Matematik Dersi Öğretim Programının Eisner Eğitsel Eleştiri Modeline Göre Değerlendirilmesi

Yıl 2021, Cilt: 18 Sayı: 2, 605 - 632, 15.12.2021

Emine Özgür Şen Dilşat Peker Ünal

https://doi.org/10.33711/yyuefd.1029100

Cited By: 3

Öz

Bu araştırma, 2018 yılı uygulanmaya başlayan matematik dersi öğretim programını Eisner’in Eğitsel Eleştiri Modeli ile değerlendirmeyi amaçlamaktadır. Nitel olarak tasarlanan çalışmada iç içe geçmiş tek durum deseni kullanılmıştır. Araştırmanın verileri ölçüt örneklem yöntemi ile belirlenen 6 farklı ortaokuldan toplanmıştır. Bu bağlamda, araştırmaya 13 ortaokul matematik öğretmeni, 4 okul müdürü ve 248 ortaokul öğrencisi katılmıştır. Veri toplama aracı olarak araştırmacılar tarafından ve uzman görüşleri alınarak hazırlanan yapılandırılmış sorular kullanılmıştır. Öğretmen ve okul müdürleri ile bireysel, öğrenciler ile odak grup görüşmeleri gerçekleştirilmiştir. Veri analizi modelin değerlendirme basamakları betimleme, yorumlama, değerlendirme ve temalaştırma dikkate alınarak yapılmıştır. Araştırma sonucunda, matematik öğretmenlerinin 2018 matematik dersi öğretim programında yapılan değişiklikleri kazanım sayılarının azalması veya yer değiştirmesi olarak nitelendirdikleri tespit edilmiştir. Öğretmen, okul müdürü ve öğrencilerin 2018 matematik dersi öğretim programı hakkındaki görüşlerinin odak noktası, yeni nesil sorular olarak adlandırılan anlama ve yoruma dayalı sorular olmuştur. Öğretmenler yeni nesil soruları programın olumlu yönlerinden biri olduğunu belirtirken hem öğretmenler hem de öğrenciler bu tarz sorularda zorlandıklarını dile getirmişlerdir. Ayrıca, okul müdürlerinin matematik dersi öğretim programının yapısı ve içeriği hakkında bilgilerinin yeterli düzeyde olmadığı tespit edilmiştir. Öğrencilerin matematik dersinde öğrendikleri konuların günlük, okul ve gelecek hayatında işe yarayacağının farkında oldukları tespit edilmiştir. Ancak öğrenciler konuların kolaylaştırılması gerektiğini düşünmektedir. Ayrıca öğrenciler en çok sayılar ve işlemler öğrenme alanına ait konularda zorlandıklarını ifade etmişlerdir.

Anahtar Kelimeler

Program değerlendirme, matematik dersi öğretim programı, Eisner’in Eğitsel Eleştiri Modeli., Program değerlendirme, matematik dersi öğretim programı, Eisner’in Eğitsel Eleştiri Modeli.

