ACENTELERİN ARABULUCULUK SÜRECİNDE TEMSİL YETKİSİNİ KULLANMASI

Yıl 2022, Cilt: 19 Sayı: 3, 175 - 198, 15.10.2022

Hakan Hasırcı

Öz

Türk Ticaret Kanunu (TTK) m. 105, 2 uyarınca acente “aracılıkta bulunduğu veya yaptığı sözleşmelerden doğacak uyuşmazlıklardan dolayı müvekkili adına dava açabileceği gibi, kendisine karşı da aynı sıfatla dava açılabilir”.
Buna karşılık, acenteler ve onların aracılık ettiği sözleşmelerden doğan uyuşmazlıkların, dava yoluna götürülmeden önce, gerek ihtiyari arabuluculuk gerek TTK m. 5/A ve Tüketicilerin Korunması Hakkında Kanun (TKHK) m. 73/A düzenlemeleri uyarınca dava şartı arabuluculuk hükümlerine tabi olması pek muhtemeldir. Bu çalışma çerçevesinde, arabuluculuk sürecinde de TTK m. 105, 2 hükmünün uygulanabilip uygulanamayacağı, uygulanacaksa acentenin bu süreçte hak, yetki ve yükümlülüklerinin kapsamının ne olacağı hususları açıklığa kavuşturulmaya çalışılacaktır.

Anahtar Kelimeler

Acente, arabuluculuk, davaya vekalet, arabuluculukta acentenin vekalet yetkisi

AGENSTS’ EXERCISING THE POWER OF REPRESENTATION IN THE MEDIATION PROCESS

Öz

In accordance with Turkish Commercial Code (TCC) Art. 105, 2, an “agency can sue on behalf of its client for disputes arising out of the contracts it brokers or makes, as well as against it in the same capacity”.
In contrast, disputes arising from these contracts are likely to be subject to mediation as a procedural requirement according to TCC Art. 5/A and The Code on Consumer Protection (CCP) Art. 73/A before being brought to the path of litigation. Within the framework of this study, it will be tried to clarify whether the provision TCC Art. 105, 2 can be applied during the mediation process and what the scope of the rights, powers and obligations of the agency will be in this process if it is to be applied.

