EVLİLİĞİN MUTLAK BUTLANINA İLİŞKİN BİR YARGITAY KARARININ DEĞERLENDİRİLMESİ

Yıl 2019, Cilt: 16 Sayı: 2, 163 - 214, 01.12.2019

Tuğçe Tekben

Öz

Bu çalışmada, Yargıtay Hukuk Genel Kurulu’nun evliliğin mutlak butlanına ilişkin vermiş olduğu bir kararın incelemesi yapılmıştır. Çalışmada, evliliğin mutlak butlanı, mutlak butlan sebepleri, butlan iddiasının ileri sürülmesi, mutlak butlan davasının süresiz oluşu, butlanın ileri sürülmesinin hakkın kötüye kullanılması sayılıp sayılmayacağı gibi konular üzerinde durulmuştur. Eşlerin, evlenme esnasında sürekli olarak ayırt etme gücünün bulunmaması ve eşlerden birinde evlenmeye engel olacak derecede akıl hastalığı bulunması, çalışmada ele alınan mutlak butlan sebeplerindendir. Eşlere, evlilik tarihinden çok sonra hafif mental retardasyon teşhisi konulmuş ve akıl zayıflığı nedeniyle kısıtlanmışlardır. Çalışmada, bu durumun evliliğin geçerliliğine etkisine ilişkin değerlendirmeler yapılmıştır

Anahtar Kelimeler

evliliğin mutlak butlanı, mutlak butlan sebepleri, mutlak butlan davası, ayırt etme gücü, akıl hastalığı, akıl zayıflığı, mental retardasyon, kısıtlılık, dürüstlük kuralı ve hakkın kötüye kullanılması

EVALUATION OF A DECISION OF THE COURT OF CASSATION IN REGARD TO THE ABSOLUTE NULLITY OF MARRIAGE

Öz

A review was made about the Court of Cassation General Assembly of Civil Chamber’s decison concerning the absolute nullity of marriage in this study. This study focuses on the following topics; the absolute nullity of marriage, cause and effect of absolute nullity, right to sue nullity of marriage, the perpetual attribute of right to sue absolute nullity of marriage, whether the right to sue absolute nullity of marriage will be considered to be abuse of the right or vice versa. The permanent absence of the mental capacity ability to discriminate between right or wrong , during the marriage contract and the condition of hereditary mental illness in one of the spouses to prevent marriage is one of the grounds for absolute nullity discussed in the study. Spouses have been diagnosed with mild mental retardation after a long time from marriage and they were interdicted due to mental weakness. Evaluations were made on this situation mental weakness on the validity of the marriage in this study

Anahtar Kelimeler

the absolute nullity of marriage, grounds for absolute nullity, right to sue nullity of marriage, mental incapacity (lack of ability to discriminate between right and wrong), incapacitated person, mental illness, mental weakness, mild mental retardation, interdicted person, good faith and abuse of the right

