ENDOPARAZİTLİ KOYUNLARDA BAZI ÎZ ELEMENT VE BİYOKİMYASAL PARAMETRELERİN SEVİYELERİ ÜZERİNE ARAŞTIRMALAR

Yıl 2006, Cilt: 9 Sayı: 1, 100 - 106, 01.01.2006

Tekin Şahin Yakup Akgül

Öz

Bu araştırmada, gastrointestinal nematodlarla enfekte olan koyunlarda hematolojik, biyokimyasal ve bazı iz elementlerin seviyelerinin tespiti ile bu değerlerle EPG Eggs Per Gram of Feces= Bir gram gaitadaki yumurta sayısı yoğunluğu arasındaki ilişki saptanmaya çalışıldı. Çalışmanın kontrol grubunu 1. grup bir ay öncesinden antelmintik tedaviye alınan ve gaita muayenelerinde parazit yumurtasına rastlanmayan, klinik yönden sağlıklı olan 20 adet koyun oluşturdu. Gastrointestinal nematod yönünden EPG yoğunluğu 850-4200 ort. 2028.25 arasında olan 40 koyun çalışmanın 2. grubunu, 4250 ort. 10490 ve daha yukarısı olan diğer 40 koyun ise çalışmanın 3. grubunu oluşturdu. Gastrointestinal nematodlarla enfekte koyunlarda hematolojik değerlerden eritrosit, hematokrit ve hemoglobin miktarlarında önemli P 0.01 bir azalma görülürken, lökosit sayılarında önemli P 0.01 artışlar saptandı. Biyokimyasal değerlerden plazma bakır, yapağı bakır, plazma çinko, yapağı çinko, serum demir. ALP alkalen fosfataz . serüloplazmin, total protein, glikoz, albumin değerlerinde önemli P 0.01 azalmalar tespit edildi. Sonuç olarak; gastrointestinal nematodlarla enfekte olan koyunlarda hematolojik, eritrosit. Htc. Hb bazı iz element ve biyokimyasal değerlerde azalma olduğu. EPG yoğunluğunun artışına bağlı olarak bu değerlerdeki azalmanın daha da arttığı tespit edildi

Anahtar Kelimeler

Koyun, gastrointestinal nematodlar. yapağı, iz elementler

“Investigation of Some Trace Element Levels and Bioclıenıieal Parameters in Sheep with Endoparasite”

Öz

“Investigation of Some Trace Element Levels and Bioclıenıieal Parameters in Sheep with Endoparasite” In the present studay. the level of some trace elements and biochemical parameters were examined in sheep infected with gastrointestinal nematods and the relationship between these parameters and eggs per gram of feces EPG was investigated. In this study. twenty sheep formed the control Group which were treated with anthelmentics one month before starting the experiment. Their feaces were examined for nematod eggs and found to be negative at the begining of the study. Sheep which had EPG concentration between 850 and 4200 mean 2028 EPG formed Group 2. Sheep which had EPG concentrations över 4200 mean 10490 EPG formed Group 3. In the study, hematological examinations showed tlıat while red blood celi, packed celi volüme and haemoglobin levels reduced. the number of leucocytes increased in sheep infected with gastrointestinal nematods P 0.01 . Significant reductions in wool Cu and Zn, Plasma Cu and Zn and serum Fe. ALP. seruloplasmine. total protin, albumin and glucose observed compared to the control Group values P 0.01 . Results given in the present study showed tlıat hematological values, some trace element concentrations and biochemical parameters of sheep infected with gastrointestinal nematods reduced. This reduction were negatively corralated with the number of egg per gram nematods

