Eğitim Fakültesi Araştırma Görevlilerinin Öğretim Üyesi Yetiştirme Programına İlişkin Görüşlerinin Belirlenmesi*

Yıl 2016, Cilt: 6 Sayı: 2, 72 - 83, 01.08.2016

İlkay Doğan Taş Ece Koçer Özgür Ulubey

Öz

Türkiye'de üniversite sayısının artması ile öğretim elemanı gereksinimi daha da artmıştır. Bu durum, öğretim elemanı başına düşen öğrenci sayısının ve ders yükünün fazla olmasına ve öğretimin niteliğinin düşmesine neden olmuştur. Yükseköğretimdeki öğretim elemanı eksikliğinden kaynaklanan sorunların aşılabilmesi için üniversitelerin yetişmiş eleman gereksiniminin hızlı bir şekilde karşılanması gerekmiştir. Bu nedenle, öğretim elemanı yetiştirmeye yönelik çeşitli programlar geliştirilmiş ve uygulanmıştır. Bunlardan birisi de Öğretim Üyesi Yetiştirme Programıdır (ÖYP). Bu araştırmada, ÖYP kapsamında lisansüstü eğitim alan araştırma görevlilerinin programa ve programın usul ve esaslarındaki değişikliklere ilişkin görüşlerinin belirlenmesi amaçlanmıştır. Nitel araştırmalarda kullanılan yaklaşımlardan görüngübilim (fenomenoloji) deseni kullanılmıştır. Çalışmanın katılımcılarını Ankara ilindeki bir üniversitede ÖYP kadrosunda çalışan araştırma görevlilerinden uygun örnekleme yöntemiyle seçilen 18 öğretim elemanı oluşturmuştur. Odak grup görüşmeleri ile toplanan veriler tümdengelimsel içerik analizine göre analiz edilmiştir. Araştırmanın geçerliği ve güvenirliğinin sağlanması için araştırmanın yöntem boyutunda kullanılan veri toplama aracı ve analiz teknikleri ayrıntılı bir biçimde açıklanmış, bulgular sunulurken temalar doğrudan alıntılarla desteklenmiş, çalışmanın yöntem ve bulgular bölümü yapılandırılırken, her bir öğenin ayrıntılı biçimde tanımlanmasına özen gösterilmiştir. Araştırmanın tutarlılığını arttırmak için, verilerin analizi sürecinde iki araştırmacı çalışmıştır. Araştırma sonucunda, katılımcıların, ÖYP'de başvuru sürecinin kolay ve süreçteki değerlendirmenin nesnel olması ve ÖYP'nin büyük üniversitelerde lisansüstü eğitime olanak sağlaması gibi nedenlerle ÖYP'yi tercih ettikleri belirlenmiştir. ÖYP kapsamında ataması yapılan araştırma görevlilerinin atandıkları ve görevlendirildikleri üniversitelerde kabullenilme ve aidiyet sorunları yaşadıkları görülmüştür. ÖYP usul ve esaslarında yapılan değişiklikleri katılımcıların bazıları olumlu bulurken bazıları olumsuz bulmuştur.

Anahtar Kelimeler

ÖYP, ÖYPli'lerin sorunları, program değerlendirme.

Determining opinions of research assistants in faculty of education about the faculty development programme

Öz

In Turkey, the rapid increase in the number of universities has caused an increase in the need for academic members. This situation has caused not only more workload of academic members in terms of student and course numbers, but also a decrease in the quality of education. In order to get over the problems caused by the lack of academic member in higher education, it was necessary to meet the need for qualified academic members rapidly. For this reason, varying programs have been developed and implemented for developing academic members, one of which is the Faculty Development Programme (FDP). In this study, it is aimed to determine opinions of research assistants continuing their post-graduate education within the scope of the FDP about the program and the changes done in it is procedures and principles. The phenomenological design being one of the qualitative approaches was used. The participants of the study, chosen by convenience sampling, were 18 research assistants continuing their post-graduate education within the scope of the FDP and working at a university in Ankara. The data gathered via focus group interviews were analyzed by deductive content analysis. In order to conduct a reliable and valid study, the data collection tool and data analysis techniques were described in detailed under the method section. In addition, while reporting results, themes mentioned were stressed with direct quotations. In order to increase the consistency of the study, two researcher worked during the data analysis process. Results of the study showed that participants preferred the FDP due to its easy application process, objective evaluation process and giving opportunity for graduate education at prestigious universities. In addition, it was seen that the FDP research assistants have problems in terms of acceptance and belongingness both at home and host universities. Finally, some of the participants considered changes in the procedures and principles of the program positive whereas some others negative.

