AVRUPA BİRLİĞİ POLİTİKALARI ÇERÇEVESİNDE YENİLENEBİLİR ENERJİ VE TÜRKİYE

Yıl 2021, Cilt: 18 Sayı: 2, 743 - 763, 15.10.2021

Deren Fırat Yılsev Hoca Kutluhan Bozkurt

Öz

Yaşamın ve varoluşumuzun kaynağı olan enerji hayatın her alanında karşılaşılan ve sürdürülebilirliği oldukça önemli olan bir olgudur. Enerjinin varlığının keşfedilip günlük hayata dahil olmasına kadar geçen süreçte insanoğlu pek çok farklı kaynağı kullanarak yaşamını idame ettirmeyi başarmıştır. İlerleyen zaman içerisinde geleneksel, fosil kaynakların tükenir nitelikte olması tüm dünyanın enerji ihtiyacı açısından önemli ve aşılması gereken bir sorun haline gelmiştir. Türkiye, birçok AB ülkesi gibi, enerjisinin büyük bir kısmını dışarıdan petrol ve doğalgaz ile karşılamakta olan ülkelerden biri konumundadır. Bu fosil kaynaklar çevreye zarar verdikleri gibi, ülkeleri ekonomik olarak da zor duruma düşürmektedir. Fosil yakıt rezervlerinin, aşırı kullanımdan kaynaklı azalması ve çevreye büyük oranda zarar vermesi, küresel ısınmaya yol açması gibi faktörlerden dolayı alternatif enerji kaynaklarının önemi kabul edilmiş ve yeni arayışlar içerisine girilmiştir. Bunun bir sonucu olarak ülkeler iç hukuklarında, yenilenebilir enerjinin kullanımına yönelik düzenlemeler yapmaktadır. Ayrıca Avrupa Birliği’nin üye ve aday konumundaki ülkeler açısından çıkardığı direktifler ve yayınladığı bilgilendirme notları bu bağlamda oldukça önem arz etmektedir. Bu çalışmada esasen Avrupa Birliği’nin enerji politikaları ve yenilenebilir enerji kaynaklarına ilişkin Direktifleri ışığında Türkiye’deki durum incelenmiş olup ulusal mevzuatlardaki içerik de değerlendirilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Enerji, Enerji Kaynakları, Yenilenebilir Enerji, Küresel Isınma, Enerji Boyutuyla Avrupa Birliği – Türkiye İlişkileri

RENEWABLE ENERGY WITHIN THE FRAMEWORK OF EUROPEAN UNION POLICIES, AND TURKEY

Öz

Energy, which is the source of life and our existence, is a phenomenon encountered in all areas of life and its sustainability is very important. In the process from the discovery of energy to its inclusion in daily life, human beings have managed to survive by using many different resources. Over time, the depletion of traditional fossil resources has become an important and overcoming problem in terms of the energy need of the whole world. Turkey, as many EU countries, supplies most of its energy from outside with oil and natural gas. These fossil resources not only harm the environment, but also put countries in an economically difficult situation. Due to factors such as the reduction of fossil fuel reserves due to excessive use and major damage to the environment, the importance of alternative energy sources has been accepted and new searches have been started. As a result, countries make regulations for the use of renewable energy in their domestic law. In addition, the declerations and Directives issued by the European Union in terms of member countries and candidate countries are very important in this context. This study focuses the European Union's energy policy and the EU Directive on renewable energy

Anahtar Kelimeler

Energy, energy resources, renewable energy, global warming, energy dimension of EU-Turkey relations

