Üniversite Öğrencilerinde Kronotip Depresyon, Anksiyete, Stres, İnternet Bağımlılığı ve Akademik Başarı Arasındaki İlişki

Yıl 2024, Cilt: 21 Sayı: 3, 1005 - 1023

Cemile Hürrem Ayhan , Fuat Tanhan , Mehmet Cihad Aktaş , Eda Yıldız

https://doi.org/10.33711/yyuefd.1541823

Öz

Bu çalışmanın amacı; üniversite öğrencilerinde kronotip, depresyon, stres, anksiyete, internet bağımlılığı ve akademik başarı arasındaki ilişkiyi tanımlayıcı kesitsel araştırma deseni ile değerlendirmektir. Çalışma 645 üniversite öğrencisi ile gerçekleştirildi. Veriler Bilgi Formu, Depresyon, Anksiyete, Stres-21 Ölçeği (DASÖ21), Young İnternet Bağımlılığı Ölçeği Kısa Formu (YİBÖ) ve Sabahçıl-Akşamcıl Anketi (SAKCA) kullanılarak toplandı. Veriler ortalama, sayı, yüzdelik ve bağımsız gruplarda t testi ve korelasyon ile analiz edildi. Öğrencilerin depresyon düzeylerinin orta, stres düzeylerinin hafif orta ve anksiyete düzeylerinin hafif orta olduğu belirlendi. Öğrencilerin Young İnternet Bağımlılık Ölçeği toplam puan ortalamalarına göre ortalama internet kullanıcısı oldukları belirlendi. Katılımcıların kronotiplerinin ara tip olarak değerlendirilebilecekleri saptandı. Kadın öğrencilerin stres ve anksiyete puanlarının erkek öğrencilere kıyasla istatistiksel açıdan anlamlı düzeyde yüksek olduğu belirlendi (p<0,05). YİBÖ toplam puan ortalaması ile depresyon, stres, anksiyete düzeyleri arasında pozitif yönde, zayıf ve anlamlı bir ilişki saptandı (p<0,001). Ayrıca YİBÖ toplam puan ortalaması ile Sabahçıl-Akşamcıl anketi puanı arasında zayıf düzeyde negatif yönde bir ilişki saptandı. Yapılan çalışma kronotiplerin öğrencilerin ruh sağlığı ve internet bağımlılığına yatkınlığı ile yakından ilişkili olduğunu ve internet bağımlılığının akademik başarı üzerinde önemli bir rol oynadığını göstermektedir.

Anahtar Kelimeler

Kronotip, internet bağımlılığı, akademik başarı, depresyon, stres, anksiyete

Etik Beyan

This study approved by Van Yüzüncü Yıl University Non-Interventional Ethics Committee (2023/09-08).

Destekleyen Kurum

This study was supported by TÜBİTAK within the scope of TÜBİTAK 2209-A 2023/1 University Students Research Projects Support Programme (Project Number: 1919B012304237).

Proje Numarası

1919B012304237

The Relation between Chronotype, Depression, Anxiety, Internet Addiction and Academic Achievement in University Students

Öz

The purpose of this study; to determine the relation between chronotype, depression, stress, anxiety, internet addiction and academic achievement levels of university students with a descriptive and cross-sectional research design. The study was conducted with 645 university students. Data was collected using Information Form, Depression, Anxiety, Stress-21 Scale (DASS21), The Short Form of Young’s Internet Addiction Test (YIAT-SF) and Morning-Evening Questionnaire (MEQ). Data were analyzed by means, numbers, percentages, independent t-test and correlation. It was determined that the students' depression levels were moderate, their stress levels were mild, and their anxiety levels were mild. It was determined that the students were average internet users according to their total Young Internet Addiction Scale score averages. It was determined that the participants' chronotypes could be evaluated as intermediate types. It was determined that female students' stress and anxiety scores were statistically significantly higher than male students. (p<0.05). It was found that a significant positive, weak relationship was found between the YIAT-SF total score and the level of depression, stress, anxiety. In addition, a weak negative relationship was found between the YIAT-SF total score average and the Morning-Evening Questionnaire score. The study shows that chronotypes are closely related to students' mental health and susceptibility to internet addiction, and that internet addiction plays an important role in academic success.

Anahtar Kelimeler

Chronotype, internet addiction, academic achievement, depression, stress, anxiety.

Etik Beyan

This study approved by Van Yüzüncü Yıl University Non-Interventional Ethics Committee (2023/09-08).

Destekleyen Kurum

This study was supported by TÜBİTAK within the scope of TÜBİTAK 2209-A 2023/1 University Students Research Projects Support Programme (Project Number: 1919B012304237).

