Üniversite Yöneticilerinin Yenilikçilik ve Risk Alma Davranışlarına İlişkin Yönetici ve Öğretim Elemanlarının Görüşleri

Yıl 2018, Cilt: 8 Sayı: 1, 45 - 54, 01.04.2018

Hülya Kasapoğlu

Öz

Bilimsel ve teknolojik gelişmelerin hızla gerçekleştiği bir dünyada yenilikçi bir anlayışı benimseyen ve risk alabilen örgütlerin, oluşan yeni yapıya uyum sağlamada ve başarıyı yakalamada daha fazla şansı olabilecektir. Üniversiteler, bilgiyi üreten ve yayan örgütler olarak yenilik yapılması ve takibi konusunda öncü olmalıdır. Toplumsal yenileşmenin lideri konumundaki yükseköğretim kurumlarının yenileşme sürecinde, üniversite yöneticilerinin yeniliğe bakış açısı ve risk alabilme davranışları önemli bir yer tutmaktadır. Bu araştırma ile üniversite yöneticilerinin yenilikçilik ve risk alma davranışlarını ne ölçüde gerçekleştirdiklerine ilişkin yönetici ve öğretim elemanlarının görüşlerinin belirlenmesi amaçlanmıştır. Öğretim elemanlarının görüşleri arasındaki farklar; cinsiyet, kıdem ve akademik unvanlarına göre değerlendirmiştir. Bu araştırmanın örneklemini, Karadeniz Teknik Üniversitesi'nde görev yapan, araştırmaya katılmaya gönüllü üniversite yöneticileri ve öğretim elemanları oluşturmaktadır. Araştırmada "Yenilikçilik ve Risk Alma Davranışları Ölçeği" kullanılmıştır. Araştırma sonucunda öğretim elemanları yöneticilerinin yenilikçilik ve risk alma davranışını "ara sıra" düzeyinde değerlendirirken, yöneticilerin kendi yenilikçilik ve risk alma davranışını "çoğu zaman" düzeyinde değerlendirildiği bulunmuştur.

Anahtar Kelimeler

Öğretim elemanları, risk alma, üniversite yöneticileri, yenilikçilik

The views of administrators and academic staff about the innovativeness and risk-taking behaviors of university administrators

Öz

In today's world of rapid technical and scientific advancements, the organizations that are open to adopt innovations and take risks will have more chance to achieve success. Universities, as the organizations of producing and spreading knowledge, should be the leader of making innovations and following it up. The university administrators' point of view on innovations and risk taking has a very important role during the process of being the leader of social innovation. In this study, it is aimed to state the point of views of university administrators and instructors on how much it is achieved to succeed in having an innovative point of view and taking risks. The differences between the views of instructors are evaluated according to their sex, seniority and academic title. The paradigm of this study is constituted by volunteer university administrators and instructors of Karadeniz Technical University. "The Scale of Innovativeness and Risk Taking" is used in this study. As a conclusion, it is found that academic staff evaluated the innovativeness and risk-taking behaviors of administrators as "sometimes", while administrators, themselves, indicated their own innovative and risk-taking behaviors as "most of the time".