Kaynakça

• Abdioğlu, C. ve Çevik, M. (2018). Okul yöneticilerinin lise matematik öğretim programına yönelik görüşleri: Nitel bir çalışma. Bayburt Eğitim Fakültesi Dergisi, 13(26), 405-432.
• Acar-Erdol, T. ve Yıldızlı, H. (2018) Öğretmenlerin sınıf içi değerlendirme zamanları ve sıklıkları: Nevşehir ili örneği. İlköğretim Online, 17(4), 2151-2169.
• Açıkel, G. (2010). Ortaöğretim kurumlarında yönetici öğretmen iletişimi. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi. Maltepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• Akşan-Kiliçaslan, E. ve Baki, A. (2021). Öğretim programında öngörülen değişime ilişkin matematik öğretmenlerinin sınıf içi uygulamalarının incelenmesi. Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi, 22(1), 197-243.
• Aktaş, S. (2020). Ortaokul beşinci sınıf matematik programının öğretmen görüşlerine göre değerlendirilmesi: Bir durum çalışması. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi. Kırşehir Ahi Evran Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Kırşehir.
• Albayrak, M. (2017). 1990 ve 2017 ilkokul matematik dersi öğretim programlarının değerlendirilmesi. Ahi Evran Üniversitesi Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi, 18(3), 685-701.
• Albayrak, E. N. ve Taş, İ. D. (2020). 2017 3. sınıf matematik öğretim programının CIPP modeline göre girdi boyutunda değerlendirilmesi. Türkiye Sosyal Araştırmalar Dergisi, 24(2), 469-484.
• Alsubaie, M. A. (2016). Curriculum development: Teacher involvement in curriculum development. Journal of Education and Practice, 7(9), 106-107.
• Altındağ, A. & Korkmaz, H. (2019). Ortaokul 5. sınıf matematik dersi öğretim programının Stake’in uygunluk-olasılık modeline göre değerlendirilmesi. Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 17(2), 463-501.
• Altıparmak, K. ve Palabıyık, E. (2019). 1-8. sınıf kesirler, kesirlerle işlemler ve ondalık gösterim alt öğrenme alanlarına ait kazanımların yenilenmiş Bloom Taksonomisi’ne göre incelenmesi. İlköğretim Online, 18(1), 158-173.
• Aslan, M. ve Çıkar, İ. (2017). 4. sınıf matematik öğretim programının Tyler’ın hedefe dayalı program değerlendirme modeline göre değerlendirilmesi. Necatibey Eğitim Fakültesi Elektronik Fen ve Matematik Eğitimi Dergisi, 11(2), 172-196.
• Aslan, M. ve Erden, R. Z. (2020). Ortaokul öğretmenlerinin öğretim programına bağlılıklarının incelenmesi. Yüzüncü Yıl Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 17(1), 175-199.
• Aygören, F. ve Er, K. O. (2018). Eğitim programlarını değerlendirmeye ait sınıflamalar. Turkish Studies Educational Science, 13(11), 269-296.
• Bal, P., Karabay-Turan, A. ve Kuşdemir-Kayıran, B. (2021). Sınıf öğretmenlerinin matematik dersi öğretim programına ilişkin değerlendirmelerinin incelenmesi. Trakya Eğitim Dergisi, 11(2), 717-732.
• Baş, M. (2017). 2009 ve 2015 ilkokul matematik dersi öğretim programları ile 2017 ilkokul matematik dersi öğretim programı karşılaştırılması. Yüzüncü Yıl Eğitim Fakültesi Dergisi, 14(1), 1219-1258.
• Bay, E. ve Karakaya, S. (2006). Program değerlendirme sürecinde karşılaşılan sorunlar. Atatürk Üniversitesi Kazım Karabekir Eğitim Fakültesi Dergisi, 13, 104-112.
• Bekdemir, M., Okur, M. ve Kasar, N. (2011). 2005-ilköğretim matematik öğretim programının uygulanabilirliğine ilişkin öğretmen görüşlerinin değerlendirilmesi. Erzincan Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Dergisi. 4(1). 1-22.
• Berkant, H. G. ve İncecik, A. (2018). Ortaokul matematik dersi beşinci sınıf öğretim programının öğretmenlerin görüşlerine göre değerlendirilmesi. International Journal of Education Technology and Scientific Researches, 6, 99-125.
• Çetin, A. ve Ünsal, S. (2019). Merkezi sınavların öğretmenler üzerinde sosyal, psikolojik etkisi ve öğretmenlerin öğretim programı uygulamalarına yansıması. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 34(2), 304-323.
