Erciş Üzüm Çeşidinin In Vitro Rejenerasyon Potansiyelinin Belirlenmesi

Yıl 2020, Cilt: 25 Sayı: 3, 117 - 126, 30.12.2020

Kinem Arslan Adnan Doğan

Öz

Bu çalışmada, bitkisel materyal olarak ülkemizin zengin asma gen potansiyeli içerisinde Van ilinin ekolojisi ile özdeşleşmiş yerel bir üzüm çeşidi olan Erciş çeşidinin in vitro rejenerasyon potansiyeli belirlenmiştir. In vitro bitkiciklerden elde edilen yaprak ayası eksplantları, 0, 0.05 ve 0.1 5 mg L-1 NAA (Naftalen asetik asit) ve 0.5, 1.0, 1.5, 2.0 ve 2.5 ve 5 mg L-1 BAP (6-benzilaminopürin) ile içeren NN ve MS ortamlarında 15 gün karanlık 15 gün ise aydınlık koşullarda kültüre alınmıştır. Araştırma sonucunda kültür ortamlarının içermiş olduğu bitki büyümeyi düzenleyici maddelerin farklı konsantrasyonları ve kombinasyonlarının rejenere eksplant oranı (%), kallus oluşturan eksplant sayısı (adet), kallus kalitesi (%) ve kallus oluşturma oranı (%) üzerine farklı etki yaptığı belirlenmiştir. Rejenere eksplant oranı (%), kallus oluşturan eksplant sayısı (adet) ve kallus oluşturma oranı (%) bakımından MS ortamının NN ortamına göre daha iyi sonuç verdiği gözlenirken, kallus kalitesi (%) bakımından NN ortamının MS ortamına göre daha iyi sonuç verdiği gözlenmiştir. Çalışma sonucunda incelenen tüm özellikler bakımından en iyi sonuç her iki ortama da ilave edilen 0.1 mg L-1 NAA + 1.0 mg L-1 BAP konsantrasyonundan elde edilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Asma, Erciş üzüm çeşidi, In vitro rejenerasyon, Kallus

Destekleyen Kurum

Van Yüzüncü Yıl Üniversitesi Bilimsel Araştırma Projeleri Başkanlığı

Proje Numarası

FYL-2017-5948

Teşekkür

Bu çalışma Van Yüzüncü Yıl Üniversitesi, Bilimsel Araştırma Projeleri Başkanlığı tarafından FYL-2017-5948 nolu proje olarak desteklenmiştir. Çalışmanın yürütülmesinde destek ve katkılarından dolayı Doç. Dr. Nurhan KESKİN’e teşekkür ederiz.

Determination of In Vitro Regeneration Potential of Erciş Grape Variety

Öz

In this study, the in vitro regeneration potential of Erciş, a local grape variety identified in the ecology of Van province within the rich gene potential of our country, was determined. Foliar explants obtained from in vitro plants were treated with N, N-dimethylaminopyridine (NA) containing 0, 0.05 and 0.1 5 mg L-1 NAA (Naphthalene acetic acid) and 0.5, 1.0, 1.5, 2.0 and 2.5 and 5 mg L-1 BAP and MS for 15 days in darkness and 15 days in bright conditions. As a result of the research, it was determined that different concentrations and combinations of plant growth regulators in culture media had different effects on regenerated explant ratio (%), number of callus explants (number), callus quality (%) and callus formation rate (%). It was observed that the MS medium gave better results than the NN medium in terms of the ratio of the regenerated explants (%), number of explants forming the callus (number) and callus formation rate (%), whereas NN medium was better than MS medium in terms of callus quality (%). As a result of the study, the best results were obtained from the concentrations of 0.1 mg L-1 NAA + 1.0 mg L-1 BAP added to both culture medium.

