Ortak Bilgi Yapılandırma Modeli Hakkında Fen Bilimleri Öğretmenlerinin Görüşleri

Yıl 2015, Cilt: 12 Sayı: 1, 97 - 127, 01.06.2015

Hasan Bakırcı Salih Çepni Hakan Şevki Ayvacı

Öz

Bu çalışmanın amacı; Ortak Bilgi Yapılandırma Modeli (OBYM) hakkında Fen Bilimleri öğretmenlerinin düşünceleri ortaya çıkarmaktır. Çalışmada, nitel araştırma tekniklerinden yarı yapılandırılmış mülakat tekniği kullanılmıştır.Çalışmanın katılımcılarını, Trabzon il Milli Eğitim Müdürlüğü bünyesinde görev yapan 15 Fen Bilimleri öğretmeni oluşturmaktadır. Veri toplama aracı olarak yarı yapılandırılmış mülakat kullanılmıştır. Verilerin analizinde, betimsel ve içerik analize başvurulmuştur. Çalışmanın sonuçları incelendiğinde; Fen Bilimleri öğretmenlerinin OBYM'nin uygulanabilirliğini 5E öğretim modeli ile kıyaslayarak açıkladıkları görülmüştür. Fen Bilimleri öğretmenleri OBYM'nin birinci aşaması olan "Keşfetme ve Sınıflandırma" aşamasının fazla zaman almasının model için bir sınırlılık oluşturduğunu belirtmişlerdir. OBYM'nin ikinci aşaması olan "Yapılandırma ve Müzakere Etmeden" sonra; öğrencilerin ulaştığı bilgilerin sınıf ortamında paylaşılacağı, eksik ve yanlış bilgilerin düzeltileceği, öğretmen ve öğrencilerin aktif olacağı "Ortak Bilgiye Ulaşma" adıyla sürece bir aşamanın eklenmesi gerekmektedir

Anahtar Kelimeler

OBYM, fen bilimleri öğretmenleri, fen bilimleri öğretim programı

Science Teachers’ Opinions About Common Knowledge Construction Model

Öz

The aim of this study is to determine opinions of science teachers about Common Knowledge Construction Model. In the study, as one of the qualitative research techniques, semi-structured interview technique was used. The participants of the study are 15 science teachers working in Trabzon. As data collection tool, semi-structured interviews were used. In data analysis, descriptive and content analysis were used. As a result of the study, it was found that the teachers explained the applicability of common knowledge construction model by comparing 5E teaching model. The teachers reported the first phase "Exploring and Categorizing " is time consuming, so it brings limitation to the model. Furthermore, the teachers suggested that after the second phase "Constructing and Negotiating” a third phase “Access to Common Knowledge” should be added in which the knowledge that student reached can be shared, missing and incorrect knowledge can be corrected and verified, teachers and students can be active together

Anahtar Kelimeler

Common knowledge construction model, science teachers, science curriculum

Kaynakça

• Ayvacı, H. Ş. ve Bakırcı, H. (2012). Fen ve teknoloji öğretmenlerinin fen öğretim süreçleriyle ilgili görüşlerinin 5e öğretim modeli açısından incelenmesi. Türk Fen Eğitimi Dergisi, 9(2), 132-151.
• Bağcı Kılıç, G., Haymana, F. ve Bozyılmaz, B. (2008). İlköğretim fen ve teknoloji dersi öğretim programının bilim okuryazarlığı ve bilimsel süreç becerileri acısından analizi. Eğitim ve Bilim, 33, 52-63.
• Bakar, E., Keleş, Ö. ve Koçakoğlu, M. (2009). Öğretmenlerin milli eğitim bakanlığı 6. sınıf fen ve teknoloji dersi kitap setleriyle ilgili görüşlerinin değerlendirilmesi. Ahi Evran Üniversitesi Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi, 10(1), 41-50.
• Bakırcı, H. ve Çepni, S. (2012, Haziran). Fen ve Teknoloji Öğretimi İçin Yeni Bir Model: Ortak Bilgi Yapılandırma Modeli. Sözel bildiri, X. Ulusal Fen Bilimleri ve Matematik Eğitimi Kongresi, Niğde Üniversitesi, Niğde.
• Bakırcı, H. ve Çepni, S. (2013, Eylül). Yeni Fen Bilimleri Dersi Öğretim Programı Kapsamında Ortak Bilgi Yapılandırma Modelinin İrdelenmesi. Sözel bildiri, III. Ulusal Kimya Kongresi, Karadeniz Teknik Üniversitesi, Trabzon.
• Biernacka, B. (2006). Developing scientific literacy of grade five students: A teacher researcher collaborative effort. (Unpublished doctoral dissertation), University of Manitoba.
• Bora, N. D. (2005). Türkiye genelinde ortaöğretim fen branşı öğretmen ve öğrencilerinin bilimin doğası üzerine görüşlerinin araştırılması. (Yayımlanmamış doktora tezi), Gazi Üniversitesi, Ankara.
• Çepni, S. (2011). Araştırma ve proje çalışmalarına giriş, Trabzon: Celepler Matbaacılık.
• Çepni, S., Özmen, H. ve Bakırcı, H. (2012, Haziran). Ortak Bilgi Yapılandırma Modeline Uygun Öğretim Materyali Geliştirilmesi: Işığın Madde ile Etkileşimi ve Yansıma Örneği. Sözel bildiri, X. Ulusal Fen Bilimleri ve Matematik Eğitimi Kongresi, Niğde Üniversitesi, Niğde.
• Çil, E. (2010). Bilimin doğasının kavramsal değişim pedagojisi ve doğrudan yansıtıcı yaklaşım ile öğretilmesi: Işık ünitesi örneği (Yayımlanmamış doktora tezi). Karadeniz Teknik Üniversitesi, Trabzon.
• Doğan, N. Çakıroğlu, J. Çavuş, S. Bilican, K. ve Arslan, O. (2011). Öğretmenlerin bilimin doğası hakkındaki görüşlerinin geliştirilmesi: Hizmet içi eğitim programının etkisi. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 40, 127-139.
• Ebenezer, J. V. & Connor, S. (1998). Learning to teach science: A model for the 21 century. Upper Saddle River, New Jersey: Prentice-Hall, Inc., Simon and Schuster/A. Viacom Company.
• Ebenezer, J., Chacko, S. & Immanuel, N. (2004). Common knowledge construction model for teaching and learning science: Application in the Indian context.
• Ebenezer, J., Chacko, S., Kaya, O. N., Koya, S. K. & Ebenezer, D. L. (2010). The effects of common knowledge construction model sequence of lessons on science achievement and relational conceptual change. Journal of Research in Science Teaching, 47(1), 25–46.
• Ekiz, D. (2013). Eğitimde araştırma yöntem ve metotlarına giriş: Nitel nicel ve eleştirel kuram metodolojileri. Ankara: Anı Yayıncılık.
• Eş, H. (2010). İlköğretim fen ve teknoloji dersi öğretim programının öğrenci kazanımları ve öğretmen görüşleri açısından incelenmesi (Yayımlanmamış doktora tezi). Gazi Üniversitesi, Ankara.
• Güler, G., Özdemir, E. ve Dikici, R. (2012). İlköğretim matematik öğretmenlerinin sınav soruları ile sbs matematik sorularının bloom taksonomisine göre karşılaştırmalı analizi. Erzincan Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 14(1), 41- 60.
• Gündüz, Y. (2009). İlköğretim 6, 7 ve 8. sınıf fen ve teknoloji sorularının ölçme araçlarına ve bloom’un bilişsel alan taksonomisine göre analizi. Yüzüncü Yıl Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 4(2), 150-165.
• İyibil, Ü. (2011). A new approach for teaching ‘energy’ concept: The common knowledge construction model. Western Anatolia Journal of Educational Sciences (WAJES), Dokuz Eylül University Institute, Izmir, Turkey.
• Keser, Ö. F. (2003). Fizik eğitimine yönelik bütünleştirici bir öğrenme ortamı tasarımı ve uygulaması (Yayımlanmamış doktora tezi). Karadeniz Teknik Üniversitesi, Trabzon.
• Kiryak, Z. (2013). Ortak bilgi yapılandırma modelinin 7. sınıf öğrencilerinin su kirliliği konusundaki kavramsal anlamalarına etkisi (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi), Karadeniz Teknik Üniversitesi, Trabzon.
• Küçük, M. (2006). Bilimin doğasını ilköğretim 7. sınıf öğrencilerine öğretmeye yönelik bir çalışma (Yayımlanmamış doktora tezi). Karadeniz Teknik Üniversitesi, Trabzon.
• Maxwell, J. A. (1996). Qualitative research design: A interpretive approach. Thousand Oaks, CA: Sage.
• Miles, M. B. & Huberman, A. M. (1994). Qualitative data analysis, Sage, London.
• Milli Eğitim Bakanlığı. (2013). İlköğretim kurumları fen bilimler dersi (3, 4, 5, 6, 7 ve 8. sınıflar) öğretim programı. Ankara: Devlet Kitapları Basım Evi.
• Özbek, D. (2013). Fen teknoloji toplum dersi kapsamında yapılan uygulamaların öğretmen adaylarının bilimin doğasının unsurlarını algılama düzeylerindeki değişime etkisinin incelenmesi (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Karadeniz Teknik Üniversitesi, Trabzon.
• Özsevgeç, T. (2007). İlköğretim 5. sınıf kuvvet ve hareket ünitesine yönelik 5e modeline göre geliştirilen rehber materyallerin
• etkililiklerinin belirlenmesi
• (Yayımlanmamış doktora tezi). Karadeniz Teknik Üniversitesi, Trabzon.
• Patton, M. Q. (2002). Qualitative research and evaluation methods. Sage, London.
• Tavşancıl, E. ve Aslan, E. (2001). İçerik analizi ve uygulama örnekleri, Epsilon Yayıncılık, İstanbul.
• Wood, L. C. (2012). Conceptual change and science achievement related to a lesson sequence on acids and bases among African American alternative high school students: A teacher’s practical arguments and the voice of the “other”. (Unpublished doctoral dissertation), Wayne State University.
• Yıldırım, A. ve Şimşek, H. (2005). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri, Güncelleştirilmiş Beşinci Baskı, Seçkin Yayınları, Ankara.
• Ek-1: Fen Bilimleri Öğretmenleri İçin Tasarlanan Seminer Programı