017). Peter M. Senge. Ö. Livvarçin & D. Kurt (Ed.). Yönetim biliminde 49 insan 49 teori içinde (s. 329-337). İstanbul: Beta Yayıncılık.
• Zerenler, M. & İraz, R. (2006). Japon yönetim anlayışı ve şirket ağları (keiretsu) analizi. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 16, 757-776.