Anahtar Kelimeler

FDP, problems of FDP research assistants, program evaluation.

Kaynakça

• Creswell, J. W., and Miller, D. L. (2000). Determining validity in qualita- tive inquiry: Theory Into Practice, 39(3), 124–130.
• Çelebi, N. ve Tatık, R. Ş. (2012). Öğretim üyesi yetiştirme programındaki (ÖYP) araştırma görevlilerinin ÖYP’yi değerlendirmeleri. Yükseköğre- tim Dergisi, 2(3), 127–136
• Kahraman, A. B. (2010). Lisansüstü eğitim yapmak amacıyla başka bir üniversitede görevlendirilen araştırma görevlilerinin yaşam tarzı profil- leri ve problemleri (Hacettepe Üniversitesi örneği). Zeitschrift für die Welt der Türken, 2(2), 243–257.
• Karakütük, K., ve Özdemir, Y. (2011). Bilim İnsanı Yetiştirme Projesi (Bİ- YEP) ve Öğretim Üyesi Yetiştirme Programı’nın (ÖYP) değerlendiril- mesi. Eğitim ve Bilim, 36(161), 26–38.
• Linkoln, Y. S., and Guba, G. (1985). Naturalistic inquiry. Thousand Oaks, CA: Sage.
• Meriam, S. B. (2009). Oualitative research: A guide to desing and implementa- tion. San Francisco, CA: Jossey-Bass.
• Öğretim Üyesi Yetiştirme Programı Celal Bayar Üniversitesi (ÖYPCBU) (2015). Öğretim üyesi yetiştirme programı kurum koordinasyon birimi. 19 Haziran 2015 tarihinde <http://oyp.cbu.edu.tr/tarih.php> adresinden erişildi.
• Öğretim Üyesi Yetiştirme Programına İlişkin Esas ve Usuller (ÖÜYPEU) (2010). YÖK. 26 Mart 2010.
• Öğretim Üyesi Yetiştirme Programına İlişkin Esas ve Usuller (ÖÜYPEU) (2012). YÖK. 26 Haziran 2012.
• Öğretim Üyesi Yetiştirme Programına İlişkin Esas ve Usuller (ÖÜYPEU) (2013). YÖK. 14 Kasım 2013.
• Öğretim Üyesi Yetiştirme Programına İlişkin Esas ve Usuller (ÖÜYPEU) (2014). YÖK. 25 Eylül 2014.
• Öğretim Üyesi Yetiştirme Programına İlişkin Esas ve Usuller (ÖÜYPEU) (2015). YÖK. 14 Mayıs 2015.
• Özdem, G. (2002). Bir üniversite adına diğer bir üniversitede lisansüstü öğre- nim gören araştırma görevlilerinin sorunları (Ankara ili örneği). Yayımlan- mamış Yüksek Lisans Tezi, Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Ens- titüsü, Ankara.
• Patton M. Q. (1990). Qualitative evaluation and research methods. Thousand Oaks, CA: Sage.
• Patton, M. Q. (2014). Nitel araştırma ve değerlendirme yöntemleri (S. Çelik ve F. Ö. Karataş, Çev.). Ankara: Pegem Akademi (2002).
• Tuna, Y. (2003). Kalkınma planlarında yükseköğretim. Milli Eğitim Dergisi, Güz, 160.
• Yıldırım, A. ve Şimşek H. (2013). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri (9. baskı). Ankara: Seçkin Yayıncılık.
• Yüksek Öğretim Kurulu (YÖK) (2007). Türkiye’nin yükseköğretim stratejisi. 19 Haziran 2015 tarihinde <http://www.yok.gov.tr/documents/10279/ 30217/yok_strateji_kitabi/27077070-cb13-4870-aba1-6742db37696b> adresinden erişildi.
• Yüksek Öğretim Kurulu (YÖK) (2015a). Yüksek öğretim bilgi yönetim sis- temi – Birim istatistikleri. 19 Haziran 2015 tarihinde <https://istatistik. yok.gov.tr/> adresinden erişildi.
• Yüksek Öğretim Kurulu (YÖK) (2015b). Öğretim üyesi yetiştirme programına ilişkin usul ve esaslar. 19 Haziran 2015 tarihinde <http://www.yok.gov. tr/web/oyp/usul-ve-esaslar> adresinden erişildi.
• Yüksek Öğretim Kurulu (YÖK) (2015c). Basın ve halkla ilişkiler müşavirliği açıklaması. 25 Eylül 2016 tarihinde <http://www.yok.gov.tr/documents/ 10279/0/Oyp_kaldirilma_karari_220915.pdf/55dcda8e-9f98-4a25- b9e5-f4ce81b21526> adresinden erişildi.