“Kapsayıcı Eğitim” Mümkün Mü? Kapsayıcı Eğitim Dersini Alan Öğretmen Adaylarının Görüşlerinin Vignette Tekniği İle İncelenmesi

Yıl 2022, Cilt: 19 Sayı: 3, 965 - 986, 10.12.2022

Murat Polat

https://doi.org/10.33711/yyuefd.1066922

Öz

Kapsayıcı eğitim hakkındaki araştırmaların son dönemde Türkiye’de önemli bir artış gösterdiği ifade edilebilir. Bu akademik ilginin temel nedenleri arasında; eğitim fakültelerinde kapsayıcı eğitimin bir seçmeli ders olarak verilmesi ve Dünyanın geri kalanında olduğu gibi Türkiye’de de mülteci ve göçmen nüfusundaki artış bulunmaktadır. Ancak kapsayıcı eğitimin doğru şekilde anlaşılabilmesi için yürütülen akademik çalışmalarda daha fazla detaya inmek hem öğretmen eğitimi açısından hem de kapsayıcı eğitimin ülkemizdeki geleceği açısından önemlidir. Bu araştırmada da kapsayıcı eğitim dersini alan öğretmen adaylarının kapsayıcı eğitime yönelik görüşleri incelenmiştir. Araştırmada nitel araştırma desenlerinden biri olan vaka çalışması deseni tercih edilmiştir. Araştırmanın çalışma grubunu bir devlet üniversitesindeki eğitim fakültesinde öğrenim gören 56 (32 kadın; 24 erkek) öğretmen adayı oluşturmaktadır. Araştırma verileri, Vignette tekniği kullanılarak yarı yapılandırılmış bir şekilde çevrimiçi toplanmıştır. Ulaşılan verilerin analizi için tematik içerik analizi yapılmıştır. Araştırma sonunda öğretmen adaylarının görüşlerinin; öz-yeterlik, iş birliği, sınıf yönetimi, öğretmen profili, etkileşim, eğitimde sürdürülebilirlik ve öğretimin farklılaştırılması temalarında birleştiği ortaya çıkmıştır. Ulaşılan bulgular doğrultusunda kapsayıcı bir öğretmen eğitimi için birtakım öneriler de bulunulmuştur.

Anahtar Kelimeler

Öğretmen eğitimi, kapsayıcı eğitim, öğretmen adayları, durum çalışması, Vignette teknik

Is “Inclusive Education” Possible? Examining the Opinions of Pre-service Teachers Who Take the Inclusive Education Course with Vignette Technique

Öz

In Turkey, research on inclusive education has recently showed a substantial surge. One of the main reasons for this scholarly interest is that inclusive education is offered as an elective subject in education faculties, and the refugee and immigrant population in Turkey, as well as the rest of the world, is on the rise. However, in order to properly comprehend inclusive education, both in terms of teacher education and for the future of inclusive education in our country, it is necessary to go into greater detail in the academic studies conducted. This study looked at the perspectives of pre-service teachers who underwent an inclusive education course. The study preferred the case study design, which is a type of qualitative research. The research group comprises of 56 teacher candidates (32 females and 24 males) who are currently enrolled in a state university's college of education. The Vignette technique was used to collect research data online in a semi-structured way. The data was analyzed using thematic content analysis. According on the opinions of the pre-service instructors, seven different themes emerged at the conclusion of the study. These are self-efficacy, teamwork, classroom management, teacher profile, interaction, educational sustainability, and instructional differentiation. Some recommendations for inclusive teacher education were offered in the context of the findings.

Anahtar Kelimeler

Teacher education, inclusive education, pre-service teachers, case study, Vignette technique