Kaynakça

• Arslan, S. vd. (2000). Jeotermal Enerji Doğrudan Isıtma Sistemleri; Temelleri ve Tasarımı Seminer Kitabı, Türkiye'nin Jeotermal Enerji Potansiyeli.21–28.
• Bayraç, H. N. (2010). Enerji Kullanımının Küresel Isınmaya Etkisi ve Önleyici Politikalar. Eskişehir Osmangazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 11(2), 229-259.
• Bozkurt, K. (2018), Uluslararası Düzenlemeler Kapsamında Küresel Isınma ve Türkiye’deki Mevcut Durum”, 1. Bozok Uluslararası Siyaset Bilimi Kongresi, ”Geçmişten Günümüze Yerel, Bölgesel ve Küresel Krizler” Bildiri Kitabı 24-26 Ekim 2018.
• Bozkurt, K. (2018), Avrupa Birliği Politikaları ve Düzenlemeleri Kapsamında Göç Hukuku, Mülteci Statüsü ve Sığınma. Legal Yayınları.
• Bozkurt, K. ve Bozkurt, D.(2020), Küresel Isınma ve İklim Değişikliği Ekseninde Uluslararası İklim Politikaları ve Düzenlemeleri ve Türkiye’deki Mevcut Durum, Özlem Yoldaş Armağanı, Yayım Aşamasında.
• Cansevdi, H. (2004) Avrupa Birliği’nin Bilim, Araştırma ve Eğitim Politikaları ve Türkiye’nin Uyumu. İktisadi Kalkınma Vakfı Yayınları.
• Coşkun, O. ve Doğanay, H. (2017). Enerji Kaynakları. Pegem Akademi Yayınları.
• Çukurçayır, M. A., ve Sağır, H. (2008). Enerji Sorunu, Çevre Ve Alternatif Enerji Kaynakları. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilgiler Dergisi, 257–278
• Dinçer F., Atik İ., Yılmaz Ş. ve Çıngı A. (2017). Hidrolik enerjisinden yararlanmada ülkemiz ve gelişmiş ülkelerin mevcut durumlarının analizi. Dicle Üniversitesi Mühendislik Dergisi, 555–561.
• Erlat, E. (1999). El Nino, La Nina ve Güneyli Salınım. Ege Coğrafya Dergisi, 10(1), 195-217.
• Ersoy, Ş.(2006). Küremiz Isınıyor. Bilim ve Ütopya, 139, 5-13
• Hançerlioğlu, O. (1993), Düşünce Tarihi, Remzi Kitabevi, İstanbul.
• Intergovernmental Panel on Climate Change Reports, 2000, 2001, 2007, 2014.
• Karagöz E. T. ve Kavaz İ. (2017). Dünyada ve Türkiye’de Yenilenebilir Enerji. Siyaset Ekonomi ve Toplum Araştırmaları Vakfı (SETA), Nisan 2017, S.197, 1-32.
• Kaya, H. İ., ve Bayraktar Y. (2019). Hukuki Düzenlemeler Polı̇tı̇ka Desteklerı̇ ve Mali Teşvı̇kleri Yenı̇lenebı̇lı̇ Enerjı̇nin Gelı̇şı̇mı̇ndekı̇ Rolü:Çı̇n Halk Cumhurı̇yetı̇ Örneğı̇. Cumhuriyet Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 20(1), 164–180.
• Kayişoğlu, B., Diken, B.(2019) Türkiye'de Yenilenebilir Enerji Kullanımının Mevcut Durumu Ve Sorunları. Tarım Makinaları Bilimi Dergisi, 15(2), 61-65
• Kesbiç C. ve Şimşek H. (2001). Avrupa Birliği Ortak Enerji Politikası. Muğla Üniversitesi SBE Dergisi, 5.
• Keskin, M. H. (2006). Stratejik Açıdan Avrupa Birliği Enerji Politikası ve Uluslararası Güvenlik Sistemine Etkisi.
• Keskin, M. H. (2007). Genişleme ve Derinleşme Süreçlerinde Avrupa Birliği Enerji Politikaları. Stratejik Araştırmalar Dergisi, 67.
• Kum, H. (2015). Yenilenebilir Enerji Kaynakları: Dünya Piyasalarındaki Son Gelişmeler ve Politikalar. Erciyes Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, (33), 207-223.
• Mutlu, A. (2002). Nükleer Demodelik mi, Sürdürülebilir Enerji mi. Standart, 41(487), 64-72.
• Özdamar, A. (2000). Dünya ve Türkı̇ye’de Rüzgar Enerjı̇sı̇nden Yararlanilmasi Üzerı̇ne Bı̇r Araştirma. Pamukkale University Journal of Engineering Sciences, 6(2), 133–145.
• Sevim C. (2019). Küresel Enerji Stratejileri ve Jeopolitik, Seçkin Yayıncılık.
• Şaylıkay, M. (2010). Küresel Isınma, Enerji Senaryoları ve Türkiye’nin Rolü. Akademik Bakış Dergisi, (19) 1-22.
• Şengül Ü., Tan S., Atak Ş., ve Şengül A. B. (2014). Türkiye gökçeada’da yenilenebilir enerji kaynaklarının potansiyeli: potentıal of renewable energy sources gökçeada ın turkey. Journal of Academic Researches and Studies, 6(11), 41–55. Yıldız, F. (2013). Avrupa Birliği Enerji Politikaları ve Enerji Arz Güvenliği Arayışları. Insan ve Toplum, 3(5), 159-181.
• Yorkan, A. (2009). Avrupa Birliği’nin Enerji Politikası ve Türkiye’ye Etkileri. Bilge Strateji. 1(1), 24-39.
• Konferans – Sempozyum Etkinlikleri - Bildiriler – Raporlar - Diğer Kaynaklar
• Altuntaşoğlu, Z. T. (2005). Yenilenebilir Enerji Avrupa Birliği ve Türkiye Müktesebatı. TMMOB Türkiye ve Enerji Sempozyumu Bildirileri, 249-261.
• Bobat,A. (2013). Hes Projelerinde Çevresel Etkiler, TMMOB 9. Enerji Sempozyumu.
• Çengel, Y. A. (2003). Dünyada ve Türkiye’de jeotermel, rüzgar ve diğer yenilenebilir enerjilerin kullanımı. Yeni ve Yenilenebilir Enerji Kaynakları Sempozyumu, TMMOB, 3-4.
• Gezer E. H. (2013). Yenilenebilir Enerji Kaynakları ve Türkiye. Gazi Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Kamu Yönetimi Anabilim Dalı, yüksek Lisans Tezi, Ankara.
• Karaosmanoğlu, F. (2007). Türkiye’de Enerji ve Geleceği. İTÜ Görüşü, Nisan, İstanbul, 105-113.
• Lyons, P. K. (1998). EU energy policies towards the 21st Century. Elstead (UK): EC Inform.
• Sağlam M., Uyar T. S.,(2005) Dalga Enerjisi ve Türkiye’nin Dalga Enerjisi Teknik Potansiyeli, III. Yenilenebilir Enerji Kaynakları Sempozyumu ve Sergisi, Bildiriler Kitabı, 19-21 Ekim 2005, TMMOB, TÜBİTAK, Mersin Üniversitesi, Mersin.
• TEİAŞ Ekim 2020 Kurulu Güç Raporu 28.01.2021 tarihinde https://www.teias.gov.tr/tr-TR/kurulu-guc-raporlari adresinden erişilmiştir.
• Topal, M. ve Arslan E. I. (2008). Biyokütle Enerjisi ve Türkiye. VII. Ulusal Temiz Enerji Sempozyumu, 17-19.
• Uzunoğlu, M., Yüksel, R. ve Ok, M. (2001). Güneş Enerjisi ve Kullanım Alanları, Yeni ve Yenilenebilir Enerji Kaynakları Sempozyumu, TMMOB, 12-13 Ekim 2001, Kayseri, 89-95.