Anahtar Kelimeler

Sheep. gastrointestinal nematodes, wool. trace elements

Kaynakça

• 1. Doğanay A: Paraziter hastalıklardan ileri gelen ekonomik kavıplar. Vet. Hek. Dem. Derg. 64.2:52- 59,(1993).
• 2. Doğanay A: Koyunlarda mide bağırsak kıl kurdu. Pankobirlik Bül. 4.2:16-19. (1988).
• 3. Özkoç Ü: Nematod învazyonları. Kovun-Keçi Hastalıkları ve Yetiştiriciliği, 1. baskı. 235-252, TÜM-VET Hayvancılık Hizmetleri Yayını İstanbul, (1990).
• 4. Svmons LEA: Plasma zinc innapetencein sheep infected with Trichostrongylus colubriformis. J. Comparative Pathol.. 93.4:547- 550. (1983).
• 5. Durmuş I: Konya Hayvancılık Merkez Araştırma Enstitüsündeki yerli ve melez koyun ırklarında kanda vitamin A, vitamin C. bakır aspartat amino transferaz'ın mevsimsel değişimleri. Doktora tezi.
• 5. Ü. Sağ. Bil. Ens.. Konya, (1996).
• 6. Çamaş H, Bildik A, Gülser F: Toprak, bitki ve koyunların kanında bazı iz elementlerle (Cu. Mo. Zn, Co. Mn) sülfat miktarlarının araştırılması. Van. Pro.no: VHAG-966, (1994).
• 7. Yıldız G. Küçükersan K. Küçükersan S: Yapağı dökme ve yapağı yeme semptomları gösteren Akkaraman koyunlarda kan serumu ve yapağıda mevdana gelen minarel madde miktarı değişimi. A.Ü. Vet. Fak. Derg.. 42:251-256. (1995).
• 8. Süttle NF. Jones DG: Recent developments in trace element metabolism and function: Trace elements, disease resistance and immune responsivenes in ruminants (Symposium ). Am. Institute of Nutrilion, (1989).
• 9. Nelson DR. WolffWA. Blodgett DJ, Leucke B. Ely RW, Zachary JF: Zinc deficiency in sheep and goats: Three fıeld cases. JAVMA. 184. 12: 1480-1485,(1987).
• 10. Underwood EJ : Trace Elements in Human and Animal Nutrition. Academic Press, London. (1977).
• 11. Serpek B: Koyun kan serumlarında bakır ve serulopazmin konsantrasyonları üzerinde çalışmalar. İ Ü. Vet. Fak. Derg.. 9,1:47-64. (1983).
• 12. Özer E. Yılmaz K. Erkal N, Şaki CE, Turhan T. Angın M Öztürk G: Bazı eimeria türleri ile deneysel olarak enfekte edilen erkek Akkaraman kuzularında demir ve demir bağlama kapasitesi. F.Ü. Sağ. Bil. Derg., 9,2:245-257. (1995).
• 13. Yılmaz K, Özer E, Erkal N: Parazitli ve parazitsiz buzağılarda demir yetersizliği anemisi yönünden araştırmalar. FÜ. Sağ. Bil. Derg.. 7. 2: 102-110,(1992).
• 14. Abdell Ali TS: Haematological and biochemical studies on the efficacy of synanthic againts gastrointestinal parasites in sheep. Assiut Vet. Med.J.24,48:197-203.(1991).
• 15. Hucker DA. Yong WK: Effect of concurrent copper deficiency and gastro-intestinal nematodiasis on copper and protein levels. liver copper and bodyweight in sheep. Vet. Parasito. 19: 67-76.(1986).
• 16. Silva RM. Ferreira-Neto JM. Sampaio IBM: The influence ofdiet and gastrointestinal parasites on serum copper, iron and zinc in sheep. (Abst.). Arquivos-da escola-de Veterinaria-daUviversidade-Federal-de-Minas-Gerais. 30. 3: 261-274.(1978).
• 17. Osman AA. Abdel-Rahim AG. Gameel AA. Bushara HO: The relationship between serum copper and zinc concentrations and the activites of the serum enzymes copper oxidase (caeruloplasmin) and alkaline phosphatase in sheep infected with Schistosoma bovis and fed on different levels of nutrition. World Review of Ani. Prod.. 20.2:33-37. (1984).