Anahtar Kelimeler

Academic staff, innovativeness, risk-taking, universityadministrators

Kaynakça

• Adair, J. (2008). Yenilikçi liderlik. İstanbul: Babıali Kültür.
• Aguayo, R. (2000). Dr. Deming. Japonlara kaliteyi öğreten Amerikalı Japon mucizesinin mimarı, (Y. K. Tunçbilek, Çev.). İstanbul: Form Yayınları.
• Basım, N., Korkmazyürek, H. ve Tokat, O. (2008). Çalışanların öz yeterlilik algılamasının yenilikçilik ve risk alma üzerine etkisi: kamu sektöründe bir araştırma. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 19, 121–130.
• Bülbül, T. (2010). Yönetimde yeni yaklaşımlar, yenilik yönetimi, H. B. Memduhoğlu ve K. Yılmaz (Ed.) Türk eğitim sistemi ve okul yönetimi (s. 31–51). Ankara: Pegem Akademi.
• Büyüköztürk, Ş. (2007). Sosyal bilimler için veri analizi el kitabı. Ankara: Pegem A Yayıncılık.
• Celep, C. (2014). Eğitim yöneticisinin liderlik davranışı. Ankara: Nobel Yayıncılık.
• Cormican, K., and O’Sullivan, D. (2004). Auditing best practice for effec- tive product innovation management. Technovation, 24(10), 819–829.
• Daft, R. L. (1994). Management (3rd ed.). Orlando, FL: The Dryden Press.
• Dağlı, A. (2012). Özel grupların yönetimi, Kıran, H. ve (Ed.) Etkili sınıf yönetimi (7. baskı; s. 303–337). Ankara: Anı Yayıncılık.
• Dobni, C. B. (2006). The innovation blueprint. Business Horizons, 49(4), 329–339.
• Doğan, H. ve Üngüren, E. (2010). İşletmelerde metafor kavramı ve önemi: Yöneticilerin stratejik iletişim ve paylaşım araçları olarak metaforlar ve etkin kullanım yolları. Alanya İşletme Fakültesi Dergisi, 2(2), 61–74.
• Drucker, P. F. (1998). Sonuç için yönetim (B. Toksöz, Çev.). İstanbul: İnkılâp Kitabevi.
• Elçi, Ş. (2006). İnovasyon: Kalkınma ve rekabetin anahtarı. Ankara: Nova Yayıncılık.
• Eraslan, L. (2004). Liderlik olgusunun tarihsel evrimi. Temel kavramlar ve yeni liderlik paradigmasının analizi. Milli Eğitim Dergisi, 162.
• Erdoğan, Ö. ve Ergün, M. (2011). İki farklı meslek grubunda çalışan per- sonelin denetim odağı ve risk eğilimi düzeylerinin karşılaştırılması. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 40, 176–85.
• Etzkowtz, H., Webster, A, Gebhardt, C., and Terra, B. R. C. (2000). The future of the university and the university of the future: Evolution of ivory tower to entrepreneurial paradigm. Research Policy, 29(2), 313– 330.
• Garcia, V. H., Meek, K. L., and Wilson, K. A. (2011). Advancing innovation in health care leadership. Nursing Administration Quarterly, 35(3), 242–7.
• Geisler, E. (1993). Middle managers as internal corporate entrepreneurs: An unfolding agenda. Interfaces, 23(6), 52–63.
• Goleman, D., Boyatzis, R., and McKee, A. (2002). Yeni liderler (O. Deniztekin, Çev.). İstanbul: Varlık Yayınları.
• Göl, E. ve Bülbül, T. (2012). İlköğretim okulu yöneticilerinin yenilik yöne- timi yeterliklerine ilişkin öğretmen algıları. Mersin Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 8(2), 97–109.
• Gül, K., Gül, M. ve Saatçi, G. (2016). akademik yöneticilerin yönetsel yetkinlik düzeylerinin araştırılması: Balıkesir ve Bursa’da ampirik bir çalışma. Balıkesir Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 19(35), 283–301.
• Hewison, A., and Badger, F. (2006). Taking the initiative: Nurse intrapre- neurs in the NHS. Nursing Management - UK, 13(3), 14–19.
• Hisrich, R. D., Peters, M. P., and Shepherd, D. A. (2005). Entrepreneurship (6th ed.). New York: McGraw-Hill.
• Hitt, M. A., Black, J. S., and Porter, L. W. (2005). Management. Hoboken, NJ: Pearson Prentice Hall.
• Johnson, T. L., and Hayes, C. (1996). Wanted: Entrepreneurial skills. Black Enterprise, 26(9), 62–63.
• Kalkan, M., Odacı, H. ve Koç, H. E. (2010). Innovativeness, risk taking, focusing on opportunity attitudes on nurse managers and nurses. International Journal of Human and Social Sciences, 5(10), 622–5.
• Karasar, N. (2008). Bilimsel araştırma yöntemi (18. baskı). Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