Proje Numarası

1919B012304237

Kaynakça

• Abdel-Salam, D. M., Alrowaili, H. I., Albedaiwi, H. K., Alessa, A. I., & Alfayyadh, H. A. A. (2019). Prevalence of internet addiction and its associated factors among female students at Jouf University, Saudi Arabia. Journal of the Egyptian Public Health Association, 94(1). https://doi.org/10.1186/s42506-019-0009-6
• Aktaş, S., & Özdemir, P. G. (2023). Kronotip ve Sosyal Jet-Lag’in nörobilişsel işlevler üzerindeki etkileri. Psikiyatride Güncel Yaklaşımlar-Current Approaches in Psychiatry, 15(3), 407-417.
• Akpınar, C. V., Mandıracıoğlu, A., Özvurmaz, S., Kurt, F., & Koc, N. (2022). Cyberchondria and covid-19 anxiety and internet addiction among nursing students. Current Psychology, 42(3), 2406-2414. https://doi.org/10.1007/s12144-022-04057-z
• Anlayışlı, C., & Serin, N. B. (2019). Lise öğrencilerinde internet bağımlılığı ve depresyonun cinsiyet, akademik başarı ve internete giriş süreleri açısından incelenmesi. Folklor/edebiyat, 25(97), 730-743. https://doi.org/10.22559/folklor.977
• Au, J., & Reece, J. (2017). The relationship between chronotype and depressive symptoms: A meta-analysis. Journal of Affective Disorders, 218, 93-104.
• Balcı, Ş., & Gülnar, B. (2009). Üniversite öğrencileri arasında internet bağımlılığı ve internet bağımlılarının profili. Selçuk İletişim, 6(1), 5-22. https://doi.org/10.18094/si.44854.
• Balta, B., Özcan, G. G., Sari, M., İmrek, Y., Taşkan, M., Öztürk, Y., & Tufan, A. E. (2021). Kronotip ve çocukluk çağı psikiyatrik bozuklukları. Turkish Journal of Child Adolescents Mental Health, 28(2), 69-78.
• Balta, Ö. Ç., & Horzum, M. B. (2008). The factors that affect internet addiction of students in a web based learning environment. Ankara University Journal of Faculty of Educational Sciences (JFES), 41(1), 187-205.
• Blachnio, A., Przepiorka, A., & Díaz-Morales, J. F. (2015). Facebook use and chronotype: Results of a cross-sectional study. Chronobiology international, 32(9), 1315-1319.
• Chan, J. W. Y., Lam, S. P., Li, S. X., Yu, M. W. M., Chan, N. Y., Zhang, J., & Wing, Y. K. (2014). Eveningness and insomnia: Independent risk factors of nonremission in major depressive disorder. Sleep, 37(5), 911-917.https://doi.org/10.5665/sleep.3658.
• Clark, L.A. & Watson, D. (1991) Tripartite model of anxiety and depression: Psychometric evidence and taxonomic implications. Journal of Abnormal Psychology, 100, 316-336. Çelebioğlu, A., Özdemir, A. A., Küçükoğlu, S., & Ayran, G. (2020). The effect of internet addiction on sleep quality in adolescents. Journal of Child and Adolescent Psychiatric Nursing, 33(4), 221-228. https://doi.org/10.1111/jcap.12287
• Eker, S. N. and Yıldırım, S. (2021). Predictor variables that affect the resilience of university students: the effect of chronotypes. Perspectives in Psychiatric Care, 58(4), 1484-1491. https://doi.org/10.1111/ppc.12953.
• Erdoğan, Ş., Üçpunar, H. K., & Cangöz Tavat, B. (2022). Münih Kronotip Anketi Türkçe Formu’nun geçerlik ve güvenilirlik çalışması. Turk Psikiyatri Dergisi, 33(4).
• Dağ, Y. S., Yayan, Y. Ö., & Yayan, E. H. (2022). Çocukların Bilgisayar Oyun Bağımlılıkları: Kronotip Uyku. Journal of Turkish Sleep Medicine, 9(1), 73-78. https://doi.org/10.4274/jtsm.galenos.2021.83703
• Demir, Y., & Kutlu, M. (2017). İnternet bağimliliği, akademik erteleme ve akademik başari arasındaki ilişkiler. The Journal of Academic Social Science Studies, 61, 91-105.
• Fidancıoğlu, H., Beydağ, K.D., Özer, F., Kızılkaya, M. (2009). Sağlık yüksekokulu öğrencilerinin İnternet kullanımına yönelik görüşleri. Maltepe Üniversitesi Hemşirelik Bilim ve Sanat Dergisi, 2, 3-9.
