AHMET HAMDİ TANPINAR'IN HİKAYE VE ROMANLARINDA MEKAN-RÜYA İLİŞKİSİ ÜZERİNE BİR İNCELEME: MEKAN İÇİNDE RÜYA, RÜYA İÇİNDE MEKAN

Yıl 2010, Sayı: 3, 77 - 106, 30.06.2010

Betül Coşkun

Öz

Ahmet Hamdi Tanpınar, Cumhuriyet devri Türk edebiyatına birçok türde kazandırdığı eserlerin yanı sıra ortaya koyduğu estetik düşüncelerle de önemli bir yazardır. O, estetik üzerinde düşünürken özelikle rüya hakkında daha geniş değerlendirmelerde bulunur ve bu kavramı estetiğinin esası olarak kabul eder. Tanpınar'da öne çıkan diğer bir husus, mekan üzerindeki dikkattir. Yazar, mekanı canlı bir organizma gibi düşünerek okumaya ve derinlemesine anlamaya çalışır, mekan etrafında bir anlam dünyası kurar. Biz bu çalışmamızda Tanpınar'ın estetiğinin temeli kabul ettiği rüya ile mekan arasında hikaye ve romanlarında nasıl bir ilişki kurduğunu, biyografisindeki rüyalara da yer vermek suretiyle tahlil etmeye çalışacağız.

Anahtar Kelimeler

Ahmet Hamdi Tanpınar, Türk roman ve hikayesi, psikanalizm, rüya ve edebiyat

DREAM IN PLACE - PLACE IN DREAM: AN ANALYSIS ABOUT RELATIONSHIP OF BETWEEN DREAM AND LOCALITY IN AHMET HAMDİ TANPINAR'S NOVELS AND STORIES

Öz

Ahmet Hamdi Tanpınar is one of the important names of modern Turkish literature. He wrote novels, stories, poems. He alsa had very important ideas about aesthetics. He focuses especially on dream and adops it as the basis of his aesthetics. Furthermore, one of the important topics is place in Tanpınar's works. The author thinks place as a text and reads that text. We study the relatinship between dream and place in Ahmet Hamdi Tanpınar's novels and stories. 

Anahtar Kelimeler

Ahmet Hamdi Tanpınar, Turkish novel and story, psychoanalysis, dream and literature

Kaynakça

• Alptekin, Turan, Ahmet Hamdi Tanpınar, Bir Kültür, Bir İnsan, İletişim Yayınları, İstanbul, 2001.
• Bachelard, Gaston, Su ve Düşler, (çev. Olcay Kunal), YKY, İstanbul, 2006.
• Freud, Sigmund, Rüyalar ve Yanılgılar Psikolojisi, (çev. Ali Seden), Alhn Kitaplar Yayınevi, İstanbul, 1978.
• Jung, C. G., Bilinç ve Bilinçaltının İşlevi, (çev. Engin Büyükinal), Say Yayınları, İstanbul, 1982.
• Kaplan, Mehmet, Tanpınar'ın Şiir Dünyası, Dergah Yayınları, İstanbul, ts.
• Okay, Orhan, Sanat ve Edebiyat Yazıları, 2. bs., Dergah Yayınları, İstanbul, 1998.
• Tanpınar, Ahmet Hamdi, Aydaki Kadın, Adam Yayınları, İstanbul, 1987.
• Tanpınar, Ahmet Hamdi, Beş Şehir, 16. bs., Dergah Yayınları, İstanbul, 2001.
• Tanpınar, Ahmet Hamdi, Edebiyat Üzerine Makaleler, 4. bs., Dergah Yayınları, İstanbul, 1995.
• Tanpınar, Ahmet Hamdi, Hikayeler, 4. bs., Dergah Yayınları, İstanbul, 1999.
• Tanpınar, Ahmet Hamdi, Huzur, 10. bs., Dergah Yayınları, İstanbul, 2000.
• Tanpınar, Ahmet Hamdi; Mahur Beste, 5. bs., Dergah Yayınları, İstanbul, 1999.
• Tanpınar, Ahmet Hamdi, Sahnenin Dışındakiler, 4. bs., Dergah Yayınları, İstanbul, 1999.
• Tanpınar, Ahmet Hamdi, Şiirler, 5. bs., Dergah Yayınları, İstanbul, 1998.
• Tanpınar, Ahmet Hamdi, Tanpınar'ın Mektupları, (hzl. Zeynep Kerman), 2. bs., Dergah Yayınları, İstanbul, 1992.
• Tanpınar, Ahmet Hamdi, Yahya Kemal, 2. bs., Dergah Yayınları, İstanbul, 1982.
• Tanpınar, Ahmet Hamdi, Yaşadığım Gibi, Dergah Yayınları, (hzl. Birol Emil), 2. bs., İstanbul, 1996.
• Uçman, Abdullah - İnci, Handan, Tanpınar Üstüne Yazılar: Bir Gül Bu Karanlıklarda, Kitabevi, İstanbul, 2002.