İngiliz Döneminde Kıbrıs’ta Yetersiz Kent, Çevre ve Sağlık Politikaları

Yıl 2019, Cilt: 1 Sayı: 1, 5 - 16, 18.12.2019

Nazım Beratlı

Öz

Bu
makale, Kıbrıs’ta İngiliz Sömürge döneminde uygulanan kent, çevre ve sağlık
politikaları tartışılmıştır. Kaynak olarak adadaki İngiliz yöneticilerin
yayınladıkları resmi ve gayrı resmi eserlerin kullanıldığı çalışmada, adı geçen
dönemde, adaya yapılan yatırımların beklenenin çok altında olduğu saptanmıştır.
İngiliz Döneminde, ülke şartlarını iyileştirmeye yarayan bütün yatırımlar,
İngiliz şirketlerinden alınan kredilerle, İngiliz inşaat şirketlerine
yaptırılmış ve krediler de Kıbrıs halkının ödediği ekstra vergilerle
karşılanmıştır. İngiliz Hükümetleri, uzun yıllar boyunca İngiltere ile Osmanlı
İmparatorluğu arasında yapılan 1878 Kıbrıs Konvansiyonu gereğince adadaki de
facto yönetimin yılda 92.800 pound tutarında yıllık bir vergiyi Bâb- Âli’ye
ödemekle yükümlü olduğunu belirtmişlerdir. Osmanlı Devleti’nin adanın vergi
gelirlerinin %30’una el koyması dolayısıyla, adaya yatırım yapacak kaynak
kalmadığını ileri sürerek, kendilerini savunmuşlardır. Oysa bilinmektedir ki
söz konusu haraç, Kıbrıs’tan toplanmıştır ama İstanbul’a tek bir penny bile
ödenmemiştir. Yıllık Haraç Vergisi, İngiltere ve Fransa’nın kefil oldukları,
1855 Osmanlı Borcu’nun taksitleri olarak, Londra maliyesinin kullanımına
verilmiştir. Kıbrıs Adası, İngiliz sömürge dönemini büyük bir ihmalin
pençesinde geri kalmış bir Akdeniz adası olarak geçirmiştir.

Anahtar Kelimeler

Haraç, Vergi, Kentsel politikalar, yatırımlar, çevre

Kaynakça

• KAYNAKÇA:
• Basılı Eserler:
• Beratlı Nazım (2012) Kıbrıs Miskinhanesi (Lefkoşa: Khora Yayınları)
• Braudel, Fernand. (1994) ll Phillip Döneminde Akdeniz ve Akdeniz Dünyası, c.1.çev. M.A. Kılıçbay . (İstanbul: İmge Yayınları)
• Gazioğlu, Ahmet (1996). ENOSİS Çemberinde Türkler (Lefkoşa:CYREP Yayınları)
• Green, Albay O.A. (2015) Kıbrıs. çeviren Ali Çakıroğlu. (Lefkoşa: Galeri Kültür Yayınları)
• Hill,Sir George (2010) Kıbrıs Tarihi c.4 . 1952. Çev. Nazım Can Serbest. (İstanbul: İş Bankası Yay.)
• Lukach, Harry C. – Jardine (1913).Douglas James The Handbook of Cyprus. (London: Edward Stanford Ltd.)
• Türkçe sürümü: Kıbrıs’ın El Kitabı. (2007) Çev. Ali Çakıroğlu. (Lefkoşa: Galeri Kültür Yay.)
• Orr, C.W.J. ( 2013) İngiliz Egemenliği Altında Kıbrıs 1918. Çev. Ali Çakıroğlu. (Lefkoşa: Galeri Kültür Yay.)
• Storrs, Sir Ronald (1993). Anılar. Çev. Taçgay Debeş . (Lefkoşa: Mez-Koop Yayınları)
• Gazete Yazıları:
• Fedai, Harid. 1920’lerde Lefke. Kıbrıs Gazetesi. 2 ve 9 Mart, 1998.
• Websitesi:
• http://www.cyprusecurity.com/lefkecevreeu/CMC/CMCGercegi.html