• Gallego‐Gómez, J. I., González-Moro, M. T. R., González-Moro, J. M. R., Vera‐Catalán, T., Balanza, S., Simonelli‐Muñoz, A. J., … & Rivera‐Caravaca, J. M. (2021). Relationship between sleep habits and academic performance in university nursing students. BMC Nursing, 20(1). https://doi.org/10.1186/s12912-021-00635-x.
• Gębska, M., Dalewski, B., Pałka, Ł., Kołodziej, Ł., & Sobolewska, E. (2022). Chronotype profile, stress, depression level, and temporomandibular symptoms in students with type d personality. Journal of Clinical Medicine, 11(7), 1886. https://doi.org/10.3390/jcm11071886.
• Günay, O., Öztürk, A., & Arslantaş, E. E. (2018). Erciyes Üniversitesi öğrencilerinde internet bağımlılığı ve depresyon düzeyleri. Dusunen Adam The Journal of Psychiatry and Neurological Sciences, 31, 79-88.
• Hasmujaj, E. (2021). The relationship between internet addiction and psychopathological variables among students of Albania’s Universities. Global Journal of Guidance and Counseling in Schools: Current Perspectives, 11(1), 45-52. https://doi.org/10.18844/gjgc.v11i1.5474
• Huang, W. Y., Feng, J., Zheng, C., Jiao, J., & Wong, S. H. (2024). Associations of social jetlag with physical activity and sedentary behaviour in children and adolescents: A systematic review and meta‐analysis. Journal of Sleep Research, 33(1), e13997.
• Jongte, L., & Trivedi, A. K. (2022). Chronotype, sleep quality and academic performances among Mizo students. Chronobiology International, 39(3), 398-408.
• Karasu, F., Polat, F., & Ayar, D. (2023). Yetişkinlerde yatakta uyumadan önce elektronik cihaz kullanımının kronotip, gündüz uykululuk ve yaşam kalitesi ile ilişkisi. Bağımlılık Dergisi, 24(2), 123-132.
• Kelleci, M., Güler, N., Sezer, H., & Gölbası, Z. (2009). Lise öğrencilerinde internet kullanma süresinin cinsiyet ve psikiyatrik belirtiler ile ilişkisi. TAF Preventive Medicine Bulletin, 8(3).
• Keller, L. K., Zoeschg, S., Gruenewald, B., Roenneberg, T., & Schulte-Koerne, G. (2016). Chronotype and depression in adolescents–a review. Zeitschrift fur Kinder-und Jugendpsychiatrie und Psychotherapie, 44(2), 113-126.
• Kiliç, N., Güleç Öyekçin, D., & Akinci, E. (2019). Unipolar depresyon hastalarında kronotip ve mizaç ilişkisi ile kronotipin özkıyım riskine etkisi. Anatolian Journal of Psychiatry/Anadolu Psikiyatri Dergisi, 20(5).
• Kutlu, M., Savcı, M., Demir, Y., & Aysan, F. (2016). Young İnternet Bağımlılığı Testi Kısa Formunun Türkçe uyarlaması: Üniversite öğrencileri ve ergenlerde geçerlilik ve güvenilirlik çalışması. Anadolu Psikiyatri Dergisi, 17(1), 69-76.
• Lam, L. T., Peng, Z., Mai, J., & Jing, J. (2009). The association between internet addiction and self-injurious behaviour among adolescents. Injury prevention, 15(6), 403-408.
• Molu, B., Keskin, A. Y., & Baş, M. T. (2021). Hemşirelik öğrencilerinin kronotipine göre uyku hijyeninin incelenmesi. Journal of Turkish Sleep Medicine, 2, 105-111.
• Nasiri, K., Ali, K., Sadeghpoor, S., Didar, M., & Ghilak, S. (2016). The status of internet addiction disorder and its relationship with the mental health; a case study among medical sciences students of Khalkhal University. International Archives of Health Sciences, 3(2), 55-59. https://doi.org/10.18869/iahs.3.2.55.
• Olsen, C. M. (2011). Natural rewards, neuroplasticity, and non-drug addictions. Neuropharmacology, 61(7), 1109-1122.
• Pawlikowski, M., Altstötter-Gleich, C., & Brand, M. (2013). Validation and psychometric properties of a short version of Young’s Internet Addiction Test. Computers in Human Behavior, 29(3), 1212-1223.
• Punduk, Z., Gür, H. ve Ercan, İ. (2005). Sabah-akşam anketinin Türkçe versiyonunun güvenirlik çalışması. Türk psikiyatri dergisi, 16(1), 1-6.
• Randler, C. (2016). Chronotype in children and adolescents. Somnologie, 20(3), 166-171.
• Randler, C., Horzum, M. B., & Vollmer, C. (2014). Internet addiction and its relationship to chronotype and personality in a Turkish university student sample. Social science computer review, 32(4), 484-495.
• Reddy, I. Y., & Nagothu, R. S. (2019). Academic performance depends on chronotype: Myth or reality?. Indian Journal of clinical Anatomy and Physiology, 6(4), 471.https://doi.org/10.18231/j.ijcap.2019.103.
• Roeser, K., Schlarb, A. A., & Kübler, A. (2013). The Chronotype-Academic Performance Model (CAM): Daytime sleepiness and learning motivation link chronotype and school performance in adolescents. Personality and Individual Differences, 54(7), 836-840.
• Sariçam, H. (2018). The psychometric properties of Turkish version of Depression Anxiety Stress Scale-21 (DASS-21) in health control and clinical samples. Journal of Cognitive Behavioral Psychotherapies and Research, 7(1), 19.
• Selvi, Y., Beşiroğlu, L., & Aydın, A. (2011). Kronobiyoloji ve duygudurum bozuklukları. Psikiyatride Güncel Yaklaşımlar, 3(3), 368-386.
• Serin, N. B., & Aysan, F. (2021). Lise öğrencilerinin depresyon ve olumsuz otomatik düşüncelerinin cinsiyet ile akademik başarı açısından incelenmesi. Manisa Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 19(1), 285-296.
• Sertçelik, M. (2016). Ergenlerde sorunlu internet kullanımı ile kronotip ilişkisi ve ebeveyn tutumlarının bu ilişkiye etkisi. [Unpublished doctoral dissertation]. Ankara University.
• Tekin, S.(2021). Bipolar bozuklukta internet kullanım düzeyinin anksiyete, agresyon, dürtüsellik ve kronotipi ile ilişkisi ve yaşam kalitesi üzerine etkileri. [Unpublished doctoral dissertation]. Istanbul University.
• Toktaş, N., & Eskiocak, H. (2018). Egzersiz yapan ve yapmayan kadınlarda kronotipe göre depresyon düzeyinin belirlenmesi. Spor Eğitim Dergisi, 2(3), 11-25.
• Wang, D., Jiang, F., Zhu, M., Jia, Y., Song, X., Jieyu, W., … & Luo, G. (2023). Association of chronotype and depressive symptoms in Chinese infertile population undergoing assisted reproductive technology. Authorea Preprints https://doi.org/10.22541/au.169566334.46320800/v1
• Vollmer, C., Michel, U., & Randler, C. (2012). Outdoor light at night (LAN) is correlated with eveningness in adolescents. Chronobiology International, 29, 502-508.
• Yaygır, C. (2018). Üniversite öğrencilerinde internet bağımlılığı depresyon ve benlik saygısı arasındaki ilişkinin incelenmesi [Unpublished master thesis]. İstanbul Gelişim University.
• Yılmaz, Ö., Boz, H., & Arslan, A. (2017). Depresyon Anksiyete Stres Ölçeğinin (Dass 21) Türkçe Kisa Formunun geçerlilik-güvenilirlik çalişmasi. Finans Ekonomi ve Sosyal Araştırmalar Dergisi, 2(2), 78-91.
• Yılbaş, B., & Karadeniz, P. G. (2022). The relationship between chronotype and impulsivity, attention-deficit disorder, internet, social media, and smartphone addiction. Alpha Psychiatry, 23(4), 203. https://doi.org/10.5152/alphapsychiatry.2022.21656
• Young, K. S. (2004). Internet addiction: A new clinical phenomenon and its consequences. American behavioral scientist, 48(4), 402-415.
• Younes, F., Halawi, G., Jabbour, H., Osta, N. E., Karam, L., Hajj, A., … & Khabbaz, L. R. (2016). Internet addiction and relationships with insomnia, anxiety, depression, stress and self-esteem in university students: a cross-sectional designed study. Plos One, 11(9), e0161126. https://doi.org/10.1371/journal.pone.0161126.
• Zenebe, Y., Kunno, K., Mekonnen, M., Bewuket, A., Birkie, M., Necho, M., … & Akele, B. (2020). Prevalence and related factors of internet addiction among undergraduate university students in ethiopia. A community university-based cross-sectional study. BMC Psychol, 9(4), 1-10. https://doi.org/10.21203/rs.3.rs-27380/v1.
• Zimmermann, L. K. (2011). Chronotype and the transition to college life. Chronobiology International, 28(10), 904-910.