Roman Topluluklarında Evlilik Pratikleri

Yıl 2021, Cilt: 7 Sayı: 1, 58 - 74, 31.05.2021

Ömer Çaha Ömer Çaha , Oğuzhan Altınkoz

https://doi.org/10.51803/yssr.901953

Cited By: 1

Öz

Romanların en fazla sayıda yaşadığı 12 ilde TÜBİTAK destekli olarak yürütülen bir projenin verilerine dayanılarak hazırlanan bu çalışma Türkiye’deki Romanlarda evlilik pratiklerini incelemektedir. Araştırmada, Romanlarda evlilik biçimi, küçük yaşta evlilik, akraba evliliği, başlık parası ve tek eşlilik gibi konular ele alınmaktadır. Araştırma bulgularına göre erken yaşta evlilik, kaçma-kaçırmak yoluyla evlilik ve iç grup evliliği Türkiye’deki tüm Roman topluluklarında görülen ortak sosyolojik olgulardır. Bununla birlikte, başlık parası ve akraba evliliği gibi uygulamalar ise bazı illerdeki Romanlar arasında daha yaygındır. Romanlarda yaygın olan evliliğe ilişkin pratikler, tutumlar ve değerler, bir yandan Roman kültürünün yaşatılmasına hizmet ederken, bir yandan da Romanların kendi içinde kapalı bir topluluk şeklinde yaşamasına yol açmaktadır.

Anahtar Kelimeler

romanlar, evlilik, toplumsal cinsiyet, aile, kadın

Destekleyen Kurum

TÜBİTAK

Proje Numarası

116R050

Teşekkür

Bu çalışma, Mart 2017-Nisan 2019 tarihleri arasında TÜBİTAK, tarafından desteklenen 116R050 nolu “Türkiye’de Romanlar: Bir Kimlik Ekonomisi” başlıklı projenin verilerinden hareketle hazırlanmıştır. Desteğinden dolayı TÜBİTAK’a teşekkür ederiz.

Marriage Practices in Roma Communities

Öz

Based on the data of a project supported by the TÜBİTAK (Turkish Scientific and Technological Research Council) and conducted in 12 cities of Turkey, this study investigates marriage practices of Roma communities. In the research, issues such as marriage type, child bride, kin marriages, bride price and monogamy are analyzed. According to the findings of the research, marriage at an early age, endogamous marriages, and bride kidnapping are common sociological problems seen in all Roma communities living in different cities of Turkey. However, practices such as bride price and kin marriages are relatively more common among Roma in some provinces. Practices, attitudes and values related to marriage not only serve to sustain the Romani culture, but also lead them to live as a closed community within themselves.

