Bologna Süreciyle İlgili Bir İnceleme: Öğrenci Başarısını Değerlendirme Yöntemleri ile Öğrenci İş Yükünün Karşılaştırılması*

Yıl 2016, Cilt: 6 Sayı: 2, 84 - 94, 01.08.2016

Zeynep Şen Gonca Uludağ Yüksel Kavak Süleyman Sadi Seferoğlu

Öz

Avrupa yükseköğretiminde bir reform niteliği taşıyan Bologna süreci, öğrenci iş yükünü esas alan Avrupa Kredi Transfer Sistemine (AKTS) dayalı olup, uygulamalarda öğrenci iş yükünün hesaplanması ve öğrenci başarısını değerlendirme yöntemleri kritik önem taşımaktadır. Bu çalışmanın amacı, Hacettepe Üniversitesi'nin Bologna süreci çalışmaları kapsamında güncellenen lisansüstü programlarının ders bilgi paketlerindeki derslerin AKTS kredilerinin belirlenmesinde etkili olan öğrenci iş yükü ile öğrenci ders başarısının değerlendirilmesinde dikkate alınan görevlerin karşılaştırılmasıdır. Çalışma kapsamında Hacettepe Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü bünyesinde yürütülen, tezli yüksek lisans düzeyindeki 12 program ele alınmıştır. Söz konusu yüksek lisans programlarının her birinden, bilim dalına özgü temel ders niteliği taşıyan iki zorunlu, iki seçmeli statüde olmak üzere toplam 48 dersin bilgi paketleri incelenmiştir. Araştırmanın sonuçları, değerlendirme sistemi tablolarında yer alan görevlerle öğrenci iş yükü tablolarında yer alan görevlerin genel olarak birbirleriyle örtüşmediğini göstermiştir. Ayrıca ders değerlendirme sistemi tablolarında yer alan görevlerin sayıları ve öğrenci başarısının değerlendirilmesine ilişkin katkı oranları ile öğrenci iş yükü görevlerinin sayı ve saatleri de çoğunlukla çelişmektedir. Bazı derslerin toplam iş yükünün yanlış hesaplandığı ve AKTS (öğrenci iş yükü) tablosu hesaplamaları yapılırken toplam iş yükünün göz ardı edildiği tespit edilmiştir. Araştırma sonuçları, öğretim elemanlarının ders bilgi paketlerinin doldurulması, öğrenci iş yükünün hesaplanması ve ders değerlendirme sistemi oluştururken dikkat edilmesi gereken hususlar konusunda bilgilendirmeye ihtiyaç duyduğunu düşündürmektedir. Ayrıca, ders bilgi kataloğu için kullanılan bilgisayar yazılımından kaynaklandığı düşünülen tablolar arasındaki görev farklılıklarının nedenlerinin araştırılmasının önemli olduğu söylenebilir. Bu durumda da üniversitelerin yazılım güncelleme çalışmalarına gereken önemi ve önceliği vermesinin gereği vurgulanabilir.

Anahtar Kelimeler

AKTS, Avrupa Yükseköğretim Alanı, Bologna süreci, ders bilgi paketi, eğitim bilimleri, Hacettepe Üniversitesi, iş yükü, öğrenci iş yükü, öğrenci değerlendirme yöntemleri, Türkiye, yükseköğretim.

An investigation regarding the Bologna process: Comparison of student assessment methods and student workload

Öz

Bologna process as a reform at higher education is based on European Credit Transfer System that predicates student workload. Calculating student workload and defining student assesment methods are important issues in Bologna process. The aim of this study is comparing student workload which is effective in determining course ECTS to student tasks which affect the course assessment. Within the scope of the study, 12 masters programs with thesis at Hacettepe University Graduate School of Educational Sciences were investigated. Two compulsory and two elective courses from each program which means 48 course catalogues in total were investigated. The results of the study showed that the tasks on course assessment system tables and the tasks on student workload tables do not match up in general. Moreover, the tasks' number and contribution rate on the tables conflict with each other. It's determined that total workload of some courses calculated incorrectly and when ECTS (student workload table) calculations were being done, total workload was ignored. The research results indicate that instructors need to be provided with training on how the course catalogues are developed, in particular how student workload is calculated and how course assessment system needs to be integrated with the rest of the course packages. In the meantime, it can be claimed that investigation of the reasons in the task differences observed in the tables, which might be a result of inaccurate performance of the software used for course catalogue, are very important. Thus, it could be emphasized the fact that that the universities need to give priority to software updates.

Anahtar Kelimeler

Bologna process, course catalogue, educational sciences, ECTS, European Higher Education Area, Hacettepe University, higher education, student assessment methods, student workload, Turkey, workload.

