Akran Eğitimi Yaklaşımının Fen Bilimleri Ders Planlama Sürecine Etkisi: Öğretmenlik Uygulaması Örneği

Yıl 2022, Sayı: Özel Sayı - Van Yüzüncü Yıl Üniversitesinin Kuruluşunun 40. Yıl Dönümü Şubat Özel Sayısı, 155 - 181, 15.02.2022

Hakan Şevki Ayvacı Sena Bebek

https://doi.org/10.33711/yyuefd.1068094

Öz

Araştırmanın amacı, öğretmenlik uygulaması sürecinde akran eğitimi yaklaşımı ile bir araya getirilen fen bilgisi ve sınıf öğretmen adaylarının fen bilimleri dersini planlama süreci üzerindeki etkisini belirlemektir. Öğretmenlik uygulaması sürecinde akran eğitimi yaklaşımı ile bir araya getirilen fen bilgisi öğretmen adaylarının öğrenci seviyesine uygun pedagojik davranış sergilemesine zemin hazırlamak ve sınıf öğretmen adaylarının ise fen bilgisi temelindeki kavramsal bilgi düzeylerini artırmak hedeflenmektedir. Araştırmanın amacı ve hedefi göz önüne alındığında araştırma sürecinin nicel bir araştırma yaklaşımı ile yürütülmesi gerektiği ve süreç içerisinde deney ve kontrol grupları üzerinden değerlendirme sağlanacağı için de yarı deneysel desenin tercih edilmesi gerektiği fikrine varılmıştır. Araştırma, Trabzon ilinde yer alan bir devlet üniversitesinde öğrenim görmekte olan fen bilgisi ve sınıf öğretmen adayları üzerinden yürütülmüştür. 2018-2019 eğitim öğretim yılı bahar döneminde yürütülen uygulamalarda öğretmen adaylarının seçiminde gönüllülük esasına dayalı olarak basit rastgele örneklem seçim tekniği tercih edilmiştir. Araştırmada veri toplama aracı olarak ise öğretmen adayların her hafta oluşturmuş oldukları ders planları kullanılmıştır. Kazanım, hedef, yöntem/teknik seçimi ve eğitim teknolojisi kullanımı gibi kriterler göz önüne alınarak veri toplama aracının değerlendirmesi sağlanmıştır. Elde edilen veriler göz önüne alındığında, tüm gruplarda akran eğitimi yaklaşımının etkili olduğu sonucuna ulaşılmıştır. Bu bağlamda da akran eğitimi yaklaşımı temelinde öğretmenlik uygulaması sürecinin yürütülebileceği önerisinde bulunulmuştur.

Anahtar Kelimeler

Akran eğitimi yaklaşımı, fen bilimleri, ders planlama, öğretmenlik uygulaması, Akran eğitimi yaklaşımı, fen bilimleri, ders planlama, öğretmenlik uygulaması