Anahtar Kelimeler

roma community, marriage, gender, family, woman

Proje Numarası

116R050

Kaynakça

• Aile, Çalışma ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı. (2019). Türkiye Aile Yapısı Araştırması-2016. https://www.ailevecalisma.gov.tr/media/35811/taya-2016.pdf.
• Alpman, N. (2014). Başka Dünyanın İnsanları Çingeneler. Ozan Yayıncılık.
• Altınöz, İ. (2013). Osmanlı Toplum Yapısı İçinde Çingeneler. Türk Tarih Kurumu.
• Atlı, B. (2017). Mülakat. M. Uzunöz. Eskişehir, 16 Temmuz.
• Aydın, K., Çaha, Ö., Uzunöz, M., Yılmaz, E. (2019). Türkiye’de Romanlar: Bir Kimlik Ekonomisi. (Yayınlanmamış Araştırma Raporu, 116R050), TÜBİTAK.
• Coşkun, G. (2018). Mülakat. Ö. Çaha, K. Aydın, Kocaeli, 14 Temmuz.
• Çaha Ö., Çaylak, A., Çaha, H., Kapu, H., Senemoğlu, O., Altınkoz, O. (2017). TRA2 Bölgesi Kadın Profili Araştırması. SERKA Yayınları.
• Çaha, Ö., Çaha. H., Aydın, S. (2015). Değişen Türkiye’de Kadın. Kadem Yayınları. Çarıklıoğlu, Y. (2017). Mülakat Ö. Çaha, Antalya, 3 Eylül.
• Çelik, F. (2018). Osmanlı İmparatorluğu’nda Çingeneleri/ Romanları Çalışmak ya da İğneyle Kuyu Kazmak. MSGSÜ Sosyal Bilimler Dergisi, 2(18), 249-266.
• Çelik, K., Yüce Tar, Y. (2016). Samsun’da Evlere Temizliğe Giden Roman Kadınlar: Enformel Sektörde Çalışmanın Yükü Nelerden Hafif?. Çalışma ve Toplum Dergisi, 48, 59-86.
• Çevik, P. (2018). Mülakat. M. Uzunöz, Ö. Çaha. Samsun, 18 Şubat.
• Çeviren, C. (2018). Mülakat. Ö. Çaha, K. Aydın, Hatay, 20 Temmuz.
• Çınar, S. (2017). Mülakat. Ö. Çaha, Antalya, 3 Eylül.
• Emek, C.İ. (2016). Türkiye’de Göç Politikaları: İskan Kanunları Üzerinden Bir İnceleme. Göç Araştırmaları Dergisi. 2(3), 10-33.
• Ergüder, M. (2018). Mülakat Ö. Çaha, K. Aydın, M. Uzunöz, Samsun, 16 Şubat.
• Eser, M. (2018). Mülakat. Ö. Çaha, K. Aydın, M. Uzunöz, Samsun, 16 Şubat.
• Etyemez, F. (2019). Abdal-Alevilik İlişkisi: Konya Merkez Yenimahalle ve Doğanlar Mahallesi Örneği, (Tez No. 578069). [Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Necmettin Erbakan Üniversitesi]. Yükseköğretim Kurulu Ulusal Tez Merkezi.
• Fikir, G. (2017). Mülakat. S. Bağçe, Muğla, 30 Ağustos.
• Foggo, H. (2018). Yollar, Yıkımlar, Sınır Dışı Kovulmalarla Geçen Yıllar: Çingenelerin İskanı. KA Dergi. 3(8), 33-34.
• Fraser, A.. (2005). Çingeneler Avrupa Halkları. (İ. İnanç, Çev.). Homer Kitabevi.
• Gezginci, F. (2018). Mülakat. Ö. Çaha, Diyarbakır, 27 Ocak.
• Gezicier, Z. (2019). Dom Toplumunda Toplumsal Cinsiyet Algısının Dönüşümü. (Tez No. 607910). [Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Gaziantep Üniversitesi]. Yükseköğretim Kurulu Ulusal Tez Merkezi.
• Girgin, D. (2017). Mülakat. K. Aydın, Muğla, 28 Ağustos. Goffman, E. (2014)., Damga: Örselenmiş Kimliğin İdare Edilişi Üzerine Notlar. (L. Ünsaldı, Çev.). Heretik Yayınları.
• Gültepe, M., Özkan, S. (2017). Bir İletişim Biçimi Olarak Evliliğin Kültürel, Siyasi ve Ekonomik Unsurları: Giresin Örneği. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi, İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 4(1). 25-44.
• Güneş, F. (2012). Eğitimde Zihinsel Bağımsızlık. Bartın Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 1(1), 3-21.
• Karataş, M. (2017). Mülakat. Ö. Çaha, Antalya, 2 Eylül.
• Karlı, B. (2018). Mülakat. Ö. Çaha, K. Aydın, Çanakkale, 1 Temmuz.
• Kaygılı, O. C. (2019). Çingeneler. Destek Yayınları.
• Kenrick, D. (2006). Çingeneler: Ganj’dan Thames’e. (B. Tırnakçı, Çev.). Homer Kitabevi.
• Kesgin G., Tercanlı G., Kara, Y., Sezgin A.U. (2019). Kaçarak ve Kaçırılarak Evlenen Kadınlar: Niteliksel Bir Çalışma. Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, 22(66), 687-697.