• 18. Siddiqua A. Mannan MA. Hossain MA: Haematological studies in black Bengal goats (Capra hircus) naturally infected with intestinal parasites. In. J. Ani. Heal. 29.1:77-79. (1990).
• 19. Silverman PH. Mansfıeld, ME. Scott HL: Haemoncus contortus infection in sheep: Effect of varıous levels of primarv infections on nontreated lams. Am. J. Vet. Res. 31.5:841 -857. (1970).
• 20. Albers GAA, Gray GD. Le Jambre LF. Barger IA, Barker JSF: The effect of Haemonchus contortus infection on haematological parameters in young Merino sheep and its significance producfivity. Ani. Prod, 50: 99-100, (1990).
• 21. Kolb E. Rehbein S. Ribbeck R. Alawad A, Leo M. Siebert P: Das verhalten hamatologischer parameter und klinisch-chemischer kennwerte im plasma sowie der gelıalt an ascorbinsaure in leber. milz und nebennieren bei gesunden und bei mit Haemonchus contortus und Trichostrongylus colubriformis. İnfızierten Lammern, Berliner-undMunchener-Tierarztliche- Wochenschrift. 12: 411- 418.(1993).
• 22. Shumard RF. Bolin D W, Eveletil DF: Physiogical and nutritional changes in lambs infected with the nematodes, Haemoncus contortus. Trichostrongylus colubriformis and Nematodirus spathiger. Am. J. Vet. Research. 18: 330-337,(1957).
• 23. Taşçı S. Ağaoğlu Z. Değer S: Endoparazitlerle doğal enfekte koyunlarda antelmintik ilaçlarla yapılan tedavi önesi ve sonrasında kan parametrelerinde meydana gelen değişiklikler. Y.Y.Ü.Vet. Fak. Derg. 3,1-2:123- 131,(1992).
• 24. Yong WK, Edwards LD. Hucker DA: Peripheral blood white celi responses during concurrent copper deficiency and gastro-intestinal nematodiasis in sheep. Australian J. Exp. Bio. Med. Sci.. 63,3:273-281. (1985).
• 25. Aytuğ N: Bursa yöresinde gastro-intestinal nematod invazyoııu saptanan koyunlarda ivermectin'le sağaltım denemeleri ve bu ilacın bazı kan parametrelerine etkisi üzerine araştırmalar. Pendik Hay. Merk. Araş. Enst. Derg.. 22. 1-2: 86- 93,(1991).'
• 26 Yenson M: Klinik Biyokimya Laboratuvar Ders Kitabı. İstanbul, (1986).
• 27. Norusıs JM: SPSS/PC. SPSS Inc. Illionis. Chicago. (1986).
• 28. Güralp N: Helmintoloji. A.Ü. Vet. Fak. Yay.. 368. Ankara, (1981).
• 29. Dunn MA: Veterinarv Helminthology. Second edition. William Heinemann Medical Books Ltd., London, (1978).
• 30. Sen MM. Rahman A: Effect of iron following antelmentic treatment on PCV. hemoglobin and Body weight of goat. Having natural gastrointestinal nematod infection. Bangladesh Vet.J. 10.1/4:57-60.(1976).
• 31. Kaneko JJ: Clinical Biochmistry of Domestic Animals. 3rd.. Academic Pres. London. (1980).
• 32. Nakanishi N, Nakamura Y. Ura S. Tsuji N. Taira N.TanimutaN. Kubo M: Sudden deathofcalves bv experimental infection with Strongyloides papillosus. III. hematological, biochemical and histological examination. Vet. Parasit.. 47: 67-76. (1993).
• 33. Siddiqua A. Mannan MA. Hussain MA: Some biochemical studies in the blood of goats naturally infected with intestinal parasites. İn. Vet. J., 66. 6: 502-504.(1989).
• 34. Yaman K, Tınar R, Cengiz F: Antelmintik uygulanmış Merinos koyunlarında bazı hematolojik bulgular. U.Ü. Vet. Fak. Derg.. 7, 1- 3: 25-30.(1988).