Anahtar Kelimeler

Agent, mediation, powers of attorney in litigation, powers of agent in mediation

Kaynakça

• Aksoy, S.: Konişmentodaki Yetki Şartının Geçerliliği Meselesi (Ticaret Hukuku ve Yargıtay Kararları Sempozyumu, Ocak 2021, s. 283-337).
• Altay, S. A.: Acentenin Müvekkilini Davada Temsil Etmesi (Fırat Öztan’a Armağan, Cilt 1, s. 223-273, Ankara 2010).
• Arkan, S.: Ticari İşletme Hukuku, 24. B., Ankara, 2018.
• Arslan, R. / Yılmaz, E. / Taşpınar Ayvaz, S. / Hanağası, E.: Medeni Usul Hukuku, 7. B., Ankara 2021.
• Bakır, R. A.: Para Alacağı Dışındaki İlâmların İcrası, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, İzmir 2010.
• Bornheimer, J. / Park, A.: Stellung und Verpflichtungen des (vorläufigen) Insol-venzverwalters und Sachverständigen im Lichte der Datenschutz-Grundverordnung, NZI 2018, 877 vd.
• Börü, L.: Medeni Usul Hukukunda Davaya Vekalet Ehliyeti, Ankara 2006 (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi)
• Budak, A. C. / Karaaslan, V.: Medeni Usul Hukuku, İstanbul 2021.
• Danis Akkan, C.: Acentenin Müvekkili Mahkemede Temsil Etme Yetkisi (BATİDER 2008, C. 24, S. 4, s. 219-236).
• Demir, Ş.: Arabuluculuk Arkadaşlığı (Ankara Barosu Dergisi, Yıl 20132, s. 291-314).
• Demirtaş, N.: Acentenin Davada Müvekkilini Temsil Etmesi (İstanbul Aydın Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, Yıl 5, Sayı 1 - Haziran 2019, s. 83-109).
• Deren Yıldırım, N.: Kesin Hükmün Sübjektif Sınırları, İstanbul 1996.
• Dişel, B.: Dava Takip Yetkisi, İstanbul 2020.
• Domaniç, H.: Türk Ticaret Kanunu Şerhi, Cilt I, İstanbul 1988.
• Eren, F.: Borçlar Hukuku Genel Hükümler, 14. B., Ankara 2012.
• Erişir, E.: Medeni Usul Hukukunda Taraf Ehliyeti, İzmir 2007.
• Fırat, E.: Özel Kanunlarda Düzenlenen İlam Niteliğinde Belgeler, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Erzincan 2015.
• Hanağası, E.: Davada Menfaat, Ankara 2009.
• Hasırcı, H. / Tekin, U.: Evaluation of the Turkish Commercial Code art. 5/A Related to Mediation as a Procedural Requirement in Commercial Actions, Law and Justice Review, Year: 10, Issue: 19, December 2019, s. 119-141.
• Kalpsuz, T.: Müvekkillerine İzafen Acentelere Karşı Dava Açılması ve Takip Yapılması (BATİDER 1983, C. 7, S. 1, s. 1-11).
• Kavasoğlu, A.: Medeni Usul Hukuklunda Davada Temsil (Yayımlanmamış Doktora Tezi, İstanbul 2007).
• Kaya, A.: Türk Ticaret Kanunu Şerhi - Birinci Kitap - Ticari İşletme - Acentelik, 2. B., İstanbul 2016.
• Kayıhan, Ş.: Türk Ticaret Kanunu ve Türk Borçlar Kanunu Işığında Türk Hukukunda Acentelik Sözleşmesi, 5. B., Ankara, 2018.
• Kınacıoglu, N.: Acente ve Acentelik Sözleşmesi, Ankara 1963.
• Koçyiğit, İ. / Bulur, A.: Ticari Uyuşmazlıklarda Dava Şartı Arabuluculuk, Ankara 2019.
• Kuru, B.: Dava Şartları (Sabri Şakir Ansay’ın Hatırasına Armağan, Ankara 1964, s. 109-147).
• Narbay, S. / Uyumaz, M.: Acentenin Müvekkili Mahkemede Temsil Yetkisi (Legal Hukuk Dergisi, 2013, C. 11, S. 121, s. 101-143.
• Önen, E.: Medeni Yargılama Hukuku, Ankara 1979.
• Pekcanıtez, H. / Meriç, N.: Medeni Usul Hukukunda Fer’i Müdahale, 2. B., İstanbul 2020.
• Platzer, M.: Datenschutz in der Insolvenz [Fridgen, A. / Geiwitz, A. / Göpfert, B. (Hrsg): BeckOK Insovenzrecht, 24. Ed., München 2021].
• Poroy, R. / Yasaman, H.: Ticari Isletme Hukuku, 17. B., Istanbul 2018.
• Postacıoğlu, İ.: Medeni Usul Hukuku Dersleri, İstanbul 1975.
• Selçuk, S.: Dava Vekaletnameleri, Ankara 2011.
• Sungurtekin Özkan, M.: Avukatlık Mesleği – Avukatın Hak Ve Yükümlülükleri, 3. B., İzmir 2012.
• Tanrıver, S.: Medenî Usul Hukuku, C. I, 2. B., Ankara 2018 (Tanrıver - Usul).
• Tanrıver, S.: Noterlik Acısından Vekalet (Temsil), 2. B., Ankara 2001.
• Tekin, U.: Acentenin Ücret Hakkı, Ankara 2018 (Tekin - Ücret Hakkı).
• Tekin, U.: Acentenin Tahsil Komisyonu Talep Hakkı, İnönü Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, 10 (2), 2019, s. 362-370 (Tekin - Tahsil).
• Tekin, U.: Tacir Yardımcılarının BağımsızlığınınTayininde Bir Yol Gösterici: Alman Ticaret Kanunu § 84.1-Karşılaştırmalı Bir İnceleme-, Batider 2019/4, s. 129-147 (Tekin - Bağımsızlık).
• Thole, C.: Der (vorlaufige) Insolvenzverwalter als Verantwortlicher i. S. d. Art. 4 Nr. 7 DSGVO (ZIP 2018, Heft 21, s. 1001-1012).
• Türkel, D. T.: Müvekkile İzafeten Acenteye Karşı Açılan Davalarda Hukuki Dinlenilme Hakkıyla Bağlantılı Sorunlar (Haluk Konuralp Anısına Armağan, Ankara 2009, s. 1105-1122).
• Üçüncü, S. H.: Acentenin Temsil Yetkisinin Usul Hukuku Kapsamında Değerlendirilmesi (Gazi Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, XVII, 1-2, 2013, s. 961-996).
• Ulgen, H. / Helvacı, M. / Kendigelen, A. / Kaya, A. / Nomer Ertan, F. N.: Ticari Isletme Hukuku, 5. B., Istanbul 2015.
• Üstündağ, S.: Medeni Yargılama Hukuku, İstanbul 2000.
• Vardar Hamamcıoğlu, G.: Medeni Hukukta Tasarruf İşlemi Kavramı, İstanbul 2014.
• Yılmaz, E.: Hukuk Muhakemeleri Kanunu Şerhi, C. I-III, 3. B., Ankara 2017.