Kaynakça

• Acar, M. (2020). Sınıf öğretmenlerinin kapsayıcı-bütünleyici eğitime yönelik değerlendirmelerinin sosyal alan teorisiyle incelenmesi: Türkiye-Almanya karşılaştırması. Başkent University Journal of Education, 7(2), 189-199.
• Akar Vural, R., & Cenkseven, F. (2005). Eğitim araştırmalarında örnek olay (vaka) çalışmaları: Tanımı, türleri, aşamaları ve raporlaştırılması. Süleyman Demirel Üniversitesi Burdur Eğitim Fakültesi Dergisi, 6(10), 126-139.
• Akbulut, F. & Akşin Yavuz, E. (2021). Öğretmen adayları kapsayıcı eğitim hakkında ne düşünüyor?. Uluslararası Erken Çocukluk Eğitimi Çalışmaları Dergisi, 6(1), 33-52. Retrieved from http://ijeces.hku.edu.tr/tr/pub/issue/60500/756554
• Asar, M. (2020). Kapsayıcı öğrenme ortamlarına ilişkin yöneticilerin görüşleri (Denizli ili Pamukkale ilçe örneği). (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi) Pamukkale Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Denizli.
• Aydın Güngör, T., & Pehlivan, O. (2021). Kapsayıcı eğitimin Türk eğitim sistemindeki yeri ve önemi. Studies in Educational Research and Development, 5(1), 48-71.
• Azman, H., & Mahadhir, M. (2017). Application of the vignette technique in a qualitative paradigm. GEMA Online® Journal of Language Studies, 17(4), 27-44.
• Bayram, B., & Öztürk, M. (2020). Sosyal bilgiler öğretmenlerinin kapsayıcı eğitime yönelik düşünce ve uygulamaları. Eğitim ve Bilim, 46(206), 355-377.
• Bešić, E. (2020). Intersectionality: A pathway towards inclusive education?. Prospects, 49(3), 111-122.
• Boroson, B. (2017). Inclusive Education: Lessons from History. Educational Leadership, 74(7), 18-23.
• Bülbül, N. T., & Sakız, H. (2020). Almanca öğretim programının kapsayıcı eğitim ilkeleri etrafında yeniden düzenlenmesi. 21. Yüzyılda Eğitim ve Toplum Eğitim Bilimleri ve Sosyal Araştırmalar Dergisi, 9(27), 879-909. Retrieved from https://dergipark.org.tr/tr/pub/egitimvetoplum/issue/60522/889588
• Corbett, J. (1999). Inclusive education and school culture. International Journal of Inclusive Education, 3(1), 53-61.
• Cretu, D. M., & Morandau, F. (2020). Initial teacher education for inclusive education: A bibliometric analysis of educational research. Sustainability, 12(12), 4923.
• Dağlıoğlu, H. E., Doğan, A. T., & Basit, O. (2017). Kapsayıcı okul öncesi eğitim ortamlarında öğretmenler çocukların bireysel yeteneklerini belirlemek ve geliştirmek için neler yapıyor? Gazi Üniversitesi Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi, 37(3), 883-910.
• Dilekçi, Ü. (2019). Okul yöneticilerinin “Kapsayıcı Eğitim” kavramına ilişkin algıları: Bir metafor analizi çalışması. 14. Uluslararası Eğitim Yönetimi Kongresi Tam Metin Bildiri Kitabı, 84-90.
• Dreyer, L. (2017). Inclusive education. Education studies for initial teacher development. Cape Town: Juta, 383-399.
• Ege, G., & Canalan, E. (2018). Sokakta çalışan çocukların sosyal dışlanma sorunlarının eşitlikçi ve kapsayıcı eğitim odağında çözümü. Atlas I. Uluslararası Sosyal Bilimler Kongresi, Kapadokya Üniversitesi, Nevşehir.
• Erol Sahillioğlu, D. (2020). Okulöncesi öğretmenlerinin “Kapsayıcı Eğitim” kavramına ilişkin algıları: Bir metafor analizi çalışması. Journal of Inclusive Education in Research and Practice, 1(1) ,24-41. Retrieved from https://dergipark.org.tr/tr/pub/jierp/issue/56579/758186
• Eşici, H. & Doğan, Y. (2020). Psikolojik danışman ve sınıf öğretmeni adaylarının kapsayıcı eğitim günlükleri. Journal of Inclusive Education in Research and Practice, 1(2), 29-53. Retrieved from https://dergipark.org.tr/tr/pub/jierp/issue/59335/840837
• Evans, J., & Lunt, I. (2002). Inclusive education: are there limits?. European Journal of Special Needs Education, 17(1), 1-14.
• Florian, L., & Rouse, M. (2009). The inclusive practice project in Scotland: Teacher education for inclusive education. Teaching and teacher education, 25(4), 594-601.
• Göl, H. & Sakız, H. (2020). Okul öncesi eğitimde rehberlik programının kapsayıcı eğitim ilkeleri doğrultusunda tasarlanması/Designing an inclusive guidance program in preschool education. Nitel Sosyal Bilimler, 2(2), 90-115. doi: 10.47105/nsb.775160
• Gray, C., Wilcox, G., & Nordstokke, D. (2017). Teacher mental health, school climate, inclusive education and student learning: A review. Canadian Psychology/psychologie canadienne, 58(3), 203.
• Griful-Freixenet, J., Struyven, K., & Vantieghem, W. (2021). Toward more inclusive education: an empirical test of the universal design for learning conceptual model among preservice teachers. Journal of Teacher Education, 72(3), 381-395.
• Hegarty, S. (2001). Inclusive Education—a case to answer. Journal of Moral Education, 30(3), 243-249.
• Hehir, T., Grindal, T., Freeman, B., Lamoreau, R., Borquaye, Y., & Burke, S. (2016). A summary of the evidence on ınclusive education. Abt Associates.
• Hernández-Torrano, D., Somerton, M., & Helmer, J. (2020). Mapping research on inclusive education since Salamanca Statement: a bibliometric review of the literature over 25 years. International Journal of Inclusive Education, 1-20.