Kaynakça

• AKINTÜRK Turgut/ATEŞ Derya, Türk Medeni Hukuku, Aile Hukuku 2. Cilt, 21. Bası, İstanbul 2019.
• AKİPEK Jale/AKINTÜRK Turgut/ATEŞ Derya, Türk Medeni Hukuku, Başlangıç Hükümleri- Kişiler Hukuku, Birinci Cilt, Yenilenmiş 14. Baskı, İstanbul 2018.
• AMERİKAN PSİKİYATRİ BİRLİĞİ, Ruhsal Bozuklukların Tanısal ve Sayımsal El Kitabı, Dördüncü Baskı, Yeniden Gözden Geçirilmiş Tam Metin (DSM-IV-TR), Washington DC, 2000, Köroğlu Ertuğrul (çeviri), Hekimler Yayın Birliği, C: I, Ankara 2007, (atıf şekli: DSM-IV-TR).
• ARPACI Abdülkadir, Kişiler Hukuku (Gerçek Kişiler), Gözden Geçirilmiş ve Genişletilmiş 2. Bası, İstanbul 2000.
• ATAAY Aytekin, Medeni Hukukun Genel Teorisi, İstanbul Üniversitesi Yayınları, 2. Bası, İstanbul 1971.
• BEE Helen/BOYD Denise, Çocuk Gelişim Psikolojisi, İstanbul 2009.
• BERKİ Şakir, “Türk Medeni Kanunu’nda Evlenmede Mutlak Butlan”, Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, C: 19, S:1, 1962, s. 201- 231, (http://dergiler.ankara.edu.tr/ adresinden erişildi).
• DURAL Mustafa/ÖĞÜZ Tufan/GÜMÜŞ M. Alper, Türk Özel Hukuku, C: III, Aile Hukuku, İstanbul 2019.
• DURAL Mustafa/ÖĞÜZ Tufan, Türk Özel Hukuku, C: II, Kişiler Hukuku, İstanbul 2018.
• DURAL Mustafa/SARI Suat, Türk Özel Hukuku, C: I, Temel Kavramlar ve Medeni Kanunun Başlangıç Hükümleri, 13. Baskı, İstanbul 2018.
• DURAN Alaattin, “Zekâ Gerilikleri (Mental Retardasyon)”, Ders Notları, (http://194.27.141.99/dosya-depo/ders-notlari/alaattin- duran/Zeka_Gerilikleri.pdf) adresinden erişildi).
• EGGER A, İsviçre Medeni Kanunu Şerhi, II. Cilt, Aile Hukuku, Birinci Kısım: Evlenme Hukuku, İkinci ve Tamamen Değişik Tabı, Çeviren: Tahir Çağa, İstanbul 1943.
• ERDEM Mehmet, Aile Hukuku, Güncellenmiş 2. Baskı, Ankara 2019.
• ERİPEK Süleyman, Zihinsel Engelli Çocuklar, Genişletilmiş 2. Baskı, Anadolu Üniversitesi Yayınları No: 900, Eğitim Fakültesi Yayınları No: 41, Eskişehir 1996.
• ERKAN Vehbi Umut/YÜCER İpek, “Ayırt Etme Gücü”, Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi Türkiye'ye Armağan Projesi, 60 (3), Ankara 2011, s. 485-522.
• FEYZİOĞLU Feyzi Necmeddin, Aile Hukuku, 3. Baskı, İstanbul 1986, (baskıya hazırlayanlar: Cumhur Özakman/Enis Sarıal).
• GENÇCAN Uğur Ömer, Aile Hukuku, Ankara 2011.
• GÖKTÜRK Ülkü, “Evlenmenin İptali”, Konya 2008, Yüksek Lisans Tezi, (http://acikerisim.selcuk.edu.tr adresinden erişildi).
• HATEMİ Hüseyin, Aile Hukuku, 7. Bası, İstanbul 2019, (atıf şekli: Aile).
• HATEMİ Hüseyin, Kişiler Hukuku, Güncellenmiş 7. Bası, İstanbul 2018, (atıf şekli: Kişiler).
• HELVACI Serap, Gerçek Kişiler, 8. Bası, İstanbul 2017.
• İKİZLER Metin, Evlenmenin Hükümsüzlüğü, Ankara 2018.
• KILIÇOĞLU Ahmet, Aile Hukuku, 4. Bası, Ankara 2019, (atıf şekli: Aile).
• KÖPRÜLÜ Bülent/KANETİ, Selim Aile Hukuku, İstanbul Üniversitesi Yayınları No: 3388, Hukuk Fakültesi Yayınları No:696, İstanbul 1985- 1986.
• KÖTELİ Argun, Evliliğin Hukuki Niteliği ve Evlilik Dışı Beraberlikler, İstanbul 1991.
• MENEKŞE Ömer, “İslam Hukukunda Alzheimer Hastalığının Eda Ehliyeti Üzerindeki Etkileri”, İslam Hukuku Araştırmaları Dergisi, S: 27, Nisan 2016, s. 147-181, (http://www.omermenekse.com.tr/wp- content/uploads/2017/01/islam-hukuku-alzheimer.pdf adresinden erişildi).
• MUNRO Dale J, MSW, RSW, FAAIDD, “Couple Therapy and Support: A Positive Model for People with Intellectual Disabilities”, NADD Bulletin Volume X Number 5 Article 1, (http://thenadd.org/modal/bulletins/v10n5a1~.htm adresinden erişildi).
