Complexity
economics,
which considers the economy as an evolving and adaptive complex system with
nonlinear interactions and feedback loops, has developed besides mainstream
economics and it has reminded us numerous important topics like uncertainty,
heterogeneous expectations, bounded rationality, herd effect, that are
generally ignored by the mainstream. Early traces of this approach can be
followed from Schumpeter, Hayek, Keynes, Simon and also Smith (Hommes, 2013). Economic system,
taken by complexity economics is not
necessarily in equilibrium and agents change their actions in response to
actions of others (Arthur, 2015). Purpose of this study is to demonstrate the
similarity between the Keynesian
Revolution as an example of Kuhnian paradigm shift and the complexity economics and also to call
attention to potential contributions of complexity
economics through its computation and simulation capacity to develop a new
approach in economic theory.
Ekonomiyi, lineer olmayan karşılıklı etkileşimler ve geri besleme
süreçlerini de içeren kompleks bir sistem olarak analiz etmek gerektiği
iddiasındaki kompleksite iktisadı,
şimdilik ana akım iktisadın yerini alma iddiasında bulunmadan onunla etkileşim
içinde ancak onun genelde göz ardı ettiği pek çok önemli kavramı yer yer ana
akım iktisada da hatırlatarak gelişimini sürdürmektedir. İzlerini Schumpeter, Hayek, Keynes, Simon ve hatta Smith’e[1] kadar sürebileceğimiz kompleksite iktisadı 1980’lerden bu yana
iktisatçıların fizikten, biyolojiye pek çok farklı disiplinden bilim insanları
ile biraraya geldiği Santa Fe Enstitüsü gibi kurumlar sayesinde gittikçe daha
çok taraftar bulmaktadır (Hommes, 2013, 1).
Kompleksite iktisadının ele aldığı ekonomi dengede olmak zorunda değildir, bu
yaklaşımda hesaplama ve modellere dayalı simülasyonlar, formel matematik kadar
önemlidir, yine ekonomik dinamikler azalan getiriler kadar artan getirile[2] de sergileyebilirler (Arthur, 2015, 2).
[2] Brian Arthur
Eylül 1987’de Santa Fe Enstitüsü’nde iktisatçı ve fizikçilerden oluşan bir
gruba yaptığı Ekonomide Kendi Kendisini Pekiştiren Mekanizmalar
(Self-Reinforcing Mechanisms in Economics) başlıklı sunumunu ekonomideki
nonlineerlikler üzerine kurmuştu. Sunumda bulunan bir diğer ünlü iktisatçı
Arrow nonlinnerlikle ne kastettiğini sorduğunda Arthur, ekonominin standart
varsayımı olan azalan getirilerin, dengeye ve istikrara yönlendirici bir nonlineerlik
örneği olduğunu ki aslında bu bir negatif geri bildirim sürecidir, kendisinin
ise daha çok, ekonomideki bazı sektörlerin dengeden uzaklaşmasına neden olan ve
mühendislerin pozitif geri bildirim olarak adlandırdıkları artan getirileri
ifade ettiğini belirtmiştir (Waldrop, 1993, s.
137-138). Arthur’a (2015, s. 183) göre ekonomide
pozitif geri bildirimler artan getirilerin sonucu olarak ortaya çıkıyordu.
Kompleksite İktisadı Keynesyen Devrim İktisatta Zaman ve Belirsizlik
Birincil Dil | Türkçe |
---|---|
Bölüm | Makaleler |
Yazarlar | |
Yayımlanma Tarihi | 30 Aralık 2018 |
Yayımlandığı Sayı | Yıl 2018 Cilt: 4 Sayı: 2 |