• Çınar, O. (2010). Okul müdürlerinin iletişim sürecindeki etkililiği. Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 26, 267-276.
• Demirel, Ö. (2015). Eğitimde program geliştirme kuramdan uygulamaya. Ankara: Pegem.
• Duru, A. ve Korkmaz, H. (2010). Öğretmenlerin yeni matematik programı hakkındaki görüşleri ve program değişim sürecinde karşılaşılan zorluklar. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 38(38), 67-81.
• Erden, B. (2020). Türkçe, matematik ve fen bilimleri dersi beceri temelli sorularına ilişkin öğretmen görüşleri. Academia Eğitim Araştırmaları Dergisi, 5(2), 81-103.
• Erdoğan, M., Kayır, Ç. G., Kaplan, H., Aşık-Ünal, Ü. Ö. ve Akbunar, Ş. (2015). 2005 yılı ve sonrasında geliştirilen öğretim programları ile ilgili öğretmen görüşleri; 2005-2011 yılları arasında yapılan araştırmaların içerik analizi. Kastamonu Eğitim Dergisi, 23(1), 171-196.
• Eyiol, K. Ö. (2019). Ortaokul Matematik uygulamaları öğretim programının Eisner’ın eğitsel eleştiri modeline göre değerlendirilmesi. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi. Pamukkale Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Denizli.
• Gelen, İ. ve Alış, E. (2018). Ortaokul matematik ve fen bilimleri öğretim programının boyutlarının değerlendirilmesinde paydaşların görüşleri. Disiplinlerarası Eğitim Araştırmaları Dergisi, 2(4), 28-42.
• Gökalp, M.ve Köksaldı, G. (2019). Ortaokul 5. Sınıf matematik programının öğretmenlerin görüşlerine göre değerlendirilmesi. Electronic Journal of Education Sciences, 8(16), 218-241.
• Güler, A., Halıcıoğlu, M. B. ve Taşğın, S. (2015). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. Ankara: Seçkin Yayıncılık.
• İlhan, A. ve Aslaner, R. (2019). 2005’ten 2018’e ortaokul matematik dersi öğretim programlarının değerlendirilmesi. Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 46(46), 394-415.
• İzci, E. ve Göktaş, Ö. (2014). Matematik öğretmenlerinin 5. sınıf matematik dersi öğretim programına ilişkin görüşleri. Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 41, 317-328.
• Kablan, Z. ve Bozkuş, F. (2021). Liselere giriş sınavı matematik problemlerine ilişkin öğretmen ve öğrenci görüşleri. Mersin Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 17(1), 211-231.
• Kara, A. ve Akdağ, M. (2020). Program değerlendirme modelleri-1. İçinde B. Oral ve T. Yazar (Ed.). Eğitimde program geliştirme ve değerlendirme (469-487). Ankara: Pegem.
• Karakoç, G. (2019), 2018 yılında yenilenen ortaokul matematik dersi̇ öğretim programına yönelik öğretmen görüşleri (Sakarya ili örneği). Yayımlanmamış yüksek lisans tezi̇. Sakarya Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Sakarya.
• Karlı, C. (2007). İlköğretim okullarında yönetici öğretmen iletişimi: öğretmen algılarına göre İstanbul ili Tuzla ilçesi örneğinde bir araştırma. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi. Yeditepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• Kay, O. ve Halat, E. (2009). Yeni 2005 ilköğretim matematik öğretim programının veli görüşleri doğrultusunda değerlendirilmesi: Eğitim düzeyi. Erzincan Eğitim Fakültesi Dergisi, 11(2), 133-150.
• Kertil, M., Gülbağcı-Dede, H. ve Ulusoy, E. G. (2021). Skill-based mathematics questions: What do middle school mathematics teachers think about and how do they implement them? Turkish Journal of Computer and Mathematics Education, 12(1), 151- 186.
• Keskin, İ. ve Yazar, T. (2020). Ortaöğretim matematik dersi öğretim programının öğrenci görüşlerine göre değerlendirilmesi. Journal of Computer and Education Research, 8(16), 567-589.