Kaynakça

• Aksoy, N. (2003). Eylem araştırması: Eğitimsel uygulamaları iyileştirme ve değiştirmede kullanılacak bir yöntem. Kuram ve Uygulamada Eğitim
• Yönetimi Dergisi, 9(4), 474–489. Bavlı, B. (2015). Eylem Araştırması. Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma
• Yöntemleri (pp. 285-302) (1. ed.). Rampalı İş Merkezi Kat:1 No:121 Meram-Konya: Eğitim Yayınevi. Berlin Communique (2003). Realising the European higher education area.
• Communiqué of the Conference of Ministers responsible for higher education. Sep 19, 2003, Berlin. 11 Mart 2016 tarihinde <http://www. ond.vlaanderen.be/hogeronderwijs/bologna/documents/mdc/berlin_c ommunique1.pdf> adresinden erişildi.
• Beyhan, A. (2013). Eğitim örgütlerinde eylem araştırması. Journal of
• Computer and Education Research, 1(2), 65–89. Bologna Declaration (1999). The Bologna Declaration of 19 June 1999. Joint declaration of the European Ministers of Education. 11 Mart 2016 tarihinde declaration adresinden erişildi.
• Bologna Uzmanları Ulusal Takımı (2008). Bologna Süreci’nin Türkiye’de uygulanması. Bologna uzmanları ulusal takımı projesi, 2007-2008 Sonuç raporu. (Ed. K. Edinsel). 21 Şubat 2016 tarihinde <http://w3.gazi.edu.tr/
• ~gyavuzcan/documents/1.pdf> adresinden erişildi. Bucharest Communique (2012). Making the most of our potential: Consolidating the European Higher Education Area. European Higher Education Area
• Ministerial Conference, Bucharest 2012. 11 Mart 2016 tarihinde
• (1).pdf> adresinden erişildi. Demirel, Ö. (2009). Eğitimde program geliştirme: Kuramdan uygulamaya.
• Ankara: Pegem A Yayıncılık. European Commission (2015). ECTS user guide. Luxembourg: Publications
• Office of the European Commission. Gümüş, A. ve Kurul, N. (2011). Üniversitelerde Bologna süreci neye hizmet ediyor? Ankara: Eğitim Sen Yayınları.
• Hacettepe Üniversitesi Bologna Süreci (Tarihsiz-a). Bologna süreci çalışmaları web sayfası. 2 Eylül 2015 tarihinde <http://www.hubologna. hacettepe.edu.tr/> adresinden erişildi.
• Hacettepe Üniversitesi Bologna Süreci (Tarihsiz-b). Ders kataloğu / AKTS bilgi paketi. 2 Eylül 2015 tarihinde <http://akts.hacettepe.edu.tr/> adresinden erişildi.
• Karasar, N. (2008). Bilimsel araştırma teknikleri (18. baskı). Ankara: Nobel.
• Leuven Communique (2009). The Bologna Process 2020-The European
• Higher Education Area in the New Decade. Communiqué of the Conference of European Ministers Responsible for Higher Education, Leuven and Louvain-la-Neuve, 28–29 April. 11 Mart 2016 tarihinde documents/Leuven_Louvain-la-Neuve_Communiqu%C3%A9_
• April_2009.pdf> adresinden erişildi.
• Prague Communique (2001). Towards the European higher education area. Policy and reform of higher education, inter-university cooperation, academic recogni- tion and mobility. Prague, May 19th. 15 Mart 2016 tarihinde <http:// accreditation.org/accords/prague-declaration-communiqu%C3%A9
• > adresinden erişildi. Sorbonne Declaration (1998). Sorbonne joint declaration. Joint declaration on harmonization of the architecture of the European higher education system. Paris, the Sorbonne. 11 Mart 2016 tarihinde <http://www.ehea. info/uploads/declarations/sorbonne_declaration1.pdf> adresinden eri- şildi.
• Süngü, H. (2009). Türkiye’de eğitim fakültesi öğretim elemanları ile üniversite uzmanlarının Avrupa yükseköğretim alanının oluşturulmasına ilişkin görüş- leri. Yayımlanmamış doktora tezi, Ankara Üniversitesi, Eğitim Bilimle- ri Enstitüsü, Eğitim Yönetimi ve Politikası Anabilim Dalı, Eğitim Yö- netimi ve Teftişi Doktora Programı, Ankara.
• Timurcanday Özmen, Ö. N., Özdağoğlu, G., Damar, M., Akdeniz, E., Süral Özer, P., Duygulu, E., Durukan Salı, M. B. ve Topoyan M. (2015). Bologna süreci kapsamında Dokuz Eylül Üniversitesi Bilgi
• Paketi tasarım sürecine makro bakış. Yükseköğretim Dergisi, 5(3), 162– Yıldırım, A. ve Şimşek, H. (2013). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri
• (9. Baskı). Ankara: Seçkin Yayıncılık. YÖK (2009). Türkiye yükseköğretim ulusal yeterlikler çerçevesi, ara raporu. 21
• Şubat 2016 tarihinde <http://bologna.kilis.edu.tr/dosyalar/tyyc.pdf> ad- resinden erişildi.
• YÖK (2010). Yükseköğretimde yeniden yapılanma: 66 Soruda Bologna Süreci uygulamaları. (Ed. A. Erdoğan). Ankara: Yükseköğretim Kurulu. 21
• Şubat 2016 tarihinde <https://www.yok.gov.tr/documents/10279/
• /yuksekogretimde_yeniden_yapilanma_66_soruda_bologna_201 pdf/f3ec7784-e89d-4ee0-ad39-9f74532cd1dc> adresinden erişildi.