Anahtar Kelimeler

Asma, Erciş üzüm çeşidi

Proje Numarası

FYL-2017-5948

Kaynakça

• Acanda, Y., M. J., Prado, M. V., González, & M., Rey, (2013). Somatic embryogenesis from stamen filaments in grapevine (Vitis vinifera L. cv. Mencía): changes in ploidy level and nuclear DNA content. In Vitro Cellular and Developmental Biology-Plant, 49:276-284.
• Aykanat, A. (2016). Asma ağlama suyunun in vitro besin ortamı olarak kullanılabilirliğinin belirlenmesi. (yüksek lisans tezi), Van Yüzüncü Yıl Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Van.
• Babalık, Z. (2006). Asmada farklı eksplantların in vitro rejenerasyonları üzerine bir araştırma, (yüksek lisans tezi). Süleyman Demirel Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Isparta, Türkiye.
• Bilir Ekbiç, H, Yılmaz, G. Ş., Ciğerli S. (2015). Isabella (Vitis labrusca L.) üzüm çeşidinin in vitro sürgün ucu kültürü ile çoğaltılması. Akademik Ziraat Dergisi. 4(2):65-70.
• Büyükdemirci, H. (1997). In vitro Direct shoot organogenesis and plant regeneration from leaves and axillary buds of grapevine (Vitis spp.). (MSc Thesis), Faculte of the Graduate College at the University of Nebrasca, United States of America
• Chao, Y., Feng, J. C., Yan, W., Xiao, Y. A. N. G., Jun, Y. Y., & Jun, J. (2015). Effects of exogenous growth regulators on cell suspension culture of “Yinhong” grape (Vitis vinifera L.) and establishment of the optimum medium. Pakistan Journal of Botany, 47:77-81. doi: 10.1016/j.carbon.2014.10.034 0008-6223.
• Cutanda, M. C., Bouquet, A., Chatelet, P., Lopez, G., Botella, O., Montero F. J., & Torregrosa, L. (2008). Somatic embryogenesis and plant regeneration of Vitis vinifera cultivars 'Macabeo' and 'Tempranillo'. Vitis, 47:159-162.
• Çatal, M. İ., & Bakoğlu, A. (2018). In vitro regeneration techniques in the grass pea (Lathyrus sativus L.) plant. Eurasian Journal of Forest Science, 6(2):56-62. doi.org/10.31195/ejejfs.424313
• Gök Tangolar, S. (2002). Asmalarda somatik embriyogenesis ve organogenesis yoluyla bitki elde edilmesi. (doktora tezi), Çukurova Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, 165 s., Adana, Türkiye.
• İşçi, B., & Altındişli, A. (2016). Türkiye’de Bağcılık Islah Çalışmaları ve Hedefleri. VII. Ulusal Bahçe Bitkileri Kongresi Bildirileri. Bahçe Özel Sayı (2):632-635.
• Jaskani, M. J., Abbas, H., Sultana, R., Khan, M. M., Qasim, M., & Khan, I. A. (2008). Effect of growth hormones on micropropagation of Vitis vinifera L. cv. Perlette. Pakistan Journal of Botany, 40:105-109.
• Keskin, N., & Kunter, B., (2007). Induction of resveratrol via UV irradiation effect in Ercis callus culture. Journal of Agricultural Science, 13:379-384.
• Keskin, N., & Kunter, B. (2008). Production of transresveratrol in 'Cabernet Sauvignon' (Vitis vinifera L.) callus culture in response to ultraviolet-C irradiation. Vitis, 47:193-196.
• Keskin, N., & Kunter, B. (2010). Asmada (Vitis vinifera l.) in vitro I. tip kallus eldesi üzerine çeşit, besin ortamı ve eksplant tipinin etkisi. Yüzüncü Yıl Üniversitesi Tarım Bilimleri Dergisi, 20: 100-106.
• Keskin, N., (2018). Ultraviyole ışını etkisi ile Erciş üzüm çeşidinin kallus kültürlerinde antosiyanin üretiminin uyarılması. V. Uluslararası Multidisipliner Çalışmaları Kongresi, Antalya, Türkiye, 2 - 03 Kasım 2018, ss.350-363
• López-Pérez, A. J., Carreño, J., Martinez-Cutillas A., & Dabauza, M. (2005). High embryogenic ability and plant regeneration of table grapevine cultivars (Vitis vinifera L.) induced by activated charcoal. Vitis, 44:79-85.
• Özden, M., Demirer, U., & Gürsöz, S. (2008). Öküzgözü ve Boğazkere (Vitis vinifera L.) üzüm çeşitlerinin yaprak eksplantlarından organogenesis yoluyla bitki rejenerasyonu. Harran Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 12:41-49.
• Tassoni, A., Fornalè, S., Franceschetti, M., Musiani, F., Michael, A. J., Perry B., & Bagni, N. (2005). Jasmonates and Na‐orthovanadate promote resveratrol production in Vitis vinifera cv. Barbera cell cultures. New Phytologist, 166:895-905.
• Xu, X., Lu, J., Ren, Z., Wang H., & Leong, S. (2005). Callus induction and somatic embryogenesis in muscadine and seedless bunch grapes (Vitis) from immature ovule culture. International Proceedings of the Florida State Horticultural Society, 118:260-262.
• Yıldırım, H., Özdemir, G., & Çalar, N., (2016). Öküzgözü ve Boğazkere üzüm çeşitlerinde in vitro kültür başlatma üzerine eksplant tipinin etkisi. VII. Ulusal Bahçe Bitkileri Kongresi Bildirileri. Bahçe Özel Sayı (2):607-611.
• Yildirim, H., & Ozdemir, G. (2018). Influence of BAP concentrations and nutrient medium composition on in vitroregeneration of “Öküzgözü” and “Boğazkere” (Vitis vinifera L.) cultivars. Erwerbs-Obstbau, 60 (Suppl1):55-59. doi.org/10.1007/s10341-018-0393-7
• Zhang, J., Ma, H., Chen, S., Ji, M., Perl, A., Kovacs L., & Chen, S.2009. Stress response proteins’ differential expression in embryogenic and non-embryogenic callus of Vitis vinifera L. cv. Cabernet Sauvignon-a proteomic approach. Plant Science, 177:103-113.