• OĞUZMAN Kemal/BARLAS Nami, Medeni Hukuk, 24. Bası, İstanbul 2018.
• OĞUZMAN Kemal/SELİÇİ Özer/ÖZDEMİR OKTAY- Saibe, Kişiler Hukuku (Gerçek- Tüzel Kişiler), 17. Bası, İstanbul 2018.
• ÖZKAN Hasan, Açıklamalı- İçtihatlı- Örnekli Türk Medeni Yasası ve Uygulaması, Aile Hukuku- I, 2. Cilt, İstanbul 2017.
• ÖZTAN Bilge, Aile Hukuku, 6. Bası, Ankara 2015.
• ÖZTAN Bilge, “Batıl Evlenmelerde Eşlerin Durumu”, Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, S: 1, C: 26, 1969, s. 193- 215, (http://dergiler.ankara.edu.tr/ adresinden erişildi), (atıf şekli; Makale).
• ÖZUĞUR İhsan Ali, Evlilik Birliğini Sona Erdiren Nedenler, Boşanma, Ayrılık ve Evlenmenin İptali Davaları, Son Yargıtay Kararlarıyla Güncelleştirilmiş 3. Baskı, Ankara 2008.
• SAYMEN Hakkı Ferit, Türk Medeni Hukuku, C: I, Umumi Prensipler, 3. Bası, İstanbul 1960.
• SEROZAN Rona, Medeni Hukuk, Genel Bölüm/Kişiler Hukuku, 8. Bası, İstanbul 2018.
• ŞİNİKOĞLU Pınar, “Mental Retardasyon Tanısı Almış Çocuklar ile Normal Gelişim Gösteren Akranları Arasında Plastik Sanatlar Üzerinden Bir Karşılaştırma Çalışması”, İstanbul 2017, Yüksek Lisans Tezi, (https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi adresinden erişildi).
• TAŞBAŞ Başar Mustafa, “Evlenmenin Şartları”, Konya 2010, Yüksek Lisans Tezi, (http://acikerisim.selcuk.edu.tr adresinden erişildi).
• TEKİNAY Selahattin Sulhi, Türk Aile Hukuku, 7. Baskı, İstanbul 1990.
• TUTUMLU Mehmet Akif, Evliliğin Butlanı, Boşanma, Ayrılık Sebepleri ve Boşanmanın Hukuki Sonuçları, Ankara 2002.
• VELİDEDEOĞLU Veldet Hıfzı, Türk Medeni Hukuku, C: II, Cüz 1- Aile Hukuku, 4. Bası, İstanbul 1960.
• VELİDEDEOĞLU Veldet Hıfzı, Türk Medeni Hukuku, C: I, Cüz 2- Şahsın Hukuku, 6. Bası, İstanbul 1963, (atıf şekli: Şahsın Hukuku).
• VELİDEDEOĞLU Veldet Hıfzı, Türk Medeni Hukuku C: I, Cüz 1- İkinci Kitap (Haklar ve Borçlar), 6. Bası, İstanbul 1959, (atıf şekli: Haklar ve Borçlar).
• VURAN Sezgin, “Ünite 4: Zekâ Geriliği”, Açıköğretim Fakültesi Okul Öncesi Öğretmenliği Lisans Programı- Özel Eğitim, Anadolu Üniversitesi Yayını No:1411, Açıköğretim Fakültesi Yayını, No: 756, 4. Baskı, Haziran 2005, (https://books.google.com.tr/ adresinden erişildi).
• YILDIRIM Abdülkerim, Türk Aile Hukuku, Ankara 2014.
• http://karamercanhukuk.com/ (Erişim Tarihi: 5. 2. 2019).
• http://legalbank.net. (Atıf şekli: Legalbank). (Erişim Tarihi: 6. 3. 2019).
• http://www.kazanci.com (Atıf şekli: Kazancı). (Erişim Tarihi: 5. 3. 2019).
• http://mevzuat.gov.tr. (Erişim Tarihi:1. 3. 2019).
• http://www.resmigazete.gov.tr. (Erişim Tarihi:1. 3. 2019).
• https://www.tbmm.gov.tr/sirasayi/donem21/yil01/ss723m.htm (Erişim Tarihi: 25.3.2019)
• http://www.tdk.gov.tr. (Erişim Tarihi: 2. 3. 2019).
• https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi (Erişim Tarihi: 16. 3. 2019).
• http://dergiler.ankara.edu.tr/ (Erişim Tarihi: 3. 3. 2019, 11. 3. 2019).
• http://acikerisim.selcuk.edu.tr. (Erişim Tarihi: 11. 3. 2019).
• http://www.omermenekse.com.tr/wp-content/uploads/2017/01/islam- hukuku-alzheimer.pdf). (Erişim Tarihi: 11. 3. 2019).
• https://books.google.com.tr/ (Erişim Tarihi: 18. 3. 2019).
• http://194.27.141.99/dosya-depo/ders-notlari/alaattin- duran/Zeka_Gerilikleri.pdf. (ErişimTarihi:10. 3. 2019).
• http://thenadd.org/modal/bulletins/v10n5a1~.htm. (Erişim Tarihi: 4. 3. 2019).
• https://humanrightscenter.bilgi.edu.tr/tr/content/132-engellilerin-haklarna- iliskin-sozlesme/ (Erişim Tarihi: 25.03. 2019).