Kaynakça

• Açıkgöz, K. Ü. (2007). Aktif öğrenme. İzmir: Biliş Yayıncılık.
• Akay, G. (2011). The effect of peer instruction method on the 8th grade students’ mathematics achievement in transformation geometry and attitudes towards mathematics. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi. Orta Doğu Teknik Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
• Allison, T. M. H. (2012). The impact of classroom performance system-based instruction with peer instruction upon student achievement and motivation in eighth grade math students. Unpublished doctoral dissertation. Liberty University, Lynchburg, VA.
• Atasoy, Ş., Ergin, S. ve Şen, A. İ. (2014). The effects of peer instruction method on attitudes of 9th grade students towards physics course. Eurasian Journal Physics and Chemistry Education, 6(1), 88-98.
• Ayvacı, H. Ş. ve Bebek, G. (2017). 2013 yılında revize edilen fen bilimleri dersi öğretim programında yer alan kazanımların incelenmesi: Model oluşturma ve kullanma konusu. Hasan Ali Yücel Eğitim Fakültesi Dergisi, 14(1), 89-104.
• Balbağ, M. Z. ve Karaer. G. (2016). Fen bilgisi öğretmenlerinin fen öğretiminde karşılaştıkları sorunlara yönelik öğretmen görüşleri. Eğitim ve Öğretim Araştırmaları Dergisi, 3(1), 1-11.
• Bulut, B. (2016). Ortaokul sosyal bilgiler dersine akran öğretimi metodunun etkiliğinin değerlendirilmesi. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi. Fırat Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Elazığ.
• Chou, C.-.Y. & Lin, P.-.H. (2015). Promoting discussion in peer instruction: Discussion partner assignment and accountability scoring mechanisms. British Journal of Educational Technology, 46(4), 839-847.
• Demirel, F. (2013). Akran eğitiminin matematik dersinde kullanımının öğrenci tutumu, başarısı ve bilgi kalıcılığına etkisi. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi. Erciyes Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Kayseri.
• Doğru, M. (2013). The effects of peer instruction on the success, motivation and decision-making styles of primary seventh grade students. Internatıonal Journal of Academic Research, 5(5), 299-304.
• Erdoğan, M. (2007). Yeni geliştirilen dördüncü ve beşinci sınıf fen ve teknoloji dersi öğretim programının analizi; Nitel bir araştırma. Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 5(2), 221-254.
• Gök. T. (2012). The impact of peer instruction on college students’ beliefs about physics and conceptual understanding of electricity and magnetism. International Journal of Science and Mathematics Education, 10(2), 417–436.
• Grünke, M. & Leidig, T. (2017). The effects of an intervention combining peer tutoring with story mapping on the text comprehension of struggling readers: A case report. Educational Research Quarterly, 41(1), 41.
• Gülgün, C. (2014). Sınıf öğretmenlerinin fen öğretimine yönelik tutumları ile öğrencilerinin fen başarıları arasındaki ilişkinin araştırılması. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi. Kastamonu Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Kastamonu.
• Kaptan, F. ve Korkmaz, H. (2001). Fen eğitiminde probleme dayalı öğrenme yaklaşımı. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 20, 185-192.
• Kaptein, M., Nass, C. & Markopoulos, P. (2010). Powerful and consistent analysis of likert type rating scales. CHI 2010 Proceedings, 2391-2394
• Mazlum, E. (2015). Işık konusundaki kavram bilgisi göstergelerinin akran öğretimi uygulamalarıyla incelenmesi (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Karadeniz Teknik Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Trabzon.
• Milli Eğitim Bakanlığı (2005). Eğitim ve öğretim çalışmalarının planlı yürütülmesine ilişkin yönerge. Tebliğler Dergisi, 2575.
• Özcan, M. F. (2015). 7. sınıf Türkçe dersi “bildirme ve dilek kipleri” konusunun öğretiminde animasyon destekli 5e modelinin başarı, kalıcılık ve tutuma etkisi. Yayımlanmamış doktora tezi. Atatürk Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Erzurum.
• Özcan, O. (2017). Akran öğretimi yöntemiyle asitler ve bazlar konusunun 12.sınıflarda öğretimi: Bir eylem araştırması. Yayımlanmamış doktora tezi. Atatürk Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Erzurum.
• Özkara-Çıray, F. (2016). Sınıf öğretmenliği eğitimi için fen öğretimi dersleri öğretim programı tasarısı. Yayımlanmamış doktora tezi. Anadolu Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Eskişehir.
• Sancar, R. ve Deryakulu, D. (2020). Öğretmeyi öğrenmek: Öğretmen adaylarının öğretimsel kararlarının etnometodolojik çözümlenmesi. Eğitimde Nitel Araştırmalar Dergisi, 8(3), 1029-1058.
• Savaş, E. (2011). Akran öğretimi destekli bilimsel süreç becerileri laboratuvar yaklaşımının öğretmen adaylarının bilimsel süreç becerilerine etkisi. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi. Balıkesir Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Balıkesir.
• Semerci, K. (2001) . İlköğretim II. kademe fen bilgisi eğitiminde laboratuvar uygulamaları ile ilgili yeterlikler. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi. Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Suppapittayaporn, D., Emaret, N. & Arayathanitkel, K. (2010). The effectiveness of peer instruction and structured inquiry on conceptual understanding of force and motion:A case study from Thailand. Research in Science and Technological Education,28(1), 63-79.
• Şekercioğlu, A. (2011). Akran öğretimi yönteminin öğretmen adaylarının elektrostatik konusundaki kavramsal anlamalarına ve tutumlarına etkisi. Yayımlanmamış doktora tezi. Balıkesir Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Balıkesir.
• Tan, E. (2019). Ortaöğretim 7. sınıf ışık konularında akran öğretiminin uygulanması. Yayımlanmamış doktora tezi. Atatürk Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Erzurum.
• Turan, İ., Şimşek, Ü. ve Aslan, H. (2015). Eğitim araştırmalarında likert ölçeği ve likert-tipi soruların kullanımı ve analizi. Sakarya Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 30, 18-203.
• Uygun, S., Ergen, G. ve Öztürk, İ. H. (2011). Türkiye, Almanya ve Fransa’da öğretmen eğitimi programlarında uygulama eğitiminin karşılaştırılması. İlköğretim Online, 10(2), 389–405.
• Yarımkaya, D. (2018). Öğretmen adaylarının fizik derslerinde akran öğretimi tekniğinin kullanımına yönelik tutumları. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi. Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Yavuz, O. C. (2014). Web tabanlı akran ve öz değerlendirme sistemi ile zenginleştirilmiş akran öğretiminin 7. sınıf rasyonel sayılar konusunda öğrencilerin başarı ve tutumlarının üzerine etkisi. Yayımlanmamış doktora tezi. Dumlupınar Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Kütahya.
• Yeşiloğlu, Ö. (2015). Lise düzeyinde elektrikle ilgili kavramların öğretimi üzerine akran öğretimi yönteminin etkisi (Yayımlanmamış doktora tezi). Atatürk Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Erzurum.
• Yıldırım, T. (2017). Lise düzeyinde çözeltiler konusunun öğretiminde akran öğretimi yönteminin etkinliğinin incelenmesi. Yayımlanmamış doktora tezi. Atatürk Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Erzurum.