• Kılıçoğlu, E. (2020). Ortaokul matematik ders kitabı etkinliklerinde soyutlama becerisinin incelenmesi. Mersin Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 16(3), 628-652.
• Köse, E. (2011). 2005 ilköğretim matematik programının eğitsel eleştiri modeline göre değerlendirilmesi. Adnan Menderes Üniversitesi Eğitim Fakültesi Eğitim Bilimleri Dergisi, 2(2), 1-11.
• Kumral, O. ve Saracaloğlu, A. S. (2011a). Eğitim programlarının değerlendirilmesi ve eğitsel eleştiri modeli. Uluslararası Eğitim Programları ve Öğretim Çalışmaları Dergisi, 1(2). 27-35.
• Kumral, O. ve Saracaloglu, A. S. (2011b). Eğitsel eleştiri modeli ile sınıf öğretmenliği meslek bilgisi dersleri programının değerlendirilmesi. Education Sciences, 6(1), 106-118.
• Kuzu, O, Çil, O ve Şimşek, A.S. (2019). 2018 matematik dersi öğretim programı kazanımlarının revize edilmiş bloom taksonomisine göre incelenmesi. Erzincan Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 21(3), 129-147. Orhan-Karsak, H.G. (2018). Eğitimde program değerlendirme kapsamında uzman yönelimli değerlendirme modeli’ne genel bir bakış. Akademik Sosyal Araştırmalar Dergisi, 6(66), 161-176.
• Özbudak, F. (2009). Yönetici-öğretmen iletişimi İstanbul ili Küçükçekmece ilköğretim okulları örneği. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi. Beykent Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• Özdemir, S. M. (2009). Eğitimde program değerlendirme ve Türkiye’de eğitim programlarının değerlendirme çalışmalarının incelenmesi. Yüzüncü Yıl Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 6(2), 126-149.
• Özkan, U.B. ve Er, K.O. (2019). Türkiye Cumhuriyeti’nin ilk on beş yılında ve son on beş yılda eğitim programları alanında yaşanan sorunlar: karşılaştırmalı bir analiz. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 9(20), 395-423.
• Özcan, B. N. & Delil, A. (2018). İlköğretim matematik öğretmenlerinin hazırladıkları testlerin öğretim programı kazanımları açısından bir analizi. Kastamonu Eğitim Dergisi, 26(6), 1909-1917.
• Peker-Ünal, D. (2020). Program geliştirme program değerlendirme ilişkisi. İçinde H.G. Berkant (Ed.) Eğitimde program geliştirme kuramdan uygulama örneklerine (327-357). Ankara: Anı Yayıncılık.
• Şeker, H. (2019). Program değerlendirme. İçinde H. Şeker (Ed.) Eğitimde program geliştirme kavramlar yaklaşımlar (183-216). Ankara: Anı yayıncılık.
• Şen, Ö. (2017). Matematik dersi ortaokul öğretim programlarının karşılaştırılması: 2009-2013-2017. Current Research in Education, 3(3), 116-128.
• Sönmez, V. ve Alacapınar, F. G. (2015). Örnekleriyle eğitimde program değerlendirme. Ankara: Anı Yayıncılık. Millî Eğitim Bakanlığı [MEB] (2017). https://ttkb.meb.gov.tr/meb_iys_dosyalar/2017_07/ 18160003_basin_aciklamasi-program.pdf adresinden alınmıştır.
• MEB (2018). Matematik dersi öğretim programı (ilkokul ve ortaokul 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7 ve 8. sınıflar). Ankara.
• Taş, H. (2020). 2018 MEB ortaokul matematik programındaki beş, altı ve yedinci sınıfa ait kazanımların zorluk düzeylerinin öğrenciler açısından değerlendirilmesi. Turkish Journal of Educational Studies, 7(3), 52-64.
• Tekalmaz, G. (2019). Revize edilen ortaöğretim matematik öğretim programı hakkında öğretmen görüşleri. Kocaeli Üniversitesi Eğitim Dergisi, 2(1), 35-47. Uşun, S. (2012). Eğitimde program değerlendirme. Ankara: Anı Yayıncılık.
• Yalçınkaya, Y. (2018). Yenilenen 9. sınıf matematik dersi öğretim programı hakkında öğretmen görüşleri. Eğitim Kuram ve Uygulama Araştırmaları Dergisi, 4(3), 100-110.
• Yıldırım, A. & Şimşek, H. (2011). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. Ankara: Seçkin Yayıncılık.
• Yin, R. (1989). Case study research: design and methods, (2nd edition). Newbury Park, CA: Sage.
• Yüksel, İ. ve Sağlam, S. (2012). Eğitimde program değerlendirme. Ankara: Pegem Akademi.