• Kaya, Z., & Kaya, O. N. (2013). Öğretmen eğitiminde vignette tekniği ve uygulamaları. Eğitim ve Bilim, 38(168), 129-142.
• Kazu, H., & Deniz, E. (2019). Kapsayıcı eğitim bağlamında öğretmenlerin mülteci öğrencilere ilişkin tutumlarının çeşitli değişkenler açısından incelenmesi. OPUS Uluslararası Toplum Araştırmaları Dergisi, 14(20), 1336-1368.
• Kılıç Avan, Ş. & Kalenderoğlu, İ. (2020). Kapsayıcı eğitim kursu alan öğretmenlerin ikinci dil olarak Türkçe öğretimi ile ilgili görüşleri. Aydın Tömer Dil Dergisi, 5(1), 69-90. Retrieved from https://dergipark.org.tr/tr/pub/aydintdd/issue/59862/791758
• Kırılmaz, M. C., & Öntaş, T. (2020). Sınıf öğretmenlerinin sığınmacılara yönelik kapsayıcı eğitimi gerçekleştirme durumunun incelenmesi. Journal of Hasan Ali Yücel Faculty of Education/Hasan Ali Yücel Egitim Fakültesi Dergisi (HAYEF), 17(1), 51-82.
• Kızılaslan, A., Avşar-Tuncay, A., & Umar, Ç. N. (2021). Kapsayıcı pedogoji: Özel gereksinimli öğrencinin psikopatolojik analizi. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Özel Eğitim Dergisi, 22(2), 517-542. doi: 10.21565/ozelegitimdergisi.606589
• Lambrecht, J., Lenkeit, J., Hartmann, A., Ehlert, A., Knigge, M., & Spörer, N. (2020). The effect of school leadership on implementing inclusive education: How transformational and instructional leadership practices affect individualised education planning. International Journal of Inclusive Education, 1-15.
• Leblebici, H., & Türkan, A. (2021). Opinions of teacher candidates on ınclusive education: A parallel mixed method study. International Journal of Education and Literacy Studies, 9(4), 32-44.
• Li, L., & Ruppar, A. (2021). Conceptualizing teacher agency for inclusive education: A systematic and international review. Teacher Education and Special Education, 44(1), 42-59.
• Lindner, K. T., & Schwab, S. (2020). Differentiation and individualisation in inclusive education: a systematic review and narrative synthesis. International Journal of Inclusive Education, 1-21.
• Lüke, T., & Grosche, M. (2018). What do I think about inclusive education? It depends on who is asking. Experimental evidence for a social desirability bias in attitudes towards inclusion. International Journal of Inclusive Education, 22(1), 38-53.
• Michailakis, D., & Reich, W. (2009). Dilemmas of inclusive education. Alter, 3(1), 24-44.
• Miles, S., & Singal, N. (2010). The Education for All and inclusive education debate: Conflict, contradiction or opportunity?. International journal of inclusive education, 14(1), 1-15.
• Moriña, A. (2017). Inclusive education in higher education: challenges and opportunities. European Journal of Special Needs Education, 32(1), 3-17.
• Moriña, A., Perera, V. H., & Carballo, R. (2020). Training needs of academics on inclusive education and disability. SAGE Open, 10(3), 2158244020962758.
• Nilholm, C. (2021). Research about inclusive education in 2020–How can we improve our theories in order to change practice?. European Journal of Special Needs Education, 36(3), 358-370.
• Özel, D. & Çetinkaya Yıldız, E. (2020). Kapsayıcı eğitim ve ekolojik model. Journal of Inclusive Education in Research and Practice, 1(2), 16-28. Retrieved from https://dergipark.org.tr/tr/pub/jierp/issue/59335/839964
• Pit-ten Cate, I. M., Markova, M., Krischler, M., & Krolak-Schwerdt, S. (2018). Promoting inclusive education: The role of teachers' competence and attitudes. Insights into Learning Disabilities, 15(1), 49-63.
• Pivik, J., McComas, J., & Laflamme, M. (2002). Barriers and facilitators to inclusive education. Exceptional children, 69(1), 97-107.
• Polat, M. (2020). Türkiye’deki araştırmalar bağlamında kapsayıcı eğitim ve okul yönetimi. Research in Education and Social Sciences, 323.
• Pozo-Armentia, A. D., Reyero, D., & Gil Cantero, F. (2020). The pedagogical limitations of inclusive education. Educational Philosophy and Theory, 52(10), 1064-1076.
• Puri, M., & Abraham, G. (Eds.). (2004). Handbook of inclusive education for educators, administrators and planners: Within walls, without boundaries. Sage Report, Institute of Development Studies.
• Sahan, G. (2021). An evaluation of pre-service teachers' competences and views regarding inclusive education. International Journal of Education and Literacy Studies, 9(1), 150-158.
• Schuelka, M. J. (2018). Implementing inclusive education. K4D Helpdesk
• Şimşek, H., Dağıstan, A., Şahin, C., Koçyiğit, E., Dağıstan Yalçınkaya, G., Kart, M. & Dağdelen, S. (2019). Kapsayıcı eğitim bağlamında Türkiye’de ilköğretim programlarında çokkültürlülüğün izleri. Ahi Evran Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 5(2), 177-197. doi: 10.31592/aeusbed.563388
• Tuncay, A. A., & Kizilaslan, A. (2021). Pre-service teachers’ sentiments, attitudes and concerns about inclusive education in Turkey. European Journal of Special Needs Education, 1-14.