• Kasapoğlu, H. (2013). Üniversitelerde bölüm başkanlığı yapan öğretim ele- manlarının yönetsel etkililik düzeyleri. Yükseköğretim Dergisi, 3(2), 90– 96.
• Kılıçer, K. ve Odabaşı, H. F. (2010). Bireysel yenilikçilik ölçeği: Türkçeye uyarlama, geçerlik ve güvenirlik çalışması. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 38, 150–164.
• Korkmazyürek, H., Tokat, A. O. ve Basım, H. N. (2008). Örgüt içi girişimcilik bağlamında yenilikçilik, risk alma ve fırsatlara odaklanma tutumları: Karşılaştırmalı bir çalışma. İktisat İşletme ve Finans, 23(263), 70–81.
• Küçük, O. (2005). Girişimcilik ve küçük işletme yönetimi (2. baskı). Ankara: Seçkin Yayıncılık.
• Leskovar-Spacapan, G., and Bastic, M. (2007). Differences in organiza- tions’ innovation capability in transition economy: internal aspect of the organizations’ strategic orientation. Technovation, 27(9), 533–546.
• Leydesdorff, L., and Etzkowitz, H. (2001). The transformation of univer- sity-ındustry-government relations. Electronic Journal of Sociology, 5(4), 1–17.
• Naktiyok, A. (2004). İç girişimcilik. İstanbul: Beta Yayınevi.
• Nurluöz, Ö., Birol, C. ve Silman, F. (2010). Üniversitelerde eğitim yöneti- cilerinin yöneticilik davranışlarının öğretim elemanı ve öğrenci görüşlerine göre incelenmesi. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi, 16(4), 579–599.
• Odabaşı, Y. (2006). Değişimin ve dönüşümün aracı olarak girişimci üniver- site. Girişimcilik ve Kalkınma Dergisi, 1(1), 87–102.
• Oke, A. (2007). Innovation types and innovation management practices in service companies. International Journal of Operaıtions & Production Management, 2(6), 564–587.
• Oke, A., Munshi, N., and Walumbwa, F. O. (2009). The influence of lead- ership on innovation processes and activities, Organizational Dynamics, 38(8), 64–72.
• Ozan, M. B. ve Karabatak, S. (2013). Ortaöğretim okul yöneticilerinin yenilik yönetimine yaklaşımları ve karşılaştıkları sorunlar. International Online Journal of Educational Sciences, 5(1), 258–273.
• Öğüt, A., Aygen, S. ve Demirsel, M. T. (2007). Personel güçlendirme ino- vasyonu hızlandırır mı? Antalya ili beş yıldızlı konaklama işletmelerine yönelik görgül bir araştırma. Selçuk Üniversitesi İ.İ.BF Dergisi (Yerel Ekonomiler Özel Sayısı), 163–172.
• Ökmen, M. ve Bal, V. (2013). Üniversite yöneticilerinin girişimci üniversite kavramına yönelik görüşleri. Yükseköğretim Dergisi, 3(2), 70–81.
• Rogers, E. M. (1995). Diffusion of innovation. New York: The Free Press.
• Sakınçı, S. ve Bursalıoğlu, S. A. (2012). Yükseköğretimde küresel bir değişim: Girişimci üniversite modeli. Yükseköğretim ve Bilim Dergisi, 2(2), 92–99.
• Sultana, R. G. (2001). Educational innovation in the context of challenge and change: A Euro-Mediterranean perspective. In R. G. Sultana (Ed.), Challenge and change in the Euro-Mediterranean region: case studies in edu- cational innovation. New York: Peter Lang.
• Şişman, M. (2014). Öğretim liderliği (5. baskı). Ankara: Pegem Akademi.
• Tabak, A., Erkuş, A. ve Meydan, C. H. (2010). Denetim odağı ve yenilikçi birey davranışları arasındaki ilişkiler: Belirsizliğe tolerans ve risk almanın aracılık etkisi. Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 10(1), 159–176.
• Watt, D. (2002). How innovation occurs in high schools within the network of innovative schools: The four pillars of innovation research project. 9 Ocak 2011 tarihinde <http://www.bishops.k12.nf.ca/poster2004/fourpillars.pdf> adresinden erişildi.
• Yılmaz, T. F., Tiryaki-Şen, H. ve Demirkaya, F. (2014). Başhemşirelerin yenilikçilik ve risk alma davranışlarının belirlenmesi. Balıkesir Sağlık Bilgisi Dergisi, 3(3), 147–154.
• Zhao, H., Seibert, S. E., and Hills, G. E. (2005). The mediating role of self efficacy in the development of entrepreneurial intentions. Journal of Applied Psychology, 90(6), 1265–1272.