• Kocar, G. (2018). Mülakat. M. Uzunöz, Kocaeli, 14 Temmuz.
• Kolukırık, S. (2006). Geçmişin Aynasında Lozan Çingeneleri: Göç, Hatıra ve Deneyimler. Hacettepe Üniversitesi Sosyolojik Araştırmalar E-Dergisi, 95, 1-12.
• Kolukırık, S. (2019). Türkiye’de Rom, Dom ve Lom Gruplarının Genel Görünümü. Türkiyat Araştırmaları Dergisi, 8, 145-155.
• Lütfi S. (2005). Türkiye’de Evlenme Biçimleri. Atatürk Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü Dergisi, 11(27), 185-195.
• Marsh, Adrian. (2008). Etnisite ve Kimlik: Çingenelerin Kökeni. Ebru Uzpeder(Ed.), Biz Buradayız!: Türkiye’de Romanlar, Ayrımcı Uygulamalar ve Hak Mücadeleleri.(ss. 19-28) Edirne Roman Derneği, European Rights Center, Helsinki Yurttaşlar Derneği.
• Mazhar B., Sever, A., (2005). Tabulaştırılan/Tabulaşan Kurumun (Ailenin) Kurbanlıklar Edinme Pratiği: Levirat ve Sororat, Aile ve Toplum Dergisi, 2(9).
• Odak Grup. (2018). Odak Grup Çalışması. M. Uzunöz, Edirne, 4 Mayıs.
• Odak Grup. (2018). Odak Grup Çalışması. M. Uzunöz, Kocaeli, 13 Temmuz.
• Ökten, Ş. (2009). Aşiret, Akrabalık ve Sosyal Dayanışma: Geleneksel Hayatı Yönetme Biçimi, Sosyal Politika Çalışmaları Dergisi, 11(18), 99-110.
• Özbay, A. (2018). Mülakat. K. Aydın, İzmir, 26 Ağustos.
• Özbey, İ. B. (2017). Lomlarda Kimlik, Kültür ve Sosyal Değişme: Ardanuç, Şavşat ve Yusufeli Örnekleri. Karadeniz Araştırmaları Merkezi Dergisi. 14(16), 25-52.
• Özkan, A.R. (2010). Çingenelerin Kökeni ve Türkiye’de Çingeneler. H. Suver (Ed.), Bir Çingene Yolculuğu. (ss. 9-69). İstanbul: Fatih Belediye Başkanlığı.
• Padır, M.. (2018). Mülakat. Ö. Çaha, İstanbul, 31 Mart.
• Sayan, M. (2018). Mülakat. Ö. Çaha, Diyarbakır, 24 Ocak.
• Şallı, T. (2018). Mülakat. M. Uzunöz, Edirne, 4 Mayıs.
• Şanlıer, S. (2013). Hukuki Düzenlemeler Işığında Osmanlı Çingeneleri. Doğu Kütüphanesi.
• Şişman. M. (2007). Eğitim Bilimine Giriş, Pegem Yayıncılık.
• Tacoğlu, T. P. (2011). Türkiye’de Gerçekleştirilen Geleneksel Evlilik Çeşitlerinin Nedenleri ve Evlilikler Üzerinde Törenin Etkisi, ODTÜ Sosyal Bilimler Enstitüsü Sosyal Bilimler Araştırmaları Dergisi, 2(4), 114-143.
• Taylan, H. H. (2016). Sakarya Roman Ailelerinde Erken Evlilik Araştırması, Journal of Academic and Social Science Studies, 11(52), 221-228.
• Türk Ceza Kanunu. (2004). Madde 230. (Kanun No: 5237). https://www.tbmm.gov.tr/kanunlar/k5237.html.
• Teke, Ç. (2018). Mülakat. Ö. Çaha, K. Aydın, Hatay, 20 Temmuz.
• Toplar, V. (2018). Mülakat. Ö. Çaha, K. Aydın, Hatay, 21 Temmuz.
• Tosun, Hakan. (2018). Mülakat Ö. Çaha, Çanakkale, 3 Temmuz.
• TÜİK. (2020). Çocuk İstatistikleri-Demografik Özellikler Veri Seti. https://biruni.tuik.gov.tr/medas/?kn=109&locale=tr.
• Uzunöz, M., Yurdakul, A. (2021). Intersectional Challenges in the Labor Market: The Case of Roma Women. M. İ. Yenilmez, G. Ş. Huyugüzel Kişla (Eds.), The Economics of Gender Equality in the Labour Market (p.172-186), Routledge.
• Yalova, A. (2018). Mülakat. O. Altınkoz, Y. E. Aksu, A. Yurdakul, Edirne, 7 Mayıs.
• Yaprak, M. (2015). Etiketleme Kuramı Çerçevesinde Çingene Etnisitesinde Kirlilik ve Sosyal Dışlanmışlık Algısı: İzmir Tepecil Örneği. (Tez No. 396082). [Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Mardin Artuklu Üniversitesi]. Yükseköğretim Kurulu Ulusal Tez Merkezi.
• Yılgür E. (2014). Geç-Peripatetik Roman Tütün İşçilerinde Ücretli İstihdam ve Polizasyon Deneyimleri. (Tez No. 357529). [Yayınlanmamış Doktora Tezi, Mimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesi]. Yükseköğretim Kurulu Ulusal Tez Merkezi.
• Yoors, J. (2005). Çingeneler, (H. Alpman, Çev.). Çivi Yazıları Yayınevi.