Nemrut Kalderası’nın (Bitlis/TÜRKİYE) Jeopark Potansiyeli

Yıl 2020, Cilt: 25 Sayı: 1, 1 - 12, 30.04.2020

Türker Yakupoğlu , Gülbin Özcan Selçuk

Öz

Nemrut Kalderası, Van Gölü’nün batı kıyısında, Bitlis ili sınırları içerisinde yer almaktadır. Yaklaşık 1 milyon yıl süreli volkanik faaliyetler dizisi bu doğa harikasını ülkemize kazandırmıştır. Türkiye’de bir benzeri olmayan Nemrut Kalderası’nın jeopark kavramı açısından incelenmesi, konuyla ilgili tespit ve önerilerde bulunulması bu çalışmanın amacı olarak belirlenmiştir. Bu amaç doğrultusunda gerçekleştirilen arazi çalışmalarında, çalışma alanındaki ilginç jeolojik oluşumlar MTA Genel Müdürlüğü jeologları tarafından yapılmış 1/25.000 ölçekli jeoloji haritasına koordinatlarıyla işlenmiş, çalışma alanında yapılabilecek kayaç müzesi, yürüyüş parkurları gibi düzenlemelerle ilgili gözlemler yapılmıştır. Büro çalışmalarında, arazi çalışmalarında elde edilen veriler değerlendirilerek Nemrut Kalderası için bir jeopark modeli çizilmiştir. Nemrut Kalderası’nın jeopark olarak değerlendirilmesinin, Türkiye’nin önemli bir jeolojik miras alanının korunarak gelecek nesillere aktarılmasını ve yerbilimleri eğitimi amacıyla kullanılmasını sağlayacağı, ayrıca jeoturizm yoluyla bulunduğu yörenin sürdürülebilir kalkınmasına katkı vereceği sonucuna varılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Jeopark, Nemrut Kalderası, jeosit, jeoturizm

Geopark Potential of Nemrut Caldera (Bitlis/TURKEY)

Öz

Abstract: Nemrut Caldera, locates on the western shore of Lake Van and in the province of Bitlis. A series of volcanic activities lasting about 1 million years has brought this natural wonder to our country. The aim of this study was to examine Nemrut Caldera, which is unique in Turkey, in terms of the geopark concept, identify and make recommendations on the subject. In the field studies carried out for this purpose, interesting geological formations in the study area were plotted on 1/25.000 scale geological map which were made by the geologists of the MTA General Directorate, and observations were made regarding the arrangements such as rock museums and hiking trails that can be built in the study area. In office studies, a geopark model was drawn for Nemrut Caldera by evaluating the data obtained from the field studies.It is concluded that evaluation of Nemrut Caldera as a geopark will contribute to the sustainable development of the region through geotourism by preserving an important geological heritage area of Turkey and transferring it to future generations and using it for geoscience education.

Anahtar Kelimeler

Geopark, Geosite, Geotourism, Nemrut Caldera

Kaynakça

• Akan, H. (2018). Nemrut volkanı. https://www.dogadernegi.org/wp-content/uploads/2018/10/dog041-nemrut-volkani-onemli-doga-alanlari-kitabi.pdf Erişim tarihi: 24.12.2019.
• Güngör, Y. & Çiftçi, Y. (2018). Nemrut-Süphan (Bitlis) Jeoparkı Envanter Raporu (Özet).
• https://www.researchgate.net/publication/322618061_NEMRUT_-SUPHAN_BITLIS_JEOPARKI_ENVANTER_RAPORU Erişim tarihi: 15.10.2019.
• Kazancı, N., Özgen Erdem, N., & Erturaç, M.K., (2017). Kültürel Jeoloji ve Jeolojik Miras; Yerbilimlerinin Yeni Açılımları. Türkiye Jeoloji Bülteni, 60, 1, 1-16.
• Kazancı, N. & Ürün, Ş., (2019). Doğal Taşlar, Jeoparklar ve Kent Kimlikleri. Mavi Gezegen, 26, 40-47.
• Maps Turkey (2019). Türkiye uydu haritası. https://tr.maps-turkey.com/t%C3%BCrkiye-uydu-haritas%C4%B1#&gid=1&pid=1 Erişim tarihi: 24.12.2019.
• Özdemir Y., Karaoğlu Ö., Oyan V. & Tolluoğlu A.Ü. (2003, Ağustos). Nemrut volkanizmasına bağlı olarak gelişen pomza geri düşme ürünleri. Doğu Anadolu Endüstriyel Hammaddeler Çalıştayı Bildirileri, Van.
• Tarım ve Orman Bakanlığı (2019). Nemrut Kalderası Tabiat Anıtı. http://bolge14.ormansu.gov.tr/14bolge/SulakAlanlar/NEMRUT.aspx?sflang=tr Erişim Tarihi: 27.12.2019.
• Ulusoy İ., Çubukçu H.E., Aydar E., Labazuy P., Ersoy O., Şen E. & Gourgaud A., 2012. Volcanological evolution and caldera forming eruptions of Mt. Nemrut (Eastern Turkey). J Volcanol Geoth, 245–246, 21–39. https://doi.org/10.1016/j.jvolgeores.2012.06.031
• UNESCO (2020a). UNESCO Global Geoparks. http://www.unesco.org/new/en/natural-sciences/environment/earth-sciences/unesco-global-geoparks/ Erişim tarihi: 08.03.2020.
• UNESCO (2020b). Fundemental Features of a UNESCO Global Geoparks. http://www.unesco.org/new/en/natural-sciences/environment/earth-sciences/unesco-global-geoparks/fundamental-features/ Erişim tarihi: 08.03.2020.