Okul Çağındaki Çocukların İşçileşmesini Etkileyen Faktörler

Yıl 2015, Cilt: 12 Sayı: 1, 145 - 163, 01.06.2015

Nurettin Beltekin Somayyeh Radmard

Öz

Çocuk hakları konusunda kaydedilen önemli gelişmelere rağmen çocuklar hala büyük sorunlar ile karşı karşıya kalmaktadırlar. Bu sorunların başında dünyada sayıları hızla artan çocuk işçiler gelmektedir. Yaşları gereği okulda olmaları gereken çocuklar hızla işçileşmektedirler. Bu araştırmanın amacı, okul çağındaki çocukların işçileşmesini etkileyen faktörleri araştırmaktır. Çalışma tarama türünde betimsel bir çalışmadır. Çalışma grubun İstanbul’da çeşitli işlerde çalışan 55 çocuk işçi oluşturmaktadır. Veri toplama aracı olarak çocukların demografik, göç, yoksulluk, eğitim ve işçileşme süreçlerini içeren açık uçlu sorulardan oluşan bir görüşme formu kullanılmıştır. Görüşmelerden elde edilen verilerden yola çıkılarak çocukların işçileşmelerini etkileyen faktörler belirlenmiştir. Bulgular çocukların anlatımları bağlamında yorumlanmıştır. Çalışmada, demografik, göç, yoksulluk, eğitim ve işçileşme deneyimleri faktörlerinin öğrencilerin eğitim hayatından alıkoyduğunu ve işçileştirdiğini öğrencilerin anlatımı yardımı ile betimlenmeye çalışılmıştır. Çalışmanın en önemli sonuçları; demografik, göç, yoksulluk, eğitim ve işçileşme deneyimleri faktörlerinin etkisi ile çocukların kendilerini çalışmak zorunda hissetmeleri; çocukların işçileştirme faktörleri ile başa çıkamamaları ve işçileşmeleridir. Bu nedenle, eğitim hakkı bağlamında, işçileşme riski altında çocukların ve ailelerinin sosyal güvenlik sistemine alınması önerilmiştir

Anahtar Kelimeler

eğitim, çocuk işçiler, demografi, göç, yoksulluk, işçileşme

Factors That Affecting Join Labor Force Of Children In School Age

Öz

Despite the important progress on the Rights of the Child, they are still confronted with major problems. The beginning of the problems is the child labors that rapidly increasing in the world. Children in school age should be in school, but they are join labor force quickly. The aim of this study is to research the factors affecting join labor force of children in school age. The study was a descriptive study on the scan type. Study group constitutes 55 child labor who working in various jobs in Istanbul. For to collect data was used the interview form that including consisted of open-ended questions on children's demographic, migration, poverty, education and join labor force process. Starting from the data obtained from the interviews were identified factors that affecting children to join labor force. Results were interpreted in the context of children's expressions. In the study, were described with the students' expression, the factors of demographics, migration, poverty, join labor experience prevent students education and join labor force. The most important results of the study is students feel they have to work because of their poor families and children are unable to cope with join labor force factors and join labor force. Therefore, he children who is taken under the risk of join labor force and their families into the social security system has been proposed, in the context of the right to education

Anahtar Kelimeler

education, child labor, demography, migration, poverty, join labor force

Kaynakça

• Baştaymaz, T. (1990). 6-15 yaş grubu Bursa’da çalışan çocuklar üzerine bir araştırma, İstanbul: Friederic Ebert Vakfı Yayınları.
• Bilgin, R. (2009). Diyarbakır’da sokakta çalışan çocuklar üzerine sosyolojik bir araştırma. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi. Cilt. 8 (27).
• Boidin, C. (1995). Çocuk çalıştırılması ile ilgili politika hazırlanması ve iş denetimi. (Çev: Bülent Piyal). Ankara: Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı.
• Bradley, R. H., Corwyn, R. F., Burchinal, M., McAdoo, H. P., García Coll, C. (2001). The home environments of children in the united states part II: Relations with behavioral development through age thirteen. Child Dev. 72(6):1868– 1886.
• Bradshaw J. (2006). A review of the comparative evidence on child poverty. The Joseph Rowntree Foundation. England: University of York.
• Brooks-Gunn, J. ve Duncan, G. J. (1997). The effects of poverty on children. Children and
• Poverty, 7(2): 55-71.
• Büyüköztürk, Ş., Kılıç Çakmak, E., Akgün, Ö.E., Karadeniz, Ş. ve Demirel, F. (2009). Bilimsel araştırma yöntemleri (8.baskı). Ankara: Pegem Yayınları
• Çağlayan, S. (2008). Göç ve yoksulluk: Mutlak ve doğrusal olmayan bir ilişki. Türkiye’de yoksulluk çalışmaları. (Der: Nurgün Oktik) İzmir: Yakın Kitabevi Yayınları.
• Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı,(2006). Modüler çocuk işgücü anketinin hane halkı işgücü anketi ile birlikte uygulanması. Ankara: Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı.
• Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı. (2004). Çocuk işçiliği ile mücadele: İş müfettişleri için el kitabı.(Çev: Metin Çulhaoğlu). Ankara: Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı.
• Çapur, C.O. (2006). Çalışan ilköğretim öğrencilerinin eğitim beklentileri.(Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi), Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Adana.
• Ergen, H. (2003). Türkiye’de çalışan çocukların eğitime ve işgücüne katılımını etkileyen faktörler. (Yayınlanmamış Doktora Tezi). Hacettepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
• Göç Vakfı, (2013). 2013 yılı internet medyası çocuk hak ihlali raporu. www.gocvakfi.org.tr. Erişim tarihi: 23.04.2014
• Karabulut, Ö. (1999). Ekonomik istismar: Çocukların çalıştırılması, çalışan çocukların sorunların sorunları ve çözüm yolları. I. İstanbul Çocuk Kurultayı Bildiriler Kitabı.
• İstanbul: İstanbul Çocukları Vakfı Yayınları.
• Kulca, Y., Korkmazlar-Oral Ü. (2003). Yoksulluk ve sokak çocukları. Yoksulluk Sempozyumu Bildirileri, c.III, İstanbul.
• Kumaş, H. (1993). Türkiye’de çalışan çocuk gerçeği ve çalışma koşullarının değerlendirilmesi.(Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi), Dokuz Eylül Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İzmir.
• Miles, B. M. ve Huberman A. M., (1994). Qualitative data analysis: An expanded sourcebook. (2nd ed). California: Sage Publications.
• Öztürk, A.B. (2008). Kentteki çocuk yoksulluğu: Keçiören örneği. (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi), Hacettepe Üniversitesi, Ankara.
• Pinheiro, P.S. ( 2006).World report on violence against children. United Nations Secretary, Geneva.
• Save the Children, (2010). Children and poverty: some questions answered, CHIP Briefing I: Children and poverty.www.childhoodpoverty.org. Erişim tarihi: 15.05.2014
• Sert, Z. E. ve Özsoy, S. A. (2006). Çalışan çocukların kendi sağlıklarını yükseltmedeki sağlıkla ilgili davranış biçimlerinin saptanması. Çalışma Ortamı Dergisi. Sayı, 88.
• Smith, D.E ve Ashiabi G.S. (2007). Poverty and child outcomes: A focus on jamaican youth, Adolescence, 42(168).
• Sunal, S. ve Alp, E. (2008). Sosyal devlet çerçevesinde çocuk istihdamı ve Türkiye ekonomisi üzerine etkileri. Türkiye Ekonomisinin Sorunları Sempozyumu-2,17 Kasım İstanbul.
• Tavşancıl, E. ve Aslan, E. (2001). İçerik analizi ve uygulama örnekleri. İstanbul: Epsilon Yayıncılık.
• Toran, M. (2010). Yoksul çocukların kaderi: Çalışmak. (Ed. İnal, K.), Türkiye’de Çocuk Emeği. Ankara: Ütopya Yayınevi.
• UNICEF, (2005).Children living in poverty a review of child poverty definitions, measurements, and policies, graduate program inınternational affairs. School University, New York.
• Yıldırım, A., Şimşek, H. (2008). Nitel araştırma yöntemleri (7. Baskı). Ankara: